HC Nederland (1978-2008)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

HC Nederland (1978-2008) 

deelvraag 2 HC Nederland

Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland tussen 1978-2008? 

kritiek op Verzorgingsstaat (1)

Economische crisis in jaren '80

enerzijds: hoge werkloosheid= hoge sociale uitgaven 

(uitkeringen en zorg)

anderzijds: belangstinginkomsten liepen terug.

er waren twee punten van kritiek:

kritiek verzorgingsstaat 

1. de kosten. iedere werkloze kreeg geld van de staat, dat weer kwam van de werkenden.

2. de bureaucratie. om de verzorgingsstaat in stand te houden waren veel wetten en regels nodig, die vaak een update nodig hadden. De administratieve rompslomp daarbij vertraagde veel processen. 

kritiek (3)

de kosten liepen ook op door fraudeurs en vergrijzing.

- sommigen deden alsof ze arbeidsongeschikt waren en kregen een WAO-uitkering (Wet Arbeids Ongeschikt) die hoger was dan een WW uitkering (werkloosheidswet)

- steeds meer vergrijzing (ouderen boven 65 jaar) die een AOW kregen. 

gevolg: weinig werkenden die uitkeringen betaalden van relatief veel niet-werkenden.

Ruud Lubbers 

Vanaf 1982 premier van NL, die een liberale koers ging varen: veel bezuinigen:

-  OV en brandstof duurder maken. 

- Uitkeringen werden verlaagd en moeilijker te krijgen (drempels).

- Salarissen werden verlaagd

- Staatsbedrijven (NS, KLM) werden geprivatiseerd

Ruud Lubbers 

Veel besluiten werden genomen via het poldermodel, een overleg tussen overheid, werkgevers en vakbonden.

Het polderen begon met het Akkoord van Wassenaar (1982), waar de 3 partijen voor het eerst een grote overeenkomst sloten. 

gevolg: politieke en economische rust. Iedereen was gehoord en tevredengesteld. 

Europese samenwerking en Globarisering 

Aan het einde van de jaren '80 herstelde de economie zich. 

twee oorzaken:

1. Europese samenwerking

2. Globalisering 

NL handelde veel met andere Europese landen. Dit leverde werk, geld en economische veiligheid op. Daarom wilde NL graag verdere Europese samenwerking 

Europese samenwerking

1992 werd het Verdrag van Maastricht getekend 

(NL was voorzitter)

Dit verdrag was de basis van de Europese Unie met 1 gemeenschappelijke munt: de Euro. 

Europa werd steeds meer gezien als een eenheid; ook de onderlinge handel profiteerde NL van. 

Globalisering

In de jaren '90 ging het goed met de economie. Koude Oorlog was ten einde,

- nieuwe zakenkansen in voormalig communistische landen. 

- Uit diezelfde landen kwamen ook meer goedkope arbeiders naar NL.

- Nieuwe vestigingen en productie in Azië

Globalisering (2)

Economieën over de hele wereld raakten met elkaar verweven = economische globalisering.

De import- en export bracht NL veel voorspoed, tot 2008...

2008: Bankencrisis door val van verschillende Amerikaanse banken. (geen examenstof) 

Liberale maatschappij

waar in de jaren 60 nog het idee van een maakbare samenleving bestond, overheerste in de jaren 80 en 90 het liberale vertrouwen in de zelfredzaamheid van de burgers.

- bedrijven kregen meer vrijheid om te doen en te laten wat ze wilden

- burgers (ontzuiling was voltooid) individualiseerden 

Liberale maatschappij (2)

verdere individualisering door :

- softdrugs werd gedoogd

- Algemene Wet Gelijke Behandeling: wettelijke bescherming tegen discriminatie (iedereen in beginsel evenveel vrijheid)

- legaliseren homohuwelijk en euthanasie

gevolg: NL liep internationaal voorop met deze wetten, waardoor NL leek op een tolerante, vrije en welvarende samenleving  

Een nieuwe internationale rol

[work in progress]