Onderzoek doen in de sociale wetenschappen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Onderzoek doen in de sociale wetenschappen

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je: afhankelijke en onafhankelijke variabelen benoemen, een hypothese herkennen en formuleren, en een conceptueel model uitleggen.

Introduceer de leerdoelen en leg uit wat de studenten aan het einde van de les zullen leren.

What do you already know about onderzoek doen?

Onderzoeksvragen

Onderzoeksvragen in de sociale wetenschappen kunnen gaan over gedrag, houdingen, overtuigingen en ervaringen van mensen.

Leg uit wat onderzoeksvragen zijn en geef voorbeelden van soorten onderzoeksvragen in de sociale wetenschappen.

Afhankelijke variabelen

Een afhankelijke variabele is het resultaat dat wordt gemeten in een onderzoek.

Definieer afhankelijke variabelen en geef voorbeelden van afhankelijke variabelen in de sociale wetenschappen.

Onafhankelijke variabelen

Een onafhankelijke variabele is de factor die veranderingen in de afhankelijke variabele veroorzaakt.

Definieer onafhankelijke variabelen en geef voorbeelden van onafhankelijke variabelen in de sociale wetenschappen.

Wat is een onafhankelijke variabele?

1. Een variabele die niet verandert in een experiment
2. Een variabele die niet relevant is voor een experiment
3. Een variabele die afhankelijk is van de uitkomst van een experiment
4. Een variabele die verandert in een experiment

Kan een onafhankelijke variabele hetzelfde zijn als een afhankelijke variabele in een ander experiment?

1. Ja, dat kan
2. Alleen als de experimenten volledig identiek zijn
3. Soms, afhankelijk van het type experiment
4. Nee, dat kan niet

Waarom is het belangrijk om een onafhankelijke variabele te hebben in een experiment?

1. Om de afhankelijke variabele te meten
2. Om te bepalen welke variabelen relevant zijn voor het experiment
3. Om te bepalen of veranderingen in de afhankelijke variabele worden veroorzaakt door de onafhankelijke variabele
4. Om de resultaten van het experiment te verklaren

Hypotheses

Een hypothese is een veronderstelling over de relatie tussen de afhankelijke en onafhankelijke variabelen.

Definieer hypothese en geef voorbeelden van hypothese in de sociale wetenschappen. Laat de studenten ook een hypothese formuleren.

Voorbeelden hypothesen

Hypothese: Er is een positieve relatie tussen opleidingsniveau en inkomen.

Hypothese: Het ervaren van positieve sociale steun vermindert het risico op depressie.

Hypothese: Genderongelijkheid heeft invloed op politieke participatie van vrouwen.  

Hypotheses in bronnen

Hypotheses kunnen worden gevonden in de inleiding of het theoretisch kader van een onderzoeksartikel.

Laat de studenten een onderzoeksartikel vinden en begeleid hen bij het zoeken naar een hypothese in de inleiding of het theoretisch kader.

Conceptuele modellen

Een conceptueel model is een visuele weergave van de hypothesen en hun onderlinge relaties.

Definieer conceptuele modellen en geef voorbeelden van hoe ze kunnen worden gebruikt in de sociale wetenschappen.

Oefening

Laat de studenten een hypothese formuleren en deze in een conceptueel model visualiseren.

Geef de studenten de tijd om individueel of in groepjes te werken aan het formuleren van een hypothese en het visualiseren van hun conceptuele model. Loop rond en help waar nodig.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.