V3 woordenschat - beeldspraak en stijlfouten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Wat is het verschil tussen een pleonasme en een contaminatie?

Wat is de derde stijlfout die we gister hebben besproken? Geef ook een voorbeeld.

contaminatie, pleonasme & tautologie

Lesdoelen

Ik kan de stijlfouten contaminatie, pleonasme en tautologie herkennen en verbeteren.

We liepen door het groene gras naar de speeltuin.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

We liepen door het groene gras naar de speeltuin.

Dit is een pleonasme:

Gras is namelijk van zichzelf al groen. Het woord groene geeft een versterking aan het woord gras.

Mijn mobiel is kwijt.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Mijn mobiel is kwijt.

Dit is een contaminatie:

Of: Ik ben mijn mobiel kwijt.

Of: Mijn mobiel is weg. 

Uit de kraan komt vloeibaar water.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Uit de kraan komt vloeibaar water. 

 

Dit is een pleonasme:

Water is van zichzelf al vloeibaar. Het woord vloeibaar geeft een versterking van het woord water.

Misschien dat ze er wellicht nog mee bezig gaan.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Misschien dat ze er wellicht nog mee bezig gaan.

Dit is een tautologie:

Misschien en wellicht hebben dezelfde betekenis.

Voordat je gaat, moet je eerst even checken of je alles bij je hebt.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Voordat je gaat, moet je eerst even checken of je alles bij je hebt.

Dit is een tautologie:

Voordat en eerst hebben dezelfde betekenis.  

Hij vertelde tegen mij dat hij een kat heeft gered.

1. contaminatie
2. pleonasme
3. tautologie

Hij vertelde tegen mij dat hij een kat heeft gered.

Dit is een contaminatie:

Of: Hij zei tegen mij dat hij een kat heeft gered.

Of: Hij vertelde aan mij dat hij een kat heeft gered. 

Zelfstandig maken:
Woordenschat H4, blz. 126-127, opdracht 1, 3 en 4

Zodra de tijd op is keer je terug naar de lessonup.

Als het werkt niet af is, maak je het als huiswerk.

Bekijk het overzicht met de toetsstof (classroom) en geef hier aan welke onderdelen je extra wil oefenen.

contaminatie

Contaminatie is een combinatie van 2 woorden of uitdrukkingen die je door elkaar gebruikt. Vaak hebben de 2 dan wel dezelfde betekenis, alleen zijn ze dus verkeerd gecombineerd. 

voorbeeld

Hij moet de presentatie overnieuw doen.

Of: Hij moet de presentatie overdoen.

Of: Hij moet de presentatie opnieuw doen.

pleonasme

Pleonasme is het versterken van een woord, door een toevoeging van een ander woord. Het woord wordt dan dubbelop geschreven. Het toegevoegde woord is een eigenschap van het andere woordsoort. 

voorbeeld 

De ronde bal rolde over de grond.

Ronde versterkt het woord bal. Een bal is namelijk van zichzelf al rond, dus ronde geeft een extra toevoeging.

tautologie

Tautologie is het benadrukken van een woord met een ander woord dat dezelfde betekenis heeft. Dus 2 woorden met dezelfde betekenis die in één zin worden gebruikt.

voorbeeld

Zij krijgt het gratis en voor niets. 

Als je iets gratis krijgt, krijg je het al voor niets. Gratis en voor niets betekenen allebei hetzelfde.