3.3 Op weg naar kiesrecht voor iedereen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

 3.3 Op weg naar kiesrecht voor iedereen

Leerdoel

Aan het eind van deze paragraaf kunnen jullie de verschillende politieke stromingen en hun kenmerken benoemen. 

"De koning heeft alle macht"
Welk begrip hoort hierbij?

1. abolutionisme
2. nationalisme
3. feminisme
4. absolutisme

Politieke stromingen

• Liberalen
• Confessionelen (protestanten & katholieken)
• Socialisten (sociaaldemocraten & communisten).

Liberalen

(liber=vrij: voor vrijheid)

• Aanhang: rijke burgers
• Thorbecke 
• Politieke partij: Liberale Unie.
• Overheid moet zich zo min mogelijk met het land bemoeien, alleen zorgen voor veiligheid: nachtwakerstaat.
• Overheid bemoeit zich niet met de economie  
• 
  

De patroon: Ik lees daar in de krant dat jullie zoveel jute-vezels in de longen krijgt. Dat moet uit zijn. Denk jullie dat de jute mij op den rug groeit?

Oefening: 

Wie van deze mensen is liberaal? Waar kun je dat aan zien?

Welke politieke partij heeft de meeste idealen van de liberalen overgenomen?

1. SGP
2. CDA
3. VVD
4. SP

Wie hebben er kiesrecht in 1848?

1. Mannen mogen stemmen
2. Rijke mannen en vrouwen mogen stemmen
3. Als een man genoeg belasting betaalt mag hij stemmen
4. Niemand mag stemmen

Confessionelen

• Twee stromingen: katholieken en protestanten.
• Bijbel als uitgangspunt
• Beiden willen dat overheid ook bijzondere scholen (christelijke scholen) betaalde
• Beiden zijn tegen socialisten en revolutie.

Protestanten

• Eerste politieke partij van Nederland: ARP (1879).
• Abraham Kuyper, 
• Stemmers: "Kleine Luyden": arbeiders die hard werkten: winkeliers, schoolmeesters, boeren.
• Kuyper wil dat zijn achterban mag stemmen.  

Katholieken

• RKSP & KVP
• Herman Schaepman
• Achtergestelde groep (alleen veel katholieken in het zuiden). Willen dezelfde rechten als protestanten.

De schoolstrijd

• Het openbare onderwijs werd betaald door de overheid en was neutraal.
• Protestanten en katholieken richtten hun eigen scholen op. Dit is het bijzonder onderwijs.
• De confessionelen streden voor gelijke rechten (emacipatie): De overheid moest ook bijzondere scholen financieren (schoolstrijd).

• In 1917 werden alle scholen gelijk gesteld.  

Confessionele partijen willen:

1. Samenwerken met de socialisten
2. De rijkdom eerlijk willen verdelen
3. Dat het geloof geen invloed heeft op de politiek
4. Emancipatie van katholieken en protestanten

Sociaal-Democraten

• SDAP
• Pieter Jelles Troelstra
• Opkomen voor fabrieksarbeiders.
• Gelijkheid
• Door middel van parlement verbeteringen voor arbeiders. 
• Sociale wetten en kiesrecht.

Communisme

Door middel van een revolutie willen ze alle productiemiddelen in handen hebben van de staat. 

Iedereen verdient wat hij nodig heeft om rond te komen.

Wat wilden de socialisten?

1. Zo min mogelijk bemoeienis van de overheid
2. Meer invloed van de kerk
3. Algemeen Kiesrecht
4. Meer invloed van de koning

Wat was een van de eerste sociale wetten?

1. AOW
2. WAO
3. Ongevallenwet
4. Algemeen kiesrecht

Feminisme

Emanciperen: streven van een groep naar gelijke rechten. 

Feministen willen gelijke rechten voor vrouwen.

Invoering algemeen vrouwenkiesrecht: 

-passief: 1917 (gekozen worden)

-actief: 1919  (kiezen)

Wat wilden feministen?

1. Koninkrijk met een grondwet
2. Dezelfde rechten voor vrouwen als voor mannen
3. Vakbonden voor arbeiders
4. Algemeen kiesrecht voor mannen

Wanneer is er sprake van echte democratie?

1. 1848
2. 1879
3. 1917
4. 1919

De confessionelen en liberalen waren verwikkeld in de schoolstrijd. Deze ruzie ging over:

1. Het aantal uren godsdienstles in de week.
2. De vraag of er wel of geen les in liberale ideeën gegeven mocht worden op school.
3. De vraag of het christelijk onderwijs ook door de regering gefinancierd moest worden.
4. De wens van de liberalen om de christelijke scholen te sluiten.

Bij welke politieke stroming hoort Thorbecke?

1. Liberalen
2. Rooms-Katholieken
3. Protestanten
4. Socialisten/Sociaal-Democraten

Politieke stroming die opkomt voor vrijheid van burgers door zo weinig mogelijk regels te maken

1. socialisten
2. communisten
3. confessionelen
4. liberalen

Bij welke stroming hoort deze poster?

1. Socialisme
2. Confessionalisme
3. Liberalisme
4. Geen van alle

Bij welke stroming hoort deze poster?

1. Liberalisme
2. Socialisme
3. Confessionalisme
4. Geen van alle

Bij welke stroming hoort deze poster?

1. Confessionalisme
2. Liberalisme
3. Socialisme
4. Geen van alle

Begrippen uit deze les

Liberalen

Confessionelen

Protestanten

Katholieken

Socialisme

Communisme

Feminisme

Productiemiddelen

Conservatieven

Personen uit deze les

• Johan Rudolph Thorbecke (liberaal)
• Abraham Kuyper (protestant)
• Herman Schaepman (katholiek)
• Karl Marx (communist)
• Troelstra (socialist)
• Aletta Jacobs (feminist)
  

Schrijf twee dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel een vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Leerdoel

Aan het eind van deze paragraaf kunnen jullie de verschillende politieke stromingen en hun kenmerken benoemen.