BERH: 3.1 Organismen ordenen 27-01-2025

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Thema 3 ordening

basisstof 1: organismen ordenen

leerdoelen vandaag (3.1)

Aan het einde van de les:

- kan je de kenmerken noemen van dieren, planten, bacteriën en schimmels

- kan je uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren

Inleiding

Ordenen:

• het indelen van een verzameling objecten in groepen op basis van bepaalde eigenschappen.
  

....................................................................

• Als er meer eigenschappen worden gebruikt voor het indelen, ontstaan er meer groepen.
  

3.1 Organismen ordenen

De dieren op de  afbeelding kan je in groepen delen. Dat kan op verschillende manieren.

Je kan kijken naar de kleur. Alle groene dieren komen dan bij elkaar in 1 groep.

Je kunt ook kijken hoeveel poten het dier heeft, of wat voor huid.

Hoe meer organismen eigenschappen gemeen hebben met elkaar, hoe meer verwant zijn ze aan elkaar.

1. waar
2. niet waar

3.1 Organismen ordenen 

Biologen ordenen organismen in groepen. Deze groepen noemen ze rijken.

..................................................................

Er zijn 4 rijken:

- bacteriën

- schimmels

- planten

- dieren

kenmerken die alle organismen gemeen hebben zijn...

1. cellen en DNA
2. bladgroenkorrels, DNA
3. celkern, DNA
4. DNA

3.1 Organismen ordenen

Bij het indelen letten biologen op de kenmerken van cellen. Die kenmerken zijn voor elke groep verschillend.

............................................................................

De rijken worden ingedeeld op basis van kenmerken van de celkenmerken:

- celkern

- celwand

- bladgroenkorrels

Dieren hebben geen celwand.

- Planten hebben bladgroenkorrels.

- Schimmels hebben geen bladgroenkorrels, maar wel een celwand en een celkern.

- Bacteriën hebben geen celkern.

3.1 Organismen ordenen

Dieren hebben geen celwand.

Schimmels hebben geen bladgroenkorrels, maar wel een celwand en een celkern.

Bacteriën hebben geen celkern, wel een celwand.

3.1 Organismen ordenen

Bacteriën:

• geen celkern
  
• wel een celwand
  

3.1 organismen ordenen

Schimmels:

• wel een celkern
  
• wel een celwand
  
• geen bladgroenkorrels
  

3.1 organismen ordenen

Planten:

• wel een celkern
  
• wel een celwand
  
• wel bladgroenkorrels
  

3.1 Organismen ordenen

Dieren:

• wel een celkern
  
• geen celwand
  
• geen bladgroenkorrels
  

3.1 Organismen ordenen

Behalve celkenmerken kijkt de bioloog ook naar de eigenschappen van het organisme:

• bouw van het lichaam
  
• levenswijze 
  
• voedingswijze 
  

Tegenwoordig gebruiken wetenschappers ook het DNA om te bepalen wat de verwantschap van organismen is.

SOORT

In de afbeelding links zie je 2 honden: een labrador en een poedel. Deze honden kunnen zich met elkaar voortplanten.

Ze krijgen dan jonge hondjes.

Als die groot zijn, kunnen ze zich ook weer voortplanten.

.....................................................................................

Organismen behoren tot dezelfde soort:

• als ze zich samen kunnen voortplanten,

• en de nakomelingen vruchtbaar zijn.

Horen een labrador en een poedel tot dezelfde soort?

1. ja
2. nee

In de afbeelding links zie je 2 dieren die zich niet samen kunnen voortplanten.

Horen een tijger en een leeuw tot dezelfde soort?

1. ja
2. nee

muilezel

kruising tussen zebra en paard

HERHALING DOELEN:

-  je kan de kenmerken noemen van dieren, planten, bacteriën en schimmels

- je kan uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren

Aan de slag!

Thema 3, basisstof 1

- Opdrachten 1 t/m 6

- Nakijken

Strijders

Opdracht 7 + Samenhang

Klaar?

Door naar volgende Lesson-up (basisstof 2)

Aan de slag! 

1. Lees de BS in je boek. 
2. Bekijk beschikbare videos in Malmberg + Biologie met Joost
3. Maak aantekeningen van wat je geleerd hebt. 
4. Plaatjes tekenen (als het nodig is). Zo leer je goed.
   


5. Maak alle opdrachten in je boek; extra opdrachten ook! 
6. KIJK NA!
   
7. Leg uit: leg aan iemand uit wat je hebt geleerd.
8. Doe de Test Jezelf online.
   
9. Ga naar Biologiepagina.nl om te oefenen.
   
10. Noteer je vragen. Komt naar mij toe voor uitleg.

Eind van de les

ko

ordenen

Mis het volgende filmpje niet!! 

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt