6.1 Wat is de overheid?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

2 TL

Wat is de overheid

Hoofdstuk 6 

6.1 Wat is de overheid?

Paragraaf 6.1

• Met welke overheid je te maken hebt.
• Waarom de overheid veel zaken regelt.
• Hoe de overheid je (koop)gedrag beïnvloedt.

Lagen binnen de overheid

De overheid in Nederland bestaat uit drie lagen, namelijk:

1. Het Rijk/centrale overheid

2. De provincies

3. De gemeente

De overheid

De rijksoverheid neemt beslissingen die belangrijk zijn voor het hele land. 

Taken : 

bijv controleert of iedereen zich

 houdt aan de wetten.

De gemeente

De gemeente regelt alles in je woonplaats. 

  Taken: Jeugdzorg, ouderenzorg, paspoort, rijbewijs

legt straten, voetpaden, arken etc.

De provincies

Nederland is verdeeld in provincies.

Taken:

-waar steden en dorpen mogen uitbreiden

-bepalen waar bedrijventerreinen en natuurgebieden komen

-infrastructuur, 

 

Wat is een taak van de provincie?

1. Planning van een woonwijk
2. Zuiveren van afvalwater
3. Leveren van goederen
4. Aansturen van ministers

De lagere overheden

De lagere overheden zijn:

• gemeenten
  
• provincies

Zij nemen beslissingen over bepaalde gebieden van het land.

De lagere overheden

De lagere overheden zijn:

• gemeenten
  
• provincies

Zij nemen beslissingen over bepaalde gebieden van het land.

Wat regelt de gemeente?

1. Planning van woonwijken
2. De ouderen- en jeugdzorg
3. De landelijke wetten

De particuliere sector

De particuliere sector wordt gevormd door bedrijven en organisaties die niet tot de overheid behoren en die streven naar winst.

Dit zijn bijvoorbeeld winkels. 
 

De collectieve sector

De overheid en instellingen die zorgen voor de sociale zekerheid (bijvoorbeeld werknemersuitkeringen) noem je de collectieve sector. Zij zorgen voor voorzieningen waar iedereen gebruik van mag maken, en leveren goederen en diensten zonder winst te maken.

Particulaire sector

Collectieve sector

Ziekenhuizen

De Action

Scholen

UWV

De Jumbo

Collectieve goederen en diensten

Collectieve goederen (en diensten) zijn goederen en diensten waarvan alle burgers gebruik kunnen maken. Ze worden door de overheid betaald en geleverd.

Collectieve goederen en diensten

Als je niet betaald kan je niet uitgesloten worden

Collectieve goederen en diensten

De overheid zorgt voor collectieve goederen, omdat:

1. Je voor sommige van deze voorzieningen niet iedereen apart kunt laten betalen.
   
2. De overheid de kwaliteit ervan zelf wil regelen.
   
3. De overheid wil dat ze betaalbaar blijven voor iedereen.
   

Is onderwijs een collectieve dienst?

1. Ja
2. Nee

Subsidie 

Een subsidie is een financiële bijdrage van de overheid om burgers en bedrijven te steunen.

Bijvoorbeeld de huurtoeslag voor mensen die anders niet fatsoenlijk kunnen wonen.

 accijns

De overheid kan producten ook extra belasten. Accijns is een extra belasting op bepaalde producten met als doel het gebruik te verminderen. Accijns zit op onder andere benzine, alcohol en tabak.

Wat wordt er bovenop sigaretten gerekend?

1. Accijns
2. Subsidie

Huiswerk: maken 6.1