H4-4 Klas 2KTL: Geluid en beeld

• Natuurkunde
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute VK

2KTL H4-4 Geluid en beeld 

Wat ga je vandaag leren?

• Wat toonhoogte inhoudt
• Hoe de toonhoogte verandert kan worden
• Wat frequentie inhoudt
• Het verband tussen frequentie en toonhoogte
• Wat een oscilliscoop is en wat je hier mee kunt doen
• Wat het frequentiebereik van onze oren is

Weet je het nog?

Geluid maken en horen:

• iets wat geluid maakt is een geluidsbron
• elke geluidsbron maakt trillingen

• geluidsgolf, gebiedjes met hoge en lage luchtdruk in alle richtingen
• frequentie, aantal trillingen per s
• f = 1 / T (T = trillingstijd)

Herhaling: Frequentie ?

Het aantal trillingen per seconde;

• Aantal trillinger per seconde wordt uitgedrukt in Hertz  (Hz)

• Hoge frequentie, hoge toon, dus meer trillingen per sec
• Lage frequentie, lage toon, dus minder trillingen per sec
• T is de trillingstijd, ook wel periodetijd genoemd
• T periodetijd is een volledige trilling (zie afbeelding)

Uitrekenen van de frequentie

Grootheden en eenheden bij uitrekenen frequentie!

Grootheid        symbool                eenheid                    symbool

Frequentie               f                           Hertz                             Hz 

Trillingstijd              T                          seconde                         s

 

Trillingstijd berekenen

grootheid        symbool                eenheid                    symbool

frequentie               f                           Hertz                             Hz 

trillingstijd              T                          seconde                         s

 

Of in korte vorm (alleen met symbolen)

Zichtbaar maken van geluid

Een oscilloscoop kan geluidstrillingen omzetten in een elektrisch signaal.

Met de oscilloscoop kun je geluid "zichtbaar" maken

Bron 3 Blz 91

1. Elk hokje is ingesteld op 1,0 ms (0,001s).
2. Bekijk afbeelding en tel de hokjes.
3. Bepaal de trillingstijd.
4. Bereken met de formule de frequentie van deze trilling.
5. Controleer het antwoord.

Voorbeeld

Controleer of de frequentie in de afbeelding inderdaad 333Hz is!

Hoge/lage & harde/zachte tonen

Geluid gemaakt met een gitaar!

• Dikke snaar geeft lage toon
• Dunne snaar geeft hoge toon
• Door een snaar korter of langer te maken verandert toonhoogte
• Hard of zacht aanslaan snaar verandert de hardheid van de toon 

Bekijk volgende les gaan paragraaf 3-3 Muziekinstrumenten!

Bekijk bron 5 blz. 60 goed!

Geluid dooft uit:

• Harde toon heeft een grote uitwijking (amplitude)
• Zachte toon heeft een kleine uitwijking (amlitude)
• Gaat amplitude van een grote uitwijking (maximaal) naar  een kleine  uitwijking (minimaal), daan dooft het geluid!

Hoorbaar geluid

• Een mens kan maar een bepaald geluidsgebied horen
  

• Ligt tussen de 20Hz en 20.000 Hz

• Dit noem je het frequentiebereik

• Verschillende dieren hebben andere frequentiebereiken

Hoe goed is jouw gehoor?

Inloggen in Lessonup en oefenen maar!

Wat heeft geen invloed op de toonhoogte van een trillende snaar?

1. De lengte van de snaar
2. De dikte van de snaar
3. De spanning van de snaar
4. De kleur van de snaar

De frequentie is het aantal trillingen per minuut

1. Juist
2. Onjuist

Wat is de eenheid waarin de frequentie wordt gemeten?

1. Frq
2. Hr
3. Hz
4. Fq

Als de frequentie omlaag gaat gaat de toonhoogte...

1. Omhoog
2. Omlaag
3. Verandert niet

Een snaar trilt 120 keer per minuut. Wat is de frequentie?

1. 2 Hz
2. 60 Hz
3. 120 Hz
4. 4 Hz

Wat is het frequentiebereik van het menselijk oor?

1. 10Hz - 10.000Hz
2. 0Hz - 100.000Hz
3. 2Hz - 2.000Hz
4. 20Hz - 20.000Hz

Een snaar maakt 15.000 trillingen per seconde, kan een mens dit geluid horen?

1. Ja
2. Nee

Een oscilloscoop...

1. Kan geluid omzetten in een elektrisch signaal
2. Kan een elektrisch signaal omzetten in geluid
3. Werkt als een microfoon

Check, check, doublecheck

Wat hebben we vandaag geleerd?

• Wat houdt toonhoogte in?
• Hoe kun je de toonhoogte van een snaarinstrument veranderen?
• Wat houdt frequentie in?
• Wat is het verband tussen frequentie en toonhoogte?
• Wat is een oscilloscoop en wat kun je hiermee doen?
• Wat is het frequentiebereik van onze oren?

Wat ga je nu doen?

Maak de vragen in je werkboek op blz. 148 t/m 151.

Naslagwerk staat in je leerboek op blz. 90 t/m 93

Je mag een rekenmachine gebruiken.