1.1A Prehistorie: jager-verzamelaar

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H1 Jagers en boeren

1.1 het leven van jager-verzamelaars

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

TV1 Jagers en boeren tot 3000 v. Chr

1. De levenswijze van jager-verzamelaars

2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier jagers-verzamelaars leefden.

Wat weten jullie nog van jagers-verzamelaars?

Wat hoort bij afstamming met aanpassingen?

1. Kinderen lijken altijd precies op hun ouders
2. Kinderen zien er vaak iets anders uit dan hun ouders
3. Verschillen tussen kinderen en ouders ontstaan door genetische mutaties
4. Kinderen gedragen zich altijd net als hun ouders

Gemeenschappelijke voorouders

1. is de idee dat we allemaal van Adam en Eva afstammen
2. is de idee dat we allemaal lijken op onze voorouders
3. is de idee dat mensen ooit mensapen waren
4. is de idee dat al het leven op aarde gerelateerd is aan elkaar

Wie was, volgens de mensen uit het verleden, de enige die orde kon scheppen uit willekeurige chaos?

Wat is nu natuurlijke selectie?

Bronnen

• Prehistorie: Periode van ongeschreven bronnen
  

• Historie: Periode waarin er ook geschreven bronnen zijn 

Prehistorie

• Historie = geschreven geschiedenis

• Pre = voor

• Tijd vóór dat mensen konden schrijven 

Prehistorie

• De prehistorie eindigt niet overal ter wereld op hetzelfde moment!

• Als een volk een schrift ontwikkelt dan begint voor dat volk de historie en eindigt de prehistorie.

Archeologie

Een archeoloog zoekt overblijfselen van de menselijke samenleving, zoals gebruiksvoorwerpen. Oude voorwerpen kunnen je iets vertellen die over het leven van honderden dan wel duizenden jaren geleden.

Prehistorie

Prehistorie is voorgeschiedenis. Vroeger bestonden er geen letters en boeken. Om toch te weten hoe het leven er toen uitzag moeten we het opzoeken, Niet op het internet, maar in de grond! 

Artefact

Een artefact is iets wat je vindt in de grond. Een bot, stukje gereedschap of een gebruiksvoorwerp. Zoals een kleibeker.

Ontstaan mens

Ideeën:

- Scheppingsverhaal (creationist)
- Evolutie 

(Darwinist) 
- Beide 

Olduvaikloof

(Tanzania, Kenia en Zuid-Ethiopië)

Oudste skeletten van mensachtige wezens

Lucy

Verandering in klimaat en vegetatie

De eerste mensen

• Homo betekent mens
• Homo habilis: 'handige mens' (2,1 - 1,5 miljoen jaar geleden)
• Homo erectus: 'rechtopgaande mens' (1,9 miljoen - 140.000 jaar geleden)
• Homo sapiens: 'denkende mens' (200.000 jaar geleden tot nu)

• Homo neanderthalensis: 'Neanderthaler' (275.000 - 20.000 jaar geleden) 
  

15.000 v. Chr.

• Laatste stuk van de laatste IJstijd

• Nederland was voor een groot deel toendra: gras, mos en lage struiken

• Wilde dieren: mammoeten, wolven, paarden en rendieren

• Er woonden ongeveer 1000 mensen in Nederland

Jager-verzamelaars

• Leven van de natuur

• Mannen: jagen (ook: vissen)

• Vrouwen: verzamelen van bessen, noten enz.

Jager-verzamelaars

• Leven in kleine groepen   (30-50 mensen)

• Nomaden 

• Eenvoudige woningen

• Weinig bezittingen
  

Waarom zouden er rotstekeningen in grotten zijn gemaakt?