Leesvaardigheid: alinea's en kernzinnen + signaalwoorden en functiewoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leesvaardigheid Les 3

Vandaag 

Dinsdag en gisteren zijn we begonnen met leesvaardigheid: onderwerp, hoofdgedachte, tekstdoel, inleiding, midden en slot. Vandaag leer je over:

- Alinea’s en kernzinnen

- Signaalwoorden en functiewoorden

Nog even over de inleiding. Wat is dit voor sterke eerste zin?

Hoe gespecialiseerder iemand is, hoe minder hij kan.

1. Een intrigerende vraag
2. Een paradox
3. Een suggestieve of raadselachtige opsomming
4. Een prikkelend citaat

Nog even over het slot. Op welke twee manieren kan je een slot aantrekkelijk eindigen?

1. Met een krachtige laatste zin!
2. Met schokkende cijfers
3. Met een raadselachtige opsomming
4. Weer verwijzen naar de inleiding

Alinea's en kernzinnen (blz. 24-27)

Elke tekst is opgebouwd uit alinea's. Een goede alinea bevat één hoofdgedachte die in één zin geformuleerd is: de kernzin.  

Op welke plek vind je (bijna) nooit de kernzin?

1. De eerste zin
2. De tweede zin
3. De derde zin
4. De laatste zin

Maak nu opdracht 2 op blz. 26 in je leerboek. Geef hier het antwoord op 2.2.

Signaalwoorden (blz. 28-30)

Een tekst is begrijpelijk en prettig om te lezen of om naar te luisteren wanneer de verbanden tussen de zinnen en de deelonderwerpen duidelijk worden aangegeven. je kunt op die manier de structuur van de tekst herkennen. Verbanden worden meestel gemarkeerd met signaalwoorden. 

Op blz. 28 vind je een overzicht van de meest voorkomende verbanden met bijbehorende signaalwoorden.

Welk verband geven de volgende signaalwoorden aan?
Zoals, net (zo) ... als, evenals (meer/beter) ... dan.

1. Toelichtend
2. Doel-middel
3. Vergelijkend
4. Oorzakelijk (oorzaak-gevolg)

Op blz. 28 vind je een overzicht van de meest voorkomende verbanden met bijbehorende signaalwoorden.

Welk verband geven de volgende signaalwoorden aan?
Zo, bijvoorbeeld, zoals, neem nou, : (dubbele punt).

1. Toelichtend
2. Doel-middel
3. Vergelijkend
4. Oorzakelijk (oorzaak-gevolg)

Op blz. 28 vind je een overzicht van de meest voorkomende verbanden met bijbehorende signaalwoorden.

Welk verband geven de volgende signaalwoorden aan?
Om te ..., met de bedoeling ..., opdat, zodat, daarvoor, waarvoor, voor, door ... te.

1. Toelichtend
2. Doel-middel
3. Vergelijkend
4. Oorzakelijk (oorzaak-gevolg)

Op blz. 28 vind je een overzicht van de meest voorkomende verbanden met bijbehorende signaalwoorden.

Welk verband geven de volgende signaalwoorden aan?
Doordat, daardoor, als gevolg van, het gevolg is, het komt door, waardoor, zodat.

1. Toelichtend
2. Doel-middel
3. Vergelijkend
4. Oorzakelijk (oorzaak-gevolg)

Functiewoorden (blz. 28-30)

Er zijn ook andere woorden waaraan je verbanden in een tekst kunt herkennen, zoals: oplossing, verklaring, argument, voordeel, stelling. Deze functiewoorden geven de functie van een tekstdeel aan. Sommige ervan duiden, niet geheel toevallig, ook een tekststructuur aan. 

Maak opdracht 1 op blz. 29. Vul hieronder je antwoord in.

Maak opdracht 2 op blz. 29. Vul hieronder je antwoord in.

Tijd over? 

Maak dan opdracht 4 op blz. 30. 

Je weet na deze les...

- Dat een goede alinea een hoofdgedachte bevat, in de vorm van een kernzin. 

- Op welke plekken je die kernzin kan vinden.

- De belangrijkste signaalwoorden en functiewoorden.

Fijn weekend (alvast)!