8.4 Herhaling + 8.5 Duurzaamheid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vandaag

• 8.4 Herhaling
  
• 8.5 Duurzaamheid
  
• 8.5 Opdrachten
  
• Herhalen H1 + H3

In welk stadium heb je meer interspecifieke concurrentie?

1. pioniersstadium
2. climaxstadium

Pioneer stage (early succession)

Climax stage (late succession)

low biodiversity

high biodiversity

fluctuating abiotic factors

stable abiotic factors

Few layers

Very layered (heights of vegetation)

Closed cycles

Open cycles

Stable biomass

Increasing biomass

Wat zijn tolerantiegrenzen?

1. Een zone waar een organisme kan overleven.
2. De grens waarbij een organisme het best overleefd.
3. Aanpassingen die een soort ondergaat om te kunnnen overleven.
4. Minimum- en maximumgrens van een abiotische factor.

Wat is het verschil tussen primaire en secundaire successie?

1. Bij primaire successie zijn alleen producenten betrokken, de consumenten verschijnen pas bij secundaire successie
2. Primaire successie start op kale rots, secundaire successie start met vruchtbare grond
3. Primaire successie gaat door gebrek aan concurrenten veel sneller dan secundaire successie
4. Primaire successie verloopt ongestoord, secundaire successie kent een sub-climax als eindstadium

Anorganische stoffen

Organische stoffen

Andere organische stoffen

Dissimilatie

Assimilatie

Voortgezette assimilatie

8.5 Duurzaamheid

Herhaling begrippen

• Habitat: de natuurlijke leefomgeving van een organismen
  
• Draagkracht: de hoeveelheid organisme die een ecosysteem kan onderhouden, waarbij de samenstelling van populaties in het ecosysteem gedurende langere tijd onveranderlijk zijn
  
• Successie: is een ecologisch proces waarbij een merkbare verandering in de soortensamenstelling binnen een habitat plaatsvindt.

Accumulatie

Begrippen

Persistente stoffen: Stoffen die niet of slecht biologisch afbreekbaar zijn en blijven in organismen zitten

Accumulatie: Ophoping van bestrijdingsmiddelen in de organismen van de voedselketen. De concentratie van die stoffen neemt elk tropisch niveau toe. 

Opdrachten

Lees zelf: pagina 269 Duurzaam

56, 64, 65

Klaar? Verder met eindexamenopdrachten

H1 gedrag

Verschillende soorten gedrag

Bijv. Baltsgedrag, dreiggedrag, ambivalent gedrag, omgericht gedrag

Verschillende prikkels en reacties

Bijv. Sleutelprikkel, supernormale prikkel, drempelwaarde

Gedragsonderzoek

Bijv. Ethogram, protocol, gedragselementen

Ontwikkeling van gedrag

Bijv. Gewenning, inprenting, conditioneren

H3 Onderzoek doen

3.3 NIET!

Werkplan maken

Grafieken

Bijv. Lijndiagram, staafdiagram, (on)afhankelijk variabele 

Wetenschappelijk onderzoek

Bijv. Placebo

Verschillende onderzoeken

Bijv. Experimenteel of beschrijvend onderzoek

Werkplan

1. Beschrijf kort, maar duidelijk, hoe het onderzoek wordt uitgevoerd.

2. Beschrijf de verschillende groepen: benoem één verschil.    

     - Meestal: controlegroep en experimentgroep(en)

     - Soms: meerdere experimentgroepen

     - Zelden: bij beschrijvend onderzoek geen groepen

3. Alle andere omstandigheden zijn gelijk.

4. 1000 individuen per groep (tenzij anders vermeld).

5. Beschrijf hoe je de resultaten verzamelt / vergelijkt.

     - Soms wordt extra gevraagd: Wat zullen de resultaten zijn als hypothese x juist is?

6. Antwoord: als de resultaten juist zijn dan zal te zien zijn dat …

Grafiek

Variabele

• Een experiment en een controle/blanco -> Eén variabele die verschilt tussen experiment en controle​
  
• Afhankelijke variabele -> variabele wat de onderzoeker meet als gevolg van wat hij varieert -> bijv. snelheid werking enzym​          ->  y-as​
• Onafhankelijke variabele -> variabele die de onderzoeker zelf varieert -> bijv. temperatuur​ -> x-as​

Wetenschappelijk onderzoek

• Eenduidige onderzoeksvraag (evt. deelvragen)​
  
• Eerste observaties en voorafgaand onderzoek -> voorlopig antwoord op onderzoeksvraag (onderbouwd!) ​-> hypothese​
• Toetsen van hypothese in een experiment -> materiaal en methode​
  
• Je resultaten zet je in een tabel en/of grafiek​
  
• Hieruit trek je een conclusie -> antwoord op je ​onderzoeksvraag​
• Vervolgens kijk je zelf nog eens kritisch naar je​ onderzoek -> verklaring van gevonden resultaten, ​ verbeterpunten, vervolgonderzoek etc. -> discussie 

Wat is hier de onafhankelijk variabele?

1. De groepen
2. Jongens
3. Aantal kinderen
4. Meisjes

De honden leren het zoeken van overlevenden tijdens een training doordat ze een beloning (eten) krijgen wanneer ze dit goed uitvoeren. Hoe heet deze vorm van leren?

1. Conditionering
2. Inprenting
3. Gewenning
4. Inzicht

De definitie van een soort is

1. Organismen die onderling kunnen voortplanten
2. Organismen die onderling kunnen voortplanten en vruchtbare nakomelingen krijgen
3. Dieren die op elkaar lijken
4. Organismen die op elkaar lijken

Onderzoeksvraag

Hypothese

Werkplan

Resultaten

Conclusie

Discussie

Uitkomsten van de proef overzichtelijk weergegeven

De vraag waar je een antwoord op zoekt

Verwacht resultaat

-Conclusie vergelijken met hypothese

-Kritische blik

Antwoord op de onderzoeksvraag

Stappenplan + benodigdheden

Wat is autotroof en heterotroof?

1. autotroof: gebruikt CO2 en stoot het niet uit heterotroof: verbruikt geen CO2 en stoot wel uit
2. autotroof: kan uit organische stoffen energie halen heterotroof: kan uit anorganische stoffen organische stoffen maken
3. autotroof: kan uit anorganische stoffen organische stoffen maken (zelf energie produceren) heterotroof: kan dat niet (niet zelf energie produceren)
4. autotroof: heeft geen zuurstof nodig heterotroof: heeft wel zuurstof nodig