BSE

• Paraveterinair
• MBO
• Studiejaar 3

Keuzedeel Landbouwhuisdieren

Actueel: weer BSE bij een koe in Nederland

Inhoud:

- Geschiedenis

- Wat is BSE

- Na 11 jaar weer een BSE geval in Ned

Wat weet je van BSE?

Geschiedenis:

Begin jaren '80 dook er in Engeland de ene na de andere 'gekke koe' op. Pas 1987 verklaarde Engeland dat ze te maken hadden met een nieuwe koeienziekte. Vermoedelijk veroorzaakt door het voeren van besmet diermeel. Ook katten, schapen en zelfs een tijger in de Londense Zoo raakten besmet. Ze bleken te lijden aan Bovine Spongiforme Encephalopatie: een hersenaandoening waardoor de hersenen sponsachtig van structuur werden.

In 1994 werden de eerste Britten ook ziek na het eten van vlees van dieren die diermeel hadden gegeten: ze bleken de ziekte van Creutzfeldt Jacob te hebben. In 1995 overleed de eerste Brit aan deze ziekte.

In Nederland keek de rundveesector met de nodige argwaan naar de overzeese ontwikkelingen. Die hadden namelijk een negatief effect op de prijzen van rundvlees in de gehele EU en boeren voelden dat in hun portemonnee. Over de ziekte zelf waren geen grote zorgen. BSE was daar en wij zaten hier, met een flinke plons zeewater ertussen en trouwens, in 1990 had de Nederlandse overheid de import van zowel levend vee als van diermeel uit Engeland al verboden. De kans dat hier BSE en Creutzfeldt Jacob zouden opduiken, werd klein geacht. Piepklein.

Tot 21 maart 1997 in een slachterij in Zutphen een besmette koe werd aangetroffen

In totaal zijn sinds 1997 in Nederland 88 gevallen van BSE gevonden plus twee bij Belgische dieren die in Nederland geslacht zouden worden. De piek lag in de jaren 2001, 2002 en 2003, daarna nam het aantal gevallen snel af.

De laatste keer dat een koe met BSE werd gevonden, was in september 2011. Dat er sindsdien geen nieuwe gevallen waren opgedoken, hangt samen met de maatregelen die destijds ingevoerd werden zoals onder andere het verbod op het voeren van diermeel. Kalveren die na dit verbod zijn geboren, ontwikkelden geen afwijkende eiwitten meer in hun hersenen.

 

Wat is BSE?

BSE (Bovine Spongiforme Encephalopathie (BSE) is een dodelijke ziekte die voorkomt bij rundvee waarbij het centrale zenuwstel wordt aangetast. Het is ook een zoönose die bij mensen de dodelijke hersenziekte variant Creutzfeldt-Jacob kan veroorzaken.

'Besmetting' kan plaatsvinden door consumptie van geïnfecteerde runderen. Er is daarom een Europees monitoringprogramma waarbij alle kadavers in bepaalde risicogroepen worden getest op de aanwezigheid van BSE.

BSE is geen ziekte die door een bacterie of virus wordt overgedragen. Het gaat om eiwitten die op een verkeerde manier gevouwen zijn, zogenaamde prionen. In die zin is de term ‘besmettelijk’ niet terecht en zelfs verwarrend.

Het is gebleken dat dieren die BSE krijgen met name in hun eerste levensjaar worden besmet door het eten van geïnfecteerd krachtvoer. Overdracht van de ziekteverwekker via de melk van de koe naar het kalf heeft men nog niet geconstateerd. De incubatietijd (de periode tussen de besmetting en de eerste symptomen) is meestal enkele jaren.

Meestal begint de ziekte met gedragsverandering, zoals afzonderen, overgevoeligheid voor geluids- en andere prikkels, waarna geleidelijk verergering optreedt. Het dier kan onhandelbaar worden, in paniek raken en soms agressief worden. Ook tandenknarsen en spiertrillingen worden gezien. Daarnaast ontstaan stoornissen in de beweging: een zwaaiende gang, het wijd plaatsen en hoog optillen van de achterpoten, en in een later stadium moeilijk wenden en regelmatig vallen. Door een voortschrijdende verlamming leidt de ziekte uiteindelijk tot de dood.

Symptomen van BSE kunnen, vooral in het beginstadium, gemakkelijk worden verward met symptomen van stofwisselingsziekten en ziekten die het centrale zenuwstelsel aantasten.

Het rund dat nu positief bevonden is, is door middel van actieve surveillance opgespoord.

Er zijn twee varianten: de atypische variant waar nu sprake van is, en de ‘klassieke variant’ die in Europa in de jaren tachtig en negentig tot de BSE-crisis heeft geleid. Hergebruik van dierlijke eiwitten in diervoer was een belangrijke oorzaak van de verspreiding van klassieke BSE. Daarop volgde een verbod op het gebruik van bepaalde soorten verwerkte dierlijke eiwitten in diervoeding voor runderen.

Het bedrijf waar de positief bevonden koe vandaan kwam is per direct geblokkeerd. De NVWA heeft bron- en contactonderzoek uitgevoerd waarbij de nakomelingen van deze koe jonger dan 2 jaar getest worden.

Om BSE testen te kunnen doen op hersenmateriaal moet het dier eerst gedood worden.

De getroffen koe had 5 nakomelingen, waarvan 1 jonger dan 2 jaar. Deze wordt gedood en getest. De overige vier nakomelingen zijn ouder dan twee jaar, waardoor het niet waarschijnlijk is dat overdracht van moeder op deze kalveren heeft kunnen plaatsvinden. Zij vormen dus geen risico voor de volksgezondheid.

Ook alle runderen die op hetzelfde bedrijf als de getroffen koe binnen 12 maanden vóór of na de geboorte van deze koe zijn geboren zullen gedood en getest worden, als ook alle runderen die in hun eerste levensjaar samen met deze getroffen koe zijn gehouden en die in die periode hetzelfde potentieel besmette voeder gekregen hebben.

In totaal zijn 13 runderen opgespoord, deze worden afgevoerd om gedood en getest te worden. Hiermee komen de producten van deze dieren niet in de voedselketen en zijn daarmee geen risico voor voedselveiligheid. De maatregelen worden zo spoedig mogelijk uitgevoerd.

(bron: https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2023/02/01/atypische-variant-bse-aangetroffen-bij-rund-in-zuid-holland)

Door welk type ziekteverwekker wordt BSE verorzaakt?

1. Bacterie
2. Schimmel
3. Virus
4. Prion

De incubatietijd van BSE is...?

1. Lang
2. Kort

Overdracht van BSE vindt plaats door middel van..?

1. Geboortemateriaal
2. Melk
3. Voeding
4. direct contact

Een andere naam voor BSE is...?

1. ziekte van Creutzfeldt Jacob
2. Mond en klauwzeer
3. Koeiengriep
4. Gekke koeienziekte

Voor 2023 was het laatste BSE-geval in Nederland in ...?

1. 1997
2. 2008
3. 2011
4. 2015

Het BSE-geval dat nu is gevonden is ...?

1. De klassieke variant
2. De A-typische variant
3. De ouderdoms variant
4. De erfelijke variant

De lessen van het keuzedeel in periode B vond ik...?

😒🙁😐🙂😃

Einde van deze les

Zorg dat je volgende week je plaatjes en tekst voor de Flashcards af en mee hebt.

Ik wil evt printen (in kleur) en neem het seal apparaat mee

(wie nog meer?)