3.5 deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

3.5 Wetenschap en techniek

Wetenschappelijke Revolutie

In deze paragraaf leer je:

Hoe wetenschappers anders gingen werken in de 17e eeuw

Hoe wetenschap praktisch werd toegepast

Wie waren de opdrachtgevers voor de kunst in Nederland?

1. De kerk
2. De koning
3. De adel
4. De rijke burgers

Hoe werd de vertaling van de bijbel in 1637 genoemd?

1. Nederlandse bijbel
2. Statenbijbel
3. Nieuwe testament
4. Nieuwe bijbel der Nederlanden

Wat is geen Pushfactor

1. Armoede
2. Oorlog
3. Werkgelegenheid
4. Geloofsvervolging

video.scholieren.com

Kennis door onderzoek

Bijbel en Oude Grieken zeiden dat de aarde het middelpunt van het heelal was. Galileo Galilei ontdekt dat het de zon is.

Wetenschappelijke revolutie

Meer vertrouwen op waarnemingen/kijken, experimenten en logisch redeneren.

Isaac Newton: bedenker natuurkunde en bedenkt zwaartekracht.

Gallileo Galilei

Bouwde een telescoop en zag:

Maan bestaat uit kraters en is niet glad

De zon bestaat uit vlammen.

• De Rk kerk en de paus waren kwaad

Galileo demonstreert in 1609 zijn telescoop aan Leonardo Donato, de doge van Venetië. De telescoop toont de kraters op de maan, waarmee hij wilde aantonen dat de maan een planeet was, vergelijkbaar met de aarde. Zijn bewering dat niet alles in het heelal om de aarde, de schepping van God, draaide was moeilijk te verteren voor de geestelijkheid. De aarde was in dit nieuwe wereldbeeld slechts een van de vele planeten in het Heelal die om de zon draaide. 

De geestelijkheid is sceptisch rond de waarnemingen en conclusies van Galilei; 

Na een aantal jaren kwam Galilei dan ook in conflict met de Kerk, hoewel hij zelf volhield dat zijn werk slechts een zuiver theoretische beschrijving inhield, en niet in conflict was met de godsdienst, die hijzelf ook aanhing. Hij meende juist te laten zien hoe doordacht het door God geschapene in elkaar zat. 

'Ik geloof geen woord van wat de heer Galileo vertelt over 'bergen' op de maan. Dat is godslastering!'

'Die bergen zijn vetvlekken op de lens van zijn telescoop. De aarde staat in het middelpunt van het Heelal, precies zoals God hem geschapen heeft! Galileo is een ketter!'

Galileo Galilei demonstreert zijn telescoop aan Leonardo Donato (19e eeuw, schilder onbekend)

Galileo Galilei: ‘de zon is het middelpunt van het heelal, niet de aarde!’

Wat was het idee van Galilei?

1. De aarde is het stilstaande middelpunt van het universum en de zon draait er om heen.
2. Dat voorwerpen op verschillende momenten naar beneden vallen komt door de lucht.
3. De aarde draait om de zon
4. Alle voorwerpen oefenen aantrekkingskracht op elkaar uit

Isaac Newton 

Zwaartekracht. 

Natuurwetten. 

Isaac Newton

Hoe kan het dat een appel wel van de boom op de grond valt, maar de maan in de lucht blijft hangen?

- Wet van de zwaartekracht

00:57

Wat was de natuurwet van Newton en hoe werkt die?

02:41

Welke 3 wetten hebben invloed op de beweging?

1. Kracht, massa, actie is reactie.
2. Massa, zwaartekracht, actie is reactie.
3. Zwaartekracht, massa, actie is reactie.
4. Gewicht, spierkracht, zwaartekracht.

Bron B

Museum Boerhaave, Leiden - Anatomisch Theater tijdens radio-opname

Bron A

Het anatomisch theater van Leiden was een instelling voor het onderwijs in anatomie. Het is gebouwd in 1596. Gravure door Willem Swanenburg (1610).

Welke conclusie kun je trekken uit de bron?

In de tijd van de wetenschappelijke revolutie:

1. liep Nederland voorop op wetenschappelijk gebied.
2. trok men zich niets meer aan van wat de Grieken en Romeinen geschreven hadden.
3. waren alle wetenschappers rijke mensen.
4. werden ontdekkingen gedaan op het gebied van de biologie.

Christiaan Huygens

Uitvinding slingeruurwerk.

Lees de bron.
Welke conclusie kun je NIET trekken vanuit de bron?

1. Huygens kwam uit een regentenfamilie.
2. Huygens speelde onder andere fluit.
3. Koningen gaven uitkeringen aan wetenschappers.
4. Wetenschappers werkten alleen voor hun eigen land.

Antonie van Leeuwenhoek 

Uitvinding Microscoop

Lees de bron.
Leg uit dat de werkwijze van Van Leeuwenhoek past bij de wetenschappelijke revolutie.

Praktisch toepassen

1660: regeringen gaan ook inzien dat de nieuwe manier van wetenschap belangrijk is.

Koninklijke academie van wetenschap

Academie= plek waar wetenschap wordt beoefend

Voorbeelden nieuwe toepassingen

Meer astronomische kennis (zeevaart)

Beter kunnen richten van kanonskogels (leger)

Molens en dijken

Wat is de wetenschappelijke revolutie?

1. Doorbraak van een wetenschappelijke manier van denken in de 17e eeuw
2. Doorbraak van een wetenschappelijke manier van denken in de 16e eeuw
3. Het uitvinden van natuurwetten

Hoe deden de wetenschappers onderzoek in de 17e eeuw?

1. Door de bijbel te bestuderen
2. Door klassieke teksten te bestuderen
3. Door te observeren, experimenteren en logisch te redeneren
4. Door proeven te doen

Wie ontdekte de zwaartekrachtwet?

1. Isaac Newton
2. Adriaanszoon Leeghwater
3. Antonie van Leeuwenhoek
4. Christaan Huygens

Kijk opdr. 1 t/m 5 en 7bcd na.