paragraaf 3 - onbekende woorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Voorvoegsels en achtervoegsels

Deze les

Opdracht woordenschat

Uitleg voor- en achtervoegsels

Aan de slag

Leerdoelen

Je leert de betekenis van veel voorkomende voor- en achtervoegsels.

Je leert de betekenis van woorden vinden met behulp van voor- en achtervoegsels.

Verbind de grondwoorden met het passende voor- of achtervoegsel

a

her

vol

on

aller

liefde

kennen

beste

eerlijk

sociaal

Betekenis

Door een voor- of achtervoegsel verandert de betekenis van een woord.

Het einde van de film is prachtig.

De docent kan eindeloos doorzeuren over mijn punt.

Voorvoegsel

Er zijn woorden met een stukje ervóór, 

dat is een voorvoegsel.

Dus:

onaardig betekent niet aardig

Bijvoorbeeld: het stukje on- betekent niet.

Woorden met voorvoegsel

Het voorvoegsel is meestal geen echt woord, maar geeft het kernwoord een andere betekenis.

Een woord met een voor- of achtervoegsel noem je een afleiding.

Bijvoorbeeld:

gebruiken - hergebruiken

Woorden met voorvoegsel

Het voorvoegsel is meestal geen echt woord, maar geeft het kernwoord een andere betekenis.

Bijvoorbeeld:

gebruiken - hergebruiken

Betekenis achtervoegsels

-loos: waardeloos = zonder waarde

-vol: smaakvol = met veel smaak

-vol: waardevol = met veel waarde

-lijks: wekelijks = elke week

Wat betekent 'mislukken'?

Wat betekent 'ex-militair'?

Wat betekent 'begripvol'?

Samenstelling

Een woord dat is gemaakt uit twee of meer losse woorden

Sport+artikelen = sportartikelen
laptop+hoes = laptophoes

Geef een voorbeeld van een samenstelling

Woord uit andere taal

Je kunt ook de betekenis van een woord uit een andere taal gebruiken. Dit heten leenwoorden.

deceteren = to detect (ontdekken/opsporen)

Aan de slag

Le3 onbekende woorden, blz. 14 - opdracht 1 + 2

Voorbeelden 

blijheid

duidelijk

afdeling

aardig

aansteker

eigenaar

aaibaar

fantastisch

-(i)teit biodiversiteit

-kundig vakkundig

-(e)lijk wetenschappelijk

-rijk waterrijk

-vaardig slagvaardig

-wekkend angstwekkend

-achtig kinderachtig

-baar onoplosbaar

-eus nerveus, matineus

-heid werkloosheid

-ief subjectief

-ig gelukkig

-isme socialisme

Veelvoorkomende achtervoegsels

Waarom?

• Door voor- en achtervoegsels verandert de betekenis van een woord.
  
  
• Kijk dus altijd goed in de zin wat er precies bedoeld wordt.
  
  

Wat betekent
non-actief

1. weer actief
2. niet actief

een trein die tussen twee steden rijdt

1. intercity
2. stoptrein
3. sneltrein
4. locomotief

Wat betekent
herkauwers

1. een dier dat zijn eten opnieuw kauwt
2. een dier dat zijn eten meteen goed kauwt

Wat is de betekenis van het voorvoegsel ex-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. slecht

Wat is de betekenis van het voorvoegsel mis-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. verkeerd

Wat is de betekenis van het voorvoegsel wan-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. slecht

kleine reep

1. ex-reep
2. antireep
3. minireep
4. herreep

Aan de slag

- opd. 1 t/m 5 woordenschat H4 

- Woordenlijst H4 op classroom afmaken

Wat is de betekenis van het voorvoegsel anti-?

1. zonder
2. opnieuw
3. tegen
4. verkeerd

Wat is de betekenis van het voorvoegsel her-?

1. zonder
2. opnieuw
3. niet meer
4. niet

iemand die lui is

dat wat overblijft

Wat betekent
interregionaal

1. in de regio's
2. tussen regio's

Wat betekent
ex-voorzitter

1. iemand die vroeger voorzitter was
2. verkeerde voorzitter

opnieuw verdelen

1. interverdelen
2. herverdelen
3. weerverdelen
4. wanverdelen

een aankoop waarover de achteraf niet tevreden was

1. miskoop
2. wankoop
3. herkoop
4. interkoop

Wat wist je al?

Is er iets wat je nog niet zo goed snapt?
Zo ja, schrijf dit op.