Poëzie V3T3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Wat is rijm?

Leerdoelen

• Je kan eindrijm gebruiken in een gedichts
• Je kent de verschillende rijmschema’s 

• Je weet wat mannelijk en vrouwelijk rijm is. 
• Je kunt uitleggen wat beginrijm / alliteratie is
• Je kunt uitleggen wat klinkerrijm / assonantie is
  

Rijmschema

Van het eindrijm kun je een rijmschema maken.
• Je geeft elke rijmklank een nieuwe letter. De klank in de eerste regel a, de volgende klank b, etc.

Rijmschema ABBA (omarmend

Sint liep te denken,    A

Een boek of een bon  B

Of een flesje lotion,   B

Wat moest hij jou schenken?     A

A.

Sint liep te denken

Wat moest hij jou schenken

Een boek of een bon

Of een flesje lotion?

B.

Sint liep te denken,

Een boek of een bon

Of een flesje lotion,

Wat moest hij jou schenken?

C.

Sint liep te denken

Een boek of een bon

Wat moest hij jou schenken

Een flesje lotion?

gepaard rijm

omarmend rijm

gekruist rijm

abab

aabb

abba

Beginrijm / Alliteratie

Voorbeeld: "De kat krabt de krullen van de trap".
In die zin beginnen veel woorden met de 'k'
Bij alliteratie gaat het om overeenkomst in klank van medeklinkers aan het begin van woorden.

Assonantie

Enkele woorden die bij elkaar in de buurt staan, hebben dezelfde klank, maar niet dezelfde eindletter(s).

Klinkerrijm / assonantie

• Het gaat hierbij om de uitspraak, en niet om de spelling
• Zo is er bijvoorbeeld ook assonantie bij 'een groot cadeau'

Alliteratie / Assonantie?

Alliteratie / Assonantie

Alliteratie (beginrijm):
Groen - grom - griezel etc.
Assonantie (klinkerrijm):
Moeten - groenten - doe - vroeg - troep - schoen- moeder - groen - groeien

Rijm - indeling rijmschema (3)

In de meeste gedichten is het eindrijm geordend in een bepaald rijmschema. De belangrijkste zijn:  

• Slagrijm: AAAA
  
• Gepaard rijm: AABB
  
• Gekruist rijm : ABAB
  
• Omarmend rijm: ABBA
  

!Let op: gebruik voor elke nieuwe rijmklank een nieuwe letter!

Wat is een juiste vorm van alliteratie?

1. Bozige dromen
2. Verlaten velden
3. Omarm - warm
4. Wond - hond

Waar vind je de alliteratie?

1. Doldwaze dagen
2. Rode kolen
3. Mus - Dus
4. Kinderen - hinderen

24. Waar is sprake van assonantie?

1. Morgen - wolken
2. Traag - kat
3. Spinnende Suikers
4. Vrouwen - mouwen

Waar is sprake van assonantie?

1. Dingen die langer duren
2. maar ook ik ben niet eeuwig
3. als een doodsbed verlaten
4. voor het laatst daalt de avond

Waar zie je assonantie?

1. Het is mooi zomerweer
2. Deze zin is erg lang
3. De groep vogels poept op de stoep
4. De bladeren vallen op de grond

Wat is het
rijmschema?

1. gepaard (aabb)
2. omarmend (abba)
3. gekruist (abab)
4. gebroken (abcb)

Dit is een gedicht met rijmschema...

1. aabb ccbb
2. abab acac
3. aabbaacc
4. abcb abcb

Opdracht 

Zoek in de bundels of kijk op internet naar een gedicht dat je aanspreekt.

Neem het gedicht over en maak het rijmschema,

geef alliteratie en assonantie ook aan.

Geef daarnaast ook je mening over het gedicht, gebruik daarbij drie beoordelingswoorden.