Hoofdstuk 9 vanaf 9.2

• Biologie
• Middelbare school

9.4 Bloed stroomt

Bloedsomloop

Kleine bloedsomloop:

hart -> longen -> hart

Grote bloedsomloop:

hart -> alle andere organen -> hart

bron 7 blz 81

Bloedvaten

bron 3 blz 80

Slagader

Haarvat

Ader

Bloedsomloop

Bloedsomloop

Bloeddruk

Bloeddruk: bloed drukt tegen de wanden je bloedvaten.

Hoe komen stoffen bij je cellen?

Stoffen uit het bloed kunnen vanuit het weefselvloeistof bij de cellen komen.

9.3 Het hart klopt

Hoe is het hart gebouwd?

Bouw van het hart

Hart bestaat uit twee ruimtes:

- 2 boezems

- 2 kamers

Hart wordt altijd in spiegelbeeld afgebeeld!

Bouw van het hart

Tussen de boezems en kamers:

hartkleppen

In de aorta en longslagader:

slagaderkleppen

Bouw van het hart

Kransslagaders vervoeren zuurstof en voedingsstoffen naar je hart

Kransaders voeren afvalstoffen zoals koolstofdioxide af.

Gezondheid

Cholesterol kan bloedvaten vernauwen.

Er zijn verschillende risicofactoren voor het krijgen van hart- en vaatziekten.

9.24 Afvalstoffen

Uitscheiding

Uitscheiding: verwijderen van afvalstoffen uit je bloed en buiten je lichaam brengen.

Uitscheidingsorganen: helpen om de samenstelling van het bloed gelijk te houden:

- Nieren

- Huid

- Lever

- Longen

Uitscheiding

Lever       

De nier haalt stoffen uit het bloed en voegt

er weer stoffen aan toe.

De leverader voert bloed met zuurstof aan.

De poortader voert bloed met voedings-

stoffen aan vanaf de dunne darm

Wat doet de lever?

1. Afbreken en omzetten van stoffen.

- Giftige stoffen afbreken

- Overtollige eiwitten afbreken --> ureum

- Versleten rode bloedcellen afbreken --> ijzer

Wat doet de lever?

1. Afbreken en omzetten van stoffen.

2. Stoffen maken

- Gal

Wat doet de lever?

Nieren

Nieren

De nieren filteren afvalstoffen uit het bloed:

- afbraakproducten uit de lever

- overtollige stoffen

- overbodige stoffen

Nieren

Een nier bestaat uit drie delen:

1. Nierschors

2. Niermerg

3. Nierbekken

Nieren

9.4 Drugs en alcohol

Wat scheiden de uitscheidingsorganen uit:

Water, zouten, kleurstoffen

Water en zouten

Water en koolstofdioxide

Kleurstoffen, gifstoffen (alcohol en medicijnen)

Longen

Lever

Nieren

Huid

Welke organen hebben veel last van alcoholgebruik?

1. hart, longen , lever
2. hart, nieren en lever
3. lever, nieren , hersenen
4. lever, hersenen,longen

Effecten alcohol

Percentage jongeren dat weleens alcohol heeft gedronken.

Meer "bingedrinken" bij jongeren dan gedacht

Binge drinking is het in korte tijd drinken van veel alcohol waardoor het bloed in korte tijd boven de 0,8 promille of hoger stijgt.

Stelling 1

De leeftijdsgrens voor het gebruik van alcohol is te hoog

Stelling 3

Ik vind het drinken van 1 of 2 glaasjes alcohol best normaal

Stelling 2

Alcohol, cafeïne en nicotine zijn harddrugs

Stelling 4

Je kunt het beste thuis beginnen met alcohol drinken

Welke drugs ken je? + de effecten daarvan

Wat zijn drugs?

Drugs beïnvloeden de werking van je lichaam, vooral het zenuwstelsel.

De verschillende effecten van drugs:

• Stimulerende middelen: Zorgen dat je zenuwstelsel sneller werkt (zoals xtc).
• Verdovende middelen: Laat je zenuwstelsel juist langzamer werken (zoals alcohol en heroïne).
• Bewustzijnsveranderende middelen: Beïnvloeden de werking van je hersenen (zoals lsd en paddo's).