H1 Werken aan geschiedenis

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

H1

Werken aan geschiedenis

Opdracht 1

Herken een historische vraag

Wat is een goede historische vraag?

• gaat over het verleden van de mens
• afgebakend in tijd
• afgebakend in ruimte

Historische vraag?
Welke rol speelden slaven in de Griekse samenleving tijdens de klassieke oudheid?

1. ja
2. nee

Historische vraag?
Waarom was de Nijl belangrijk voor het ontstaan van de landbouw in Egypte tijdens het oude Nabije Oosten?

1. ja
2. nee

Historische vraag?
Hoe lang is de Nijl?

1. ja
2. nee

Historische vraag?
Wat zijn de gelijkenissen tussen de Atheense democratie in de 5de eeuw v. C. en de hedendaagse democratie in België?

1. ja
2. nee

Opdracht 2

Vorm je een beeld van het verleden

Wat is geschiedenis?

• Verleden = alles wat vroeger gebeurd is.
• Geschiedenis probeert het verleden te reconstrueren m.b.v. bronnen.

Wat is geschiedenis?

• Verleden = alles wat vroeger gebeurd is.
• Geschiedenis probeert het verleden te reconstrueren m.b.v. bronnen.

Opdracht 3

Situeer bronnen in het historisch referentiekader

Opdracht 3

Situeer bronnen in het historisch referentiekader

Opdracht 3

Situeer bronnen in het historisch referentiekader

Opdracht 3

Situeer bronnen in het historisch referentiekader

De Guldensporenslag of de Slag bij Kortrijk is een veldslag die plaatsvond op 11 juli 1302 te Kortrijk. De slag was het gevolg van de Vlaamse Opstand, een ruzie tussen het graafschap Vlaanderen en het Franse koninkrijk.

Opdracht 4

Onderzoek een bron kritisch

Historisch onderzoek

= het zoeken naar antwoorden op historische vragen 

door middel van het bestuderen van bronnen. 

! Let op de bruikbaarheid en de betrouwbaarheid 

van de bronnen!

Wat zijn bronnen?

Sporen / overblijfselen / resten die het mogelijk maken om (een deel van) het verleden te leren kennen. 

Soorten bronnen

• geschreven bronnen
• ongeschreven bronnen
• mondelinge bronnen

OF

• primaire bronnen - secundair bronnen
  

Betrouwbaarheid?

Bruikbaarheid?

geschreven bronnen

ongeschreven bronnen

geschreven bronnen

• brieven
• boeken
• wetteksten
• dagboeken
• kranten
• ...

ongeschreven bronnen

• gebouwen
• wapens
• werktuigen
• menselijke en dierlijke resten
• fossielen
• kunstwerken
• ...

gesproken bron

gesproken bron

Primaire bron (dateert uit de tijd van de gebeurtenis)

Secundaire bron (bron die later werd gemaakt over een gebeurtenis)

Primaire bron (dateert uit de tijd van de gebeurtenis)

Secundaire bron (bron die later werd gemaakt over een gebeurtenis)

Historische bron

spoor van het verleden dat bewaard is gebleven

Historisch werk

resultaat van wetenschappelijk onderzoek van historische bronnen

Welke soort bron is het?
een schedel

1. mondelinge bron
2. geschreven bron
3. ongeschreven bron

Welke soort bron is het?
een brief van koning Leopold I

1. mondelinge bron
2. geschreven bron
3. ongeschreven bron

Welke soort bron is het?
een brief van koning Leopold I

1. primaire bron
2. secundaire bron

Welke soort bron is het?
een toeristische gids met kerkhoven uit wereldoorlog I

1. primaire bron
2. secundaire bron

Welke soort bron is het?

1. primaire bron
2. secundaire bron

Betrouwbaarheid van bronnen

Bij het raadplegen van bronnen moeten we nagaan of de bron te vertrouwen (= betrouwbaar) is.

We moeten ons een aantal dingen afvragen!

Betrouwbaarheid van bronnen

1. Wie is de maker van de bron?
   
2. Hoe is de maker aan zijn informatie gekomen? Heeft hij het van horen zeggen of was hij er zelf bij?
3. Is de maker van de bron partijdig of niet?
4. Wat is de bedoeling van de bron? Wil de maker alleen laten zien hoe het eraan toe ging of wil hij bijvoorbeeld jouw mening in een bepaalde richting vormen?
5. Geeft de bron feiten of meningen weer?

Gallië is verdeeld in drie delen. In één deel wonen de Belgen, in een ander de Aquitaniërs, en in het derde de mensen die zichzelf Kelten noemen, maar wij noemen hen Galliërs.

Deze groepen spreken verschillende talen, hebben andere gewoontes en volgen andere wetten. De rivier de Garonne scheidt de Galliërs van de Aquitaniërs, en de rivieren de Marne en de Seine scheiden de Galliërs van de Belgen.

Van allemaal zijn de Belgen het dapperst, omdat ze het verst weg zijn van de gewoontes en beschaving van de Romeinen. Koopmannen komen maar zelden bij hen, dus ze krijgen weinig spullen die hen lui zouden kunnen maken.

Ze wonen ook dicht bij de Germanen, aan de andere kant van de Rijn, en voeren vaak oorlog met hen. Hierdoor zijn de Helvetiërs (die ook in Gallië wonen) moediger dan de andere Galliërs, want ze vechten bijna dagelijks tegen de Germanen, of om hun eigen land te verdedigen of om de Germanen aan te vallen.

(naar Julius Caesar, De Bello Gallico)

Betrouwbaarheid van bronnen

1. Wie is de maker van de bron?
   
2. Hoe is de maker aan zijn informatie gekomen? Heeft hij het van horen zeggen of was hij er zelf bij?
3. Is de maker van de bron partijdig of niet?
4. Wat is de bedoeling van de bron? Wil de maker alleen laten zien hoe het eraan toe ging of wil hij bijvoorbeeld jouw mening in een bepaalde richting vormen?
5. Geeft de bron feiten of meningen weer?

Opdracht 5

Denk na over de relatie tussen verleden en heden

Waarom verwijzen naar het verleden?

Mensen kijken naar het verleden vanuit hun eigen leven, ideeën en bedoelingen: beelden van het verleden kunnen erg verschillen.

Mensen verwijzen naar het verleden met een doel:

• om te ontspannen
• om sporen uit het verleden te verklaren
• om een trots groepsgevoel te creëren
• om verandering te brengen
• om lessen uit het verleden te trekken
• ...