8.1 Brazilië steden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

8.1 Brazilië steden

Leerdoelen

- Je weet welke vier landschappen in Brazilië liggen en waar ze voorkomen..

- Je kunt de bevolkingsspreiding in Brazilië omschrijven.

- Je kunt een aantal problemen noemen die ontstaan zijn door de verstedelijking.

Wat is verstedelijkingsgraad?

1. Aantal steden in een land.
2. Groei van het aantal steden in een land.
3. Percentage van de bevolking dat in steden woont.
4. Groei van de bevolking in steden.

Wat is verstedelijkingstempo?

1. Snelheid waarmee er meer steden in een land komen.
2. De groei van de steden in oppervlakte.
3. Percentage waarmee de verstedelijkingsgraad jaarlijks toeneemt.
4. De groei van het aantal steden in een land.

Het percentage stedelingen in een land. 

De snelheid waarmee de urbanisatiegraad toeneemt.

Als er in een jaar meer mensen worden geboren dan dat er sterven.

De migratie van het platteland naar de stad.

Urbanisatiegraad

Urbanisatietempo

Geboorteoverschot

Ruraal-urbane migratie

Verklaar de ligging van de steden in Brazilië

Verstedelijkingsgraad

In Brazilië is de verstedelijkingsgraad inmiddels zo'n 86%

In Nederland is de verstedelijkingsgraad zo'n 83%

Waarom is dit opvallend?

Gevolgen?

-Er ontstaat gebrek aan huizen, banen en wegen.

- Veel afval, slechte riolering, etc

- Mensen gaan zelf een huisje in elkaar zetten --> ontstaan favela's, ook wel sloppenwijken genoemd

Betere verspreiding

In Brazilië verschillende megasteden: steden met meer dan 10 miljoen inwoners.

De regering va Brazilië wil een betere verspreiding van de bevolking. Dit doet het door banen te creëren in het binnenland, mensen een stukje grond te geven of de huize goedkoper te maken buiten de steden. 

Hoeveel procent van de Braziliaanse bevolking woont in de steden?

Doordat er te weinig huizen zijn, ontstaan er veel (Nederlandse naam)

Wat is een favela?

1. Een uitgestrekte vuilnisbelt.
2. Een villa wijk in Brazilië.
3. Een arme wijk met huizen van de overheid.
4. Uitgestrekte zelfbouwwijk aan de rand van stad.

Wat zijn kenmerken van een favela?

1. Dichtheden bevolkt, armoede, informele huizenbouw
2. Rijke bewoners, formele huizenbouw, veilige omgeving
3. Lage bevolkingsdichtheid, weinig armoede, moderne architectuur
4. Hoog inkomen, formele huizenbouw, lage bevolkingsdichtheid

Favela's ontstaan vaak

1. in het oude stadscentrum
2. bij snelwegen
3. op hellingen

Wat is geen reden voor het ontstaan van Favela's?

1. Te weinig woningen
2. Geen werkgelegenheid
3. Lage opleidingen
4. Weinig voorzieningen

Waarom is het stratenpatroon in een nieuwe favela vaak rommeliger dan in een oude favela?

1. Door de vele modderstromen in nieuwe favela's veranderen de straten continu
2. Er is minder tijd en geld beschikbaar voor de ontwikkeling daarvan
3. De locatie van een nieuwe favela is vaak meer onbereikbaar, daardoor is het aanleggen van wegen moeilijk

Bevolkingsdiagram

• Staafdiagram
• Leeftijdsopbouw bevolking
• Links mannen 
• Rechts vrouwen

bevolkingsdiagrammen

Piramide

• Hoog geboortecijfer
• Weinig oude mensen
• Arme landen
• Geen family planning (maatregelen om ervoor te zorgen dat mensen minder kinderen krijgen)

Granaat

• Rijke landen
• Lage geboortecijfers
• Alle bevolkingsgroepen ongeveer even groot

Urn

• Rijke landen
• De jonge bevolkingsgroep is kleiner dan de middengroep
• Het geboortecijfer neemt af

Leerdoelen

- Je weet welke vier landschappen in Brazilië liggen en waar ze voorkomen..

- Je kunt de bevolkingsspreiding in Brazilië omschrijven.

- Je kunt een aantal problemen noemen die ontstaan zijn door de verstedelijking.

Huiswerk

Maak de opdrachten van paragraaf 8.1 af

Demografisch transitiemodel

Het demografisch transitiemodel is een model dat de overgang (=transitie) binnen een bepaald gebied/land beschrijft van hoge geboorte- en sterftecijfers naar lage geboorte- en sterftecijfers. 

De oorzaak is economische ontwikkeling.

Demografisch transitiemodel

Fase 1: geïsoleerde stammen:

Hoog geboortecijfer: mensen krijgen veel kinderen

Maar ook: hoog sterftecijfer --> mensen worden niet oud en niet alle kinderen worden volwassen

De totale bevolking is niet groot en blijft ongeveer stabiel

Fase 2: periferie

Sterftecijfer gaat dalen door verbeterde gezondheidszorg

Geboortecijfer blijft hoog 

(bijv. doorgewenning van vroeger/ omdat kinderen helpen op het platteland)

--> gevolg: groeiende bevolking

Fase 3: semi-periferie

Sterftecijfer blijft dalen

Ook geboortecijfer gaat nu dalen

Dit komt bijv. doordat mensen rijker worden, daardoor meer mensen + meisjes naar school gaan en carrière maken, invloed van religie wordt kleiner, mensen wonen vaker in de stad en hier is minder ruimte voor veel kinderen, toegang tot anticonceptie, etc. 

Wat zijn de oorzaken voor het afnemend geboortecijfer?

• Urbanisatie > er zijn dus minder kinderen nodig om op het platteland te werken
  
• Door toename welvaart kunnen mensen een pensioen opbouwen, kinderen zijn dus niet meer nodig als oudedagvoorziening
  
• Emancipatie vd vrouw > werken en studeren > later kinderen, later trouwen en daardoor ook minder kinderen
  
• Invloed van religie wordt kleiner
  
• Overheidscampagnes om de bevolkingsgroei te remmen

Urbanisatie is de trek van het platteland naar de stad

Fase 4: centrumlanden

Geboortecijfer blijft dalen, sterftecijfer is ook laag

De bevolking is de afgelopen fases gegroeid en is dus nog groot. 

Fase 5: toekomstbeeld?

De verwachting is dat in de rijke landen het sterftecijfer laag blijft (mensen worden ouder/vergrijzing) en dat het geboortecijfer alleen maar blijft dalen --> we komen dan in een bevolkingskrimp terecht!