Aardolie en aardgas

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Industriële (r)evolutie

lezen missie en beoordelingscriteria

herhaling leerdoel

wit: Je beschrijft de geschiedenis van de aarde aan de hand van verschillende geologische tijdvakken. 

blauw: Je beschrijft de geschiedenis van de aarde als een interactief systeem.

herhaling

criteria: Je beschrijft wanneer de aardkorst gevormd werd en wanneer de verschillende soorten levende wezens op aarde voorkwamen. 

Tijdvakken AK

Onstaan fossiele brandstoffen in het 

tijdperk carboon. 

Filmpje oerknal

Hoe lang geleden is de aarde ontstaan?

1. 4,6 miljoen jaar geleden
2. 3,8 miljard jaar geleden
3. 4,6 miljard jaar geleden
4. 3,8 miljoen jaar geleden

Hoe heet onze huidige tijd volgens de geologie?

1. Holoceen
2. Pleistoceen
3. Mioceen
4. Jura

De steenkool in Nederland ontstond meer dan 300 miljoen jaar geleden toen Nederland in de buurt van de evenaar lag (zie afbeelding).

1. Juist
2. Onjuist

In welk tijdvak is steenkool ontstaan?

1. Jura
2. Carboon
3. Perm
4. Krijt

Criteria: 

> Je beschrijft de geschiedenis van de aarde.

> Je beschrijft hoe en wanneer steenkool, olie en gas zijn ontstaan.

> Je beschrijft waar je steenkool, olie en gas in Nederland kan winnen. 

leerdoel: 

Je beschrijft en verklaart gevolgen van de winning van grondstoffen en energiebronnen door de mens in het landschap.

Criteria: 

> Je beschrijft hoe steenkool, olie en gas uit de aarde wordt gehaald, zowel vroeger als nu.

> Je beschrijft dat het landschap door de winning van steenkool, olie en gas op bepaalde plekken verandert.

> Je beschrijft wat cultuur-historische waarde is.

> Je beschrijft wat de arbeidsomstandigheden van mijnwerkers waren/zijn en wat de risico's zijn van het werken in een mijn. 

Het ontstaan van aardolie, aardgas en steenkool

Ontstaan steenkool, aardolie en aardgas

Steenkool  

(dode plantenresten)

Aardgas 

Aardolie

(dode zeediertjes)

Nodig voor het ontstaan:

* veel tijd

* hoge druk

maken werkdoelen

> ontstaan van steenkool, olie en gas

> boren, graven en het landschap

> werken in de mijn

Welke fossiele brandstof is ontstaan uit dode plantenresten?

1. Steenkool
2. Aardolie
3. Plankton
4. Windenergie

Bij het ontstaan van aardolie ontstond er vaak ook een andere fossiele brandstof. Welke?

1. Veen
2. Steenkool
3. Aardgas
4. Plankton

Welke brandstof wordt in Nederland het meest gewonnen?

1. aardgas
2. aardolie
3. biomassa
4. steenkool

Waar is deze man en wat doet hij?

1. in een mijn om de steenkool op te zuigen
2. in een mijn om de steenkool weg te boren
3. onder de grond om ervoor te zorgen dat de grond niet instort
4. in een mijn om de olie om te zuigen

Welk begrip hoort er niet bij?

1. Steenkool
2. Aardgas
3. Steen
4. Fossiel

Aardgas ontstaat door plankton

1. goed
2. fout

aardgas ontstaat vanuit

1. steenkool
2. steenkool of aardolie
3. aardolie
4. sedimentlagen met klei

Wat zie je op de achtergrond?

1. een machine die gas uit de grond pompt
2. een machine die olie uit de grond pompt
3. een ja-knikker
4. een nee-knikker

aardolie ontstaat voornamelijk uit?

1. Plantenresten
2. Plankton
3. steenkool
4. schelpen

Hoe noem je deze plek?

1. een elektriciteitscentrale
2. een opslagplaats voor gas
3. een fabriek
4. een olieraffinaderij

Wat gebeurt hier?

1. olie wordt verkocht
2. olie wordt alleen opgeslagen
3. ruwe olie wordt omgezet in benzine
4. olie wordt verbrand

Bestaat uit samengeperste oude dierenresten

Bestaat uit samengeperste oude plantenresten

Ontstaat bij samenpersen van oude dieren- en plantenresten

Steenkool

Aardolie

Aardgas