Les 2: Cultuur van de kerk - architectuur

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Les 2: Cultuur van de kerk - architectuur

8.

Ontwerpvoorstel herbouw Notre Dame. 

Wel of niet doen? 

Leerdoelen lesopdracht

• Ik kan de belangrijkste kenmerken van Romaanse kerkbouw benoemen en herkennen.
  
• Ik kan de belangrijkste kenmerken van Gotische kathedraalbouw benoemen en herkennen.
  
• Ik kan de belangrijkste verschillen tussen de Romaanse en Gotische architectuur benoemen.

Tekenopdracht uitleg

Maak op een A3-vel een tekening van een Romaanse kerk & Gotische kathedraal (voor- en zijaanzicht + plattegrond). Schrijf de belangrijkste kenmerken bij de tekeningen en geef ze duidelijk aan.​

Teken (of zoek) eventueel extra afbeeldingen van kenmerken die belangrijk zijn maar niet op je tekening te zien zijn. ​

Richtlijnen kenmerken​:

• Plattegrond (benoem de verschillende onderdelen van de plattegrond)​
  
• Type bouw (let op: niet stijl, dat is Romaans of Gotisch!)​
  
• 3 kenmerken exterieur (buitenkant)​
  
• 2 kenmerken interieur (binnenkant)
  

Opdracht uitleg: bronnen

Waar vind je informatie?

• Tekstboek De Bespiegeling: H2
• PDF Beeldende kunst Cultuur van de Kerk op Teams (Map lesmateriaal - extra materiaal)
• Youtube
  
• Good old Google
• Klasgenoten

Deel 2: achtergrondinfo

Bouwkunst: Romaans

Romaans

• Romeinse basilica wordt aangepast. Toevoeging dwarsschip: kruisvorm

• ‘Romaans’ komt van ‘Romeins’. Doet Romeins aan vanwege de rondbogen en dikke muren.

• Veel toegepast op kloosterkerken. Kloosterleven is in afzondering -> gesloten karakter van kloosterkerken.
  

Saint-Sernin, Toulouse, Frankrijk, ca. 1080-1120​

Basilica van Constantijn, Trier, Duitsland, 310

Romaans

• ± 900 - 1200

• Constructiebouw: gewicht van het dak (tongewelf) wordt door dikke, massieve muren gedragen. 

• Oogt sober, donker en massief door dikke muren / kleine ramen

• Horizontaal karakter

Romaanse kerk

Tongewelf                   Kruisgewelf             Kruisribgewelf

        (Rom.)                                                             (Got.)             

 Soorten gewelven

Architectuur: de Romaanse kerk

Romaanse kerk (Romaans)

Gotische kerk (Gotiek)

Gotische kathedraal

• ca. 1150 - 1500
• Meer welvaart en stabiliteit, bevolkingsgroei, pelgrimstochten --> grotere kerken nodig 
• Verticaal karakter, hoge torens (bouwen naar God).


• Grote ramen, o.a. roosvensters. 
• Grondplan ongewijzigd: Latijns kruis.
  
• Veel licht! God = licht


• Uitbundig gedecoreerd

Gotische kathedralen

• Kruisribgewelf: gewicht over 4 punten en 'ribben' verdeeld.

• Skeletbouw: muur heeft geen draagfunctie meer -> grote ramen mogelijk. Gewicht van het dak wordt gedragen door gewelven die verbonden zijn met luchtbogen, pijlers en steunberen.

• Lichtere constructie = hoger bouwen & meer raam!
  

Oorsprong gotische bouw

Erediensten ook voor het volk: geloof toegankelijker maken voor het publiek.

Kerk wordt 'prentenboek' voor gelovigen: zowel bijbelverhalen als niet-bijbelse (koningen) of wetenschappelijke thema's worden verbeeld.

Veel pracht & praal: gelovigen moeten kerkbezoek als 'goddelijk' ervaren:

- buiten​: toren als symbool voor het hemelse. Van veraf te zien.​

- binnen: God = licht​ (idee afkomstig uit oude geschriften).

  Glas in lood: gekleurde stukken glas ​in loodlijsten / loodstrips.

  Gebrandschilderd glas: gekleurd glas met voorstellingen/patronen.

                

/ constructiebouw

Uitlegfilmpje romaans / gotiek