3.4 Ruiken en proeven (1 les)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Planning vandaag

7 min. herhaling 3.1 t/m 3.3

8 min. uitleg 3.4

25 min. werken aan opdrachten + toets voorbereiding

5 min. lesafsluiting

Sleep het zintuig naar het juiste orgaan.

oog

oor

tong

neus

huid

gehoorzintuig

licht- zintuig

smaak-zintuig

warmtezintuig

reuk-zintuig

tast-zintuig

pijn- zintuig

Lichtprikkels van de patat komen op zintuigcellen in                .

Impulsen lopen vanaf                                         via                                      naar                                                  .

het oog

de hersenen

het ruggenmerg

de armspier

lens

iris

netvlies

oogzenuw

glasachtig lichaam

Op welk vlies wordt het licht dat je oog binnenkomt geprojecteerd?

1. harde oogvlies
2. hoornvlies
3. vaatvlies
4. netvlies

Waardoor kun je scherp zien?

1. Doordat er een beeld op het netvlies ontstaat.
2. Doordat de vorm van het netvlies verandert.
3. Doordat de bolvorm van de ooglens verandert.
4. Doordat het beeld op het netvlies wordt omgedraaid.

Gehoorzenuw

slakkenhuis

gehoorbeentjes

evenwichts orgaan

trommelvlies

buis van Eustachius

oorschelp

gehoorgang

Herhaling Leerdoel: Je kunt bij de onderdelen van het oor de juiste functie zoeken

Oorsmeerkliertjes

Buis van Eustachius

Gehoorzenuw

Trommelvlies

Slakkenhuis

Zet geluidstrillingen om in impulsen (= elektrisch signaal)

Vervoert impulsen naar de hersenen

Geeft geluidstrillingen door aan gehoorbeentjes

Houden het trommelvlies soepel

Regelt de luchtdruk in de trommelholte. 

3.4 Ruiken en proeven

Leerdoelen 3.4

1. Je kunt  uitleggen hoe het reukzintuig in je neus werkt.

2. Je kunt uitleggen hoe je smaakzintuig op je tong werkt.

3. Je kunt de 5 soorten smaakzintuigen noemen.

4. Je kunt uitleggen hoe je met je reukzintuig én smaakzintuig je eten proeft.

5. Je kunt omschrijven waardoor eetgewoonten en voorkeur ervoor kunnen zorgen of je iets lekker vindt of vies.

Ruiken is belangrijk!

Kan ons beschermen:
- voor gevaar, denk aan brandlucht of gaslucht
- voor bedorven voedsel, je ruikt vaak wanneer je eten niet goed meer is

De neus 

Ruiken doe je met reukzintuig in je neus.

1. Reukzintuig in je neus neemt geur waar.

2. Prikkel (geur) wordt impuls.

3. Impuls gaat via reukzenuw naar de hersenen.

4. Hersenen geven aan welke geur het is.

Tong

- Ruwe structuur

- Op je tong liggen kleine uitsteeksels: smaakpapillen

- Hiertussen liggen smaakzintuigen

- Smaakstoffen prikkelen de smaakzintuigen als je eet of drinkt

Hoe neem je smaak waar?

Proeven

Ruiken helpt bij het waarnemen van een smaak.

Bij proeven voegen je hersenen de informatie van de smaakzintuigen (zoet, zout, zuur, bitter en umami) en van het reukzintuig samen.

Lekker of vies?

hangt af van:

- hoe iets eruit ziet (lichtzintuig)

- hoe iets ruikt (reukzintuig)

- hoe iets voelt (koude-, warmte- en tastzintuigen)

- eetgewoonten

- ervaring (iets ''leren'' eten)

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 3.4

Maken: opdracht 2 t/m 11

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken samenvatting of testjezelf (3.1 t/m 3.4)

Je loopt de keuken in, daar staat een appeltaart, net uit de oven. Wat is de juiste volgorde van onderstaande gebeurtenissen?

-->

-->

-->

-->

-->

-->

Er komen geurstoffen vrij uit de appeltaart

Je reukzintuig wordt geprikkeld

Je weet wat je ruikt: appeltaart

Er gaan berichten van je reukzintuig naar je hersenen

Je besluit een stukje taart te nemen

Er gaan berichten van de hersenen naar je armspieren