Les 2 (vr)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom bij geschiedenis

Wat gaan we deze les doen?

Instructie §2.2 en §2.3

Actieve werkvorm

1. Economische situatie in Duitsland in 1930
2. NSDAP
3. Nationaalsocialisme 
4. Antisemitisme

Een vrouw laat haar kachel branden op papiergeld. Waar en wanneer is deze foto gemaakt?

1. in de Verenigde Staten, kort na de beurskrach van 1929
2. in Duitsland, tussen 1921 en 1924, toen de inflatie extreem hoog was
3. in Italië, kort nadat Mussolini aan de macht kwam.
4. in de Republiek van Weimar, direct nadat de keizer naar Nederland was gevlucht

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

• Na de verkiezingen van november 1932, waarbij de NSDAP de grootste werd, wordt het land vrijwel onbestuurbaar
• Andere partijen (en de president) kunnen niet meer om Hitler heen: 
• hij wordt kanselier (minister-president). 

1933 - Brand in de Rijksdag: Hitler geeft de communisten de schuld. 

Gevolg : communistische partijen werden verboden.

Hitler als Führer

Hitler kreeg het recht om tijdelijk wetten in te voeren zonder toestemming van het parlement

Een van de eerste dingen die hij deed was de Parlementaire democratie afschaffen

1933: Hitler aan de macht

• Hitler begint met het opzetten van een groot leger
  
• Frankrijk en Groot-Brittannië zagen het door de vingers
• VS bemoeide zich niet met Europa
• Italië ook niet; daar was het fascisme o.l.v. Mussolini 

Duitsland werd o.l.v. Hitler een totalitaire staat

Kenmerken van een totalitaire staat:

1. Het principe van één leider - In Duitsland: Hitler. Maar ook: 

2. Omverwerping van de wettelijke orde - (Hanna Arendt 1958: de wetten bleven bestaan, maar werden volledig genegeerd).

3. Militaire paraatheid - gebruik van geweld

4. Wettigheid gebaseerd op de 'steun van de massa'

5. Controle over het doen en denken van de burger - censuur, propaganda, geheime politie - ook wel gelijkschakeling genoemd.

- Kim Jong-un van Noord-Korea

- Stalin van de Sovjet-Unie

- Mao Zedong van China

Basis: revolutionaire ideologie en partij

Persoonsverheerlijking

• Onderdeel van een dictatuur 
• Verering

Gelijkschakeling

• Indoctrinatie door middel van propaganda
• Censuur
• Hitlerjugend en Bund Deutscher Mädel
• Kinderen moesten hun ouders controleren en aangeven
• Antisemitisme

De Gestapo, 

de SS en de SA

• De Gestapo: geheime staatspolitie
• Bewapende groepen van de NSDAP: SS en SA
• SA: knokploegen om tegenstanders te intimideren
• SS: lijfwacht van Hitler

Pesten en vernedering

vanaf 1935

Joden worden vanaf het moment dat Hitler de Neurenberger Rassenwetten heeft afgekondigd in het openbaar vernederd en gepest. 

Arische mensen  <> Niet-Arische mensen

Übermenschen                                        Üntermenschen

Mensen die afstammen van Germanen

Oost-Europeanen, Russen, Joden, Zigeuners, mensen met een handicap, psychiatrische patiënten, mensen met een erfelijke ziekte, homoseksuelen,...

Joodse winkels geterroriseerd

vanaf 1935

De nazi's willen de Joden steeds meer uitsluiten van het openbare leven in Duitsland. Spullen kopen in Joodse winkels? Dat doet een échte Duitser niet!

Neurenberger rassenwetten van 1935

Joden mochten niet meer:

• trouwen met mensen van Duits of Arisch bloed;
• seksuele relatie hebben met mensen van Duits of Arisch bloed;
• vrouwelijke burgers van Duits of Arisch bloed bloed in dienst hebben.

Kristallnacht

9 november 1938

• In Parijs vermoordt een jonge Jood, Herschel Grynszpan, een Nazi. 
  
• Na een vlammende radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.
  
• De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.
  

• Schrijf begrippen van H1 en H2 (alleen §1 en §2) op een briefje. Schrijf er minimaal 10 op.

• Schuif nu het briefje met de begrippen twee tafels door. Degene naast je mag de begrippen op jouw papier niet zien.
• Je gaat de begrippen om de beurt voor elkaar tekenen, zonder dat de ander weet welk begrip je probeert te tekenen. Je blijft het begrip zo duidelijk mogelijk tekenen totdat de ander heeft geraden welk begrip je in je hoofd hebt.

Eerder klaar? Maak alvast de opdrachten in het WB die horen bij §2.2 en §.2.3