Feodaliteit

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Kenmerkend Aspect

Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur

De samenleving veranderde:

• Na de val van het Romeinse Rijk (476)
• van 'agrarisch-urbaan' (onder de Romeinen) naar 
• (overwegend) agrarisch:
• handel sterk achteruit gegaan
• mensen leefden vooral op platteland (bescherming en onderhoud)  >
• (relatief) autarkisch (=zelfvoorzienend)

Hofstelsel en horigheid

• standensamenleving: adel en geestelijkheid en:
  
• boeren:  2 soorten

-vrije boeren (militaire plicht) en horigen (o.a. herendiensten) 
-lijfeigenen (volledige afhankelijkheid van de landheer)

• werkzaam op 'het domein' van een heer/klooster/koning/bisschop

Feodalisme

een bestuurssysteem waarbij een leenheer grond en rechten 'in leen' geeft aan een ondergeschikte leenman in ruil voor trouwe dienst; ook 'leenstelsel', 'feodalisme' of 'feodaliteit' genoemd.

Feodalisme

voordelen

- oplossing voor wegvallen Romeins gezag

nadelen

- leenmannen zien grond als eigendom

- leenmannen hebben vaak meerdere leenheren > vazallen krijgen steeds meer macht

Koning (leenheer)

Geestelijkheid

Adel (leenmannen)

Burgers

Clovis (466-511)

• verdreef de (laatste) Romeinen 
• versloeg Germaanse stammen +
• Frankische concurrenten



• 1e katholieke koning in Gallië
• Clovis > Lovis > Louis
• nieuwe machtsstructuur:
• vazallen (eed van trouw, ridder)>
• kreeg een gebied 'in leen'

Karel de Grote

Karel Martel (Karel de Strijdhamer)

> Slag bij Poitiers (732) > expansie islam gestopt

> Soldaten krijgen een stuk land/boerderijen in leen om in hun levensonderhoud te voorzien; tegenprestatie is trouw zweren aan Karel.

Karel de Grote (742-814)

- grote gebieden veroverd

- groot persoon

- rondtrekkend vorst

- keizer

> Koppeling leenstelsel aan bestuur (ook graven e.d. nu ook leenmannen)

Keizer Karel

Karel werd in 800 gekroond door de Paus.

Voordelen voor de Paus:

• Karel biedt bescherming
• Karel verspreidde christendom

Voordelen voor Karel:

• Kon oorlog voeren in naam van het geloof

zwakke punten in leenstelsel?

Bij wie hoort de volgende plicht?

Herendiensten doen.

1. De leenman
2. de leenheer
3. de horige

Koningen maakten bisschoppen graag tot leenman omdat..

1. Bisschoppen heel gelovig waren
2. Koningen dan hun land weer terugkregen
3. Bisschoppen heel gehoorzaam waren
4. Bisschoppen grote legers hadden

Welke hoort er niet bij? Het voordeel van het feodale systeem/leenstelsel is:

1. Dat de koning nu een groot land kan besturen
2. Dat de koning een groot leger heeft
3. Dat de koning geen geld nodig heeft
4. Dat de koning nu heel rijk wordt