Denken over politiek en wetenschap

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

2.1 Griekse democratie 

Lesdoel

Aan het einde van de les kun je:

• De ontwikkeling van de democratie beschrijven

Kenmerkend aspect:

• De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat

Poleis

• Griekenland bestaat uit verschillende stadstaten: de poleis
• Poleis hadden eigen bestuursvorm
• Monarchie
• Aristocratie
• Oligarchie
• Tirannie
• Timocratie
• Democratie

Vroege bestuur van Athene

• 7de eeuw v. Chr: 9 archonten (adel) besturen de polis
• Archonten worden gekozen door de Areopagus
• In 622 v. Chr. laat Drako het gewoonte recht opschrijven
  --> codificatie
• 'Draconisch'
• Ekklesia: volksvertegenwoording --> weinig invloed

Hervormingen van Solon

• Solon (590 v. Chr): tiran die problemen in Athene wilt oplossen: 
• 1. Schaft schuldslavernij af
• 2. Verbied handel met buitenland
• 3. Inkomsten bepalen of je in bestuur mag komen, niet afkomst

Hervormingen Peisistratos

• Peisistratos (546 v. Chr.):
• 1. Geeft land van de adel aan de arme boeren
• 2. Leent boeren geld om handelsgewassen te planten
• Gevolg: hogere inkomsten dus mogelijkheid om in bestuur te komen

Democratie

• Cleisthenes (508):
• Verdeelt Athene in tien regio's (deme)
• Iedere deme stuurt vijftig vertegenwoordigers naar de boule
• Alle mannen van 18 of ouder worden lid van deme 
• Gevolg: Athene wordt een directe democratie
• Ostracisme: schervengericht --> bescherming van de democratie

Wetenschap

• Filosofen proberen de wereld, natuur en de mens te verklaren
• Observatie, onderzoek en logica vormen basis van kennis (wetenschap)
• Socrates: kritisch nadenken, doorvragen om tot de waarheid te komen
• Plato: politiek filosoof: wat is het beste bestuur?
• Aristoteles:"brede" filosoof/wetenschapper
• Herodotus: historicus: bronnenonderzoek
• Hippocrates: geneeskunde

Vaardigheden

• Blz 39: opdr 13 tm 18
• Standplaatsgebondenheid 
• Historische perspectieven
• Betrouwbaarheid van bronnen