recapitulatie

• Klassieke Talen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

recapitulatie

GRAMMATICA

Wat weet je (nog)?

Na het invullen van het formulier

Uit elke categorie een vraag/opdracht in het Latijn

Aan het eind ben ik benieuwd naar waar jullie jezelf plaatsen en waar we extra aandacht aan moeten besteden

CONGRUENTIE

nominativus

genitivus

dativus

accusativus

ablativus

servo

feminae

fluminis

dona

rege

naamvallen

nominativus                            onderwerp

genitivus                                   bijvoeglijke bepaling

dativus                                       meewerkend voorwerp

accusativus                             lijdend voorwerp

ablativus                                   bijwoordelijke bepaling

WERKWOORDEN

vocant

vocabant

vocaverunt

vocaverant

zij roepen

zij riepen

zij hebben geroepen

zij hadden geroepen

werkwoordstijden

praesens                                 o.t.t.                            ik loop

imperfectum                         o.v.t.                            ik liep

perfectum                               v.t.t.                             ik heb gelopen

plusq.perfectum                  v.v.t.                             ik had gelopen

CONGRUENTIE

gladii

initium

verbis

annos

dulcibus

celere

acris

breves

CONGRUENTIE

Naamwoord en bijv.naamwoord hebben dezelfde naamval, getal en geslacht

Er zijn 2 soorten rijtjes: 

bonus en fortis

COMPARATIVUS
wat is waar?

1. De comparativus herken je aan -issim-, gaat volgens rex, vertaal je met 'groter'
2. De comparativus herken je aan -ior-/ius, gaat volgens rex, vertaal je met 'groter'
3. De comparativus herken je aan -ioris-/ius, gaat volgens bonus, vertaal je met 'groter'
4. De comparativus herken je aan 'issim-, gaat volgens bonus, vertaal je met 'grootst'

SUPERLATIVUS
pedes ...

1. pulchriores
2. pulchrioros
3. pulchrissimes
4. pulchrissimos

TRAPPEN VAN VERGELIJKING

comparativus - vergrotende trap

* herkenbaar aan -ior- / -ius

* gaat volgens rex

superlativus - overtreffende trap

* herkenbaar aan -issim-

* gaat volgens bonus

VRAGEND VOORNAAMWOORD

quis

cuius

quae

quibus

quo

wie?

van wie/wat?

wat?

aan wie/wat?

met wie/wat?

vragend voornaamwoord

quis - wie                                            quid - wat

cuius - van wie                                 cuius - waarvan

cui - aan wie                                      cui - waaraan/waarvoor

quem - wie                                         quid - wat

quo - met/door wie                        quo - waarmee/waardoor/...

mv is hetzelfde

BETREKKELIJK VOORNAAMWOORD
vertaal: video meum equum, cui cotidie cibum do
[equus-paard cotidie-dagelijks cibus-voedsel]

Betrekkelijk voornaamwoord

* rijtjes qui/quae/quod

* vertaal met 'die' (van wie/aan wie/door wie - geen vraag!)

* slaat terug op een woord uit de zin (antecedent)

* congrueert in getal en geslacht

ACI
mater liberos in silva ludere dicit

1. de moeder zegt de kinderen in het bos te spelen
2. de moeder zegt tegen de kinderen dat ze in het bos moeten spelen
3. de moeder zegt dat de kinderen in het bos spelen
4. de moeder zegt dat kind in het bos te spelen

AcI

na werkwoorden van waarneming

constructie met accusativus als onderwerp en infinitivus als persoonsvorm

vul zelf het woord 'dat' aan

de infinitivus praesens vertaal je gelijktijdig met het hoofdwerkwoord ; de inf perfectum vertaal je voortijdig

TIJDEN IN DE ACI

puella dicit se venire

puella dicebat se venire

puella dicit se venisse

het meisje zegt dat ze komt

het meisje zei dat ze kwam

het meisje zegt dat ze is gekomen

FUTURUM

futurum

geen futurum

resistam

vocabas

carebit

reges

monetis

terrebunt

Futurum

toekomende tijd (vertaal met 'zullen' of 'gaan')

A- en E-stam uitgangen 

bo-bis-bit-bimus-bitis-bunt

I en mk-stam uitgangen

am-es-et-emus-etis-ent

FUTURUM EXACTUM
si discipuli mandata bene perfecerint, magistra eos laudabit
[discipuli-leerlingen/perficere-voltooien/laudare-prijzen]

Futurum Exactum

de gebeurtenis die in de toekomst als eerste plaats zal vinden staat in het futurum exactum

vormen: perfectumstam + eri (1e ev = ero) + uitgang

PASSIEF
vertaal deze vorm:
vocaris

1. jij roept
2. jij hebt geroepen
3. jij werd geroepen
4. jij wordt geroepen

PASSIEF
vertaal deze vorm:
vocatus est

PASSIEF

Bij een passieve vorm is het onderwerp niet de handelende persoon maar degene die de handeling ondergaat

vertaal met : worden

basisregels van de tijden (onvoltooid) blijven gelden, alleen andere uitgangen (or/ris/tur/mur/mini/ntur)

voltooide tijden gebruiken ppp + vorm van esse

GROEP 4 en 5

nom

gen

dat

acc

abl

puerum

manuum

rebus

strepitus

spe

regis

verbuigingsgroep 4 en 5

naast femina (1) servus/donum (2) en rex/flumen (3) zijn er nog twee groepen

voorbeeld 4 = manus

voorbeeld 5 = res

rijtjes moet je uit je hoofd leren

participium en aanwijzend voornaamwoorden

Het participium en het aanwijzend voornaamwoord gaan we uitgebreid(er) herhalen dan dit.

Ook de coniunctivus en de ABLABS komen apart nog aan bod.

Scoor jezelf op je kennis van klas 1

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Scoor jezelf op je kennis van klas 2

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Scoor jezelf op je kennis van klas 3

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Scoor je beter op de vormleer of op vertaalkennis?

vormen

vertalen

beide even goed

Welke onderdelen zou je nog meer herhaald willen hebben?

nog opmerkingen?