Formuleren TL3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

TL3B

Wat gaan we de komende vier weken doen?

Schrijven!

Want: op je eindexamen moet je ook schrijven.

Tekstsoorten

De kandidaten schrijven informatieve, overtuigende, opiniërende en activerende

teksten zoals

 informele en formele brieven en e-mails

 formulieren

 korte instructieteksten

 aanwijzingen en gebruiksaanwijzingen

 verslagen

 artikelen bijvoorbeeld voor de schoolkrant, voor een jongerentijdschrift of voor

een dagblad

 advertenties

 schriftelijke verzoeken

Vandaag:

Stijlfouten: dingen die vaak mis gaan bij het schrijven van een tekst.

Volgende weken: schrijven H3+H5

Doel:

-Je leert wat congruentiefouten zijn

-Je leert wat een goede samentrekking is.

Congruentie

Wat is dat eigenlijk?

Doelen:

1. Je weet wat congruentie is
2. Je kunt congruentiefouten herkennen
3. Je kunt schrijven zonder congruentiefouten te maken.

Kijk eens naar de volgende zinnen:

1. De media schrijft veel over corona.
2. Harddrugs wordt al jaren illegaal verkocht.
3. De Verenigde Staten is begonnen burgers te evacueren. 

Wat klopt hier niet?

Hoe moet het wel?

Congruentie=

Congruentie houdt in dat het getal van het onderwerp overeen komt met het getal van de persoonsvorm (het werkwoord). Je schrijft bijvoorbeeld: 'De leraar schrijft op het bord', en 'De leraren schrijven op het bord'

Nog een voorbeeld

Soms staan het onderwerp en de persoonsvorm ver uit elkaar. Dan gaat het sneller mis:

De oplichter keek erg opgelucht toen de rechters hem uiteindelijk strafte met een korte gevangenisstraf.

Wat klopt hier niet?

Ik kan congruentiefouten herkennen.

😒🙁😐🙂😃

Aan elkaar of los? (H2)

Dat maakt soms nogal een verschil!

Doel:

Je kunt woorden die aan elkaar horen correct spellen.

Spelling algemeen:

- Je weet hoe je samenstellingen maakt en wanneer je een tussenletter gebruikt.

- Je weet wanneer je een apostrof (hoge komma) gebruikt.

- Je weet wat een samentrekking is.

Aan elkaar:

• samenstellingen: familiezwembad, coronapatiënt 

• splitsbare werkwoorden: bijkomen, opruimen, oversteken, nakomen, uitslapen
• voorzetsels met -er, daar-, hier-, waar-: ermee, hiervoor, waarmee etc.
• getallen: vijfendertig, achtentwintig, drieduizend

Formuleren: samentrekking

Om overbodige herhalingen te voorkomen, kun je soms een stukje weglaten in een zin.

Dan trek je twee stukken samen, oftewel een samentrekking.

Ik drink graag koffie, maar Rohan drinkt liever thee.

Ik drink graag koffie, maar Rohan liever thee.

Foutieve samentrekkingen:

1. Zijn broek kost 80 euro en vind ik niet mooi.

2. Er wordt een verkeersdrempel aangelegd en huizen gebouwd.

3. De boot was goed uitgerust en de bemanning ook.

Wat gaat hier fout?

1. Zijn broek kost 80 euro en vind ik niet mooi.

Wat gaat fout?

'zijn broek’ is in de eerste zin onderwerp en de tweede zin lijdend voorwerp

(de grammaticale functie is niet hetzelfde)

2. Er wordt een verkeersdrempel aangelegd en huizen gebouwd.

Wat gaat hier fout?

na ‘en’ moet worden ingevoegd worden

De grammaticale vorm klopt niet: enkelvoud/meervoud

3. De boot was goed uitgerust en de bemanning ook.

Wat gaat fout?

Uitgerust heeft hier twee keer een andere betekenis.

Goed of fout?

De pizza is klaar en gaan we meteen opeten.

1. goed
2. fout

De pizza is klaar en gaan we meteen opeten.

FOUT

want: in het eerste stuk van de zin is de pizza het onderwerp en in het tweede gedeelte (na 'en') niet.

Correct: De pizza is klaar en we gaan hem meteen opeten.

goed of fout?

In Villa Kakelbont wordt niet meer zelf gekookt, maar nog wel maaltijden geserveerd.

1. goed
2. fout

In Villa Kakelbont wordt niet meer zelf gekookt, maar nog wel maaltijden geserveerd.

FOUT!

enkelvoud/meervoud

Zo moet ie wel:

In Villa Kakelbont wordt niet meer zelf gekookt, maar worden nog wel maaltijden geserveerd.

goed of fout?

De kortingsactie geldt in alle HEMA-winkels en ook voor de aankopen via de website.

1. goed
2. fout

Ik kan foutieve samentrekkingen herkennen en verbeteren.

😒🙁😐🙂😃