Spreekwoorden en gezegdes

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 1

spreekwoorden en gezegdes

Terugblik

"Wat de boer niet kent dat....."

Vul aan.

Hoe noem je zulke uitspraken ook al weer?

Wat betekent bovenstaande uitspraak?

Welke spreekwoorden en gezegden herkende je?

Welke spreekwoorden ken je zelf nog meer?

We gebruiken spreekwoorden en gezegden om iets duidelijk te maken in een soort woordgrapje.

We zeggen iets dat niet letterlijk bedoeld is, maar figuurlijk. 

bv: Een open deur intrappen. Dit kan niet letterlijk. Hier wordt bedoeld dat er onnodig moeite wordt gedaan.

Wat betekent "De hond in de pot vinden?"

1. Ik vind het eten vies
2. Thuis komen en alles is al op
3. Iets kwijt zijn en op gekke plaatsen zoeken
4. De hond in de pot is een recept uit China

Wat betekent "Je vingers erbij aflikken"

1. Streng op iemand letten
2. Honger hebben
3. Iets heel graag lusten
4. Niet weten hoe iets moet

Wat is de betekenis van "Boontje komt om zijn loontje?"

1. Iemand wil meer geld
2. Hij wil alles zelf doen
3. Hij kan er niks aan doen
4. Eigen schuld, dikke bult

Wat betekent:
Het is weer koek en ei tussen hen.

1. Ze hebben ruzie
2. Ze gaan samen koken
3. Ze zijn verliefd
4. De ruzie is voorbij, ze zijn weer vrienden

Het zelf doen

Schijnheilig

In de war zijn

Heilig boontje

Muil + Peer= Muilpeer

Muilpeer= Een klap in het gezicht

Grappige samenstellingen

Wat is een oorvijg?

1. Een klap
2. Een sieraad
3. Een fruitsoort
4. Een beestje dat in oren kruipt

Wat is komkommertijd?

1. Tijd voor een tussendoortje
2. Dan worden ze geoogst
3. Periode van weinig nieuws
4. In augustus als de komkommers goedkoper zijn

Krentenweger

Wat is een krentenweger

1. Een oude weegschaal
2. Een beroep van vroeger
3. Een beroep van vroeger
4. Een gierig persoon

Wat is een oogappel?

1. Favoriet/lieveling
2. Een blauw oog
3. Het kompres dat je op een blauw oog doet
4. Een appelsoort

spreekwoorden / uitdrukkingen

Spreekwoorden en uitdrukkingen = 

 zinnen of woorden met  een speciale betekenis.

Als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel. (spreekwoord)

Lida maakt van een mug een olifant. (uitdrukking)

Spreekwoorden

De hond in de pot vinden

Dit betekent niet echt dat er een hond in de pot zit. 

Het  betekent: je bent te laat voor het eten en alles is op.

--> figuurlijk taalgebruik

ND 14-1-2021

Spreekwoorden en uitdrukkingen zijn nog heel actueel.

Uitdrukkingen hebben een ........ betekenis.

1. figuurlijke
2. letterlijke

Nog meer voorbeelden van figuurlijk taalgebruik:

• de baard in de keel krijgen
• geld moet rollen
• over zijn woorden struikelen
• in de put zitten

uitdrukkingen en spreekwoorden zijn altijd figuurlijk bedoeld!

Hoe zoek je ze op in het woordenboek?

Ik heb er een hard hoofd in of ik dit jaar ga slagen voor mijn eindexamen.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Ik heb een zere keel.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles.

1. letterlijk
2. figuurlijk

Mijn broer krijgt de baard in de keel.

1. letterlijk
2. figuurlijk

De vakantie is in kannen en ....

1. pannen
2. vazen
3. kruiken
4. potten

Die opmerking van jou raakt kant noch ............

1. verstand
2. land
3. wal
4. schip

In het paleis was het allemaal pracht en ................

1. macht
2. goud
3. praal
4. zilver

Hij groeide op voor galg en ...

1. rad
2. molen
3. wagen
4. wiel

Onkruid vergaat niet. 

Dat is hem een doorn in het oog.

De bloemetjes buiten zetten.

Als een donderslag bij heldere hemel. 

Slechte mensen leven doorgaans het langst

Dat stoort hem erg.

Veel plezier maken.

Een ongename verassing.

Welk spreekwoord wordt hier uitgebeeld?

• Kies 2 spreekwoorden uit. In deze lesson up staat een site met heel veel spreekwoorden. Je mag er ook zelf één bedenken. 
• Beeld deze spreekwoorden uit. Je kunt hiervoor lego/playmobil gebruiken. Of vraag een familielid om hulp, zodat jij iets kunt uitbeelden. Je mag het ook tekenen of plakken/knippen.
• Maak een foto.
• Lever 2 foto's in met het uitgewerkte spreekwoord. Schrijf de betekenis erbij.

• Zoek de betekenis van het spreekwoord of de uitdrukking op.
• Weet je de betekenis van een spreekwoord niet? Zoek het op! www.spreekwoord.nl

Klaar? Ga lezen uit je boek of een tijdschrift. 

Opdracht

https: