MTH, week 4 (IUD & Katheter)

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

IUD en Katheter

MTH, week 4

Lesplanning

1. Enegizer: 2 waarheden 1 leugen
2. IUD
3. Katheter
4. Opdracht
5. Huiswerk

twee waarheden, 1 leugen
Wat is niet waar?

IUD

• Wat is een IUD?
• Soorten IUD
• Voorbereiding
• Handeling
• Nabehandeling

Wat is een IUD?

Wat is een IUD?

• Een koper- of hormoonhoudend spiraal (intra-uterine device, IUD) kan ingebracht worden als anticonceptie
• Hormoon houdend spiraal (mirena) --> hevige menstruatie in de overgang
• Merkt er niets van
• Tampon 
• Na elke menstruatie controleren of de draadjes er nog zijn
• Noteer tijdstip in het medisch dossier

Welke soorten spiraal?

2 soorten:

1. Het hormoonvrije koper spiraal (T-safe en Ballerine)
2. Het hormoon spiraal (Mirena en Kyleena)

Hoe heet dit spiraaltje?

1. T-safe
2. Ballerine
3. Mirena
4. Kyleena

Het hormoonvrije koperspiraal

•  Hormoonvrije anticonceptie en geeft geleidelijk een beetje koper af
• Zaadcellen worden inactief en er vind geen bevruchting plaats

• Het Ballerine koperspiraal: 5 jaar

• T-safe koperspiraal: Meest gebruikte koperspiraal

- Zeer betrouwbaar

- 1-10 jaar

- Voorkeur huisartsengenootschap

•  Koperspiraal -> Behoud je eigen menstruatie

•  Klachten tijdens de eerste drie maanden na plaatsing:

        - Een langdurige en/of heviger menstruatie

       - Buikkrampen

       - Tussentijds bloedverlies

• Werkt ook als morning- after spiraaltje -> Binnen 5 dagen na onveilig vrijen.

Hormoon houdend spiraal

• Klein hoeveelheid hormonen
• Slijm in de baarmoederhals 'taaier'
• Hormoon -> Levonorgestrel

• 2 soorten: 5 jaar

       - De Mirena

      - De Kyleena -> Iets kleiner, geeft minder hormonen

Bijwerkingen:

• Tijdens bloedverlies of het wegblijven van de menstruatie
• Hoofdpijn
• Buikpijn
• Rugpijn
• Vaginale afscheiding
• Ontsteking van de schaamlippen of vagina

Voorbereiding

• Speculum
• Portioaanhangtang
• Uterussonde
• Uterusdilatator (evt.)
• Lange chirurgische schaar
• Voorgeschreven spiraaltje
• Gazen en/ of deppers
• Desinfectans
• Onderlegger
• Maandverband of inlegkruisje

Uterussonde

Speculum

Portio aanhangtaak

Lange chirurgische schaar

Uterusdilatator

0

Stappen beschrijven van de handeling

Nabehandeling

•  Zonodig pcm (4x dus 2 tabletten 500 mg)

        - (kan in het begin wat menstruatieklachten)

• Zonodig aanvullende anticonceptie gebruiken
  
• Iedere 4 weken touwtjes controleren
• In agenda datum van inbrengen noteren en over 5 jaar afspraak maken nieuwe spiraal
• Over 6 weken controle afspraak

      

Katheter

•  Wat is een katheter
•  Wanneer gebruik je aan katheter?
• Hoe lang mag een katheter zitten?
•  Soorten katheters


•  Complicaties

Katheter

Wat is een katheter?

• Een medisch hulpmiddel om urine vanuit de blaas te laten aflopen door een flexibele slang. 

• De katheter wordt via urinebuik of de buikwand van de blaas naar buiten toe geleid. 

•  Een urine-opvangzak vangt de urine op. 

2 soorten katheterzak:

- ochtend

- avond

Wanneer word een katheter gebruikt?

• lichte vorm -> Inleggers of incontinentie broekjes
• Urine-incontinentie -> katheter

Soorten katheters

Er zijn veel soorten katheters:

•  Verblijfskatheter
•  Katheter voor eenmalig gebruik
•  De suprapubische katheter

8-12 weken, 1x per week. 

Verblijfskatheter

• Een verblijfskatheter is een dun slangetje dat via de plasbuis in de blaas wordt gebracht. 
• Om te voorkomen dat de katheter uit de blaas glijdt, zit er aan het uiteinde een ballonnetje dat gevuld wordt met water. 
• Door de katheter kan de urine aflopen in een opvangzak.
  

Katheter voor eenmalig gebruik

Een eenmalige katheter wordt gebruikt om de blaas eenmalig leeg te maken of voor het toedienen van een blaasspoeling. 

De suprapubische katheter

• Een suprapubische katheter is een flexible slangetje, dat via een incisie via de buikwand, in de blaas wordt of is ingebracht. 
  
• Om te voorkomen dat de katheter uit de blaas glijdt, bevindt zich aan het uiteinde een ballonnetje dat gevuld wordt met water. 
  
• Door de katheter kan de urine aflopen in een opvangzak. 
  

Complicaties

• Urineweginfecties
  
• Blaasbloedingen
• Pijn en het voelen van weerstand tijdens het inbrengen van de katheter 
• Beschadiging van het slijmvlies van de urinebuis

Opdracht/ Huiswerk 

•  Schrijf op wat het  verschil is tussen een verblijfskatheter, katheter voor eenmalig gebruik en de suprapubische katheter. 

• Beschrijf de verschillende soorten verblijfskatheter: Blaaskatheter, bukkatheter, neforstomiekatheter en de Dubbel J katheter. 

• Schrijf drie punten op waar iemand met een katheter goed op moet letten.