3KBL 4.1 Les 1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

2 minuten voordat de les begint

• Ga zitten volgens de plattegrond
• Telefoon weg tot toestemming
• Boeken op tafel
• Pen op tafel
• Tas op de grond
• Stil zijn
• :-)

Wat weet je al/nog over waarnemen?

Definitie van  waarnemen:

"Bewust en met aandacht in de hersenen opnemen van prikkels door middel van horen, zien, ruiken, proeven en voelen (zintuigen)."

Met je zintuigen vang je prikkels op uit de omgeving. Met welke organen (5) doe je dat?

Ziet iedereen hetzelfde? 

Om te kunnen waarnemen heb je niet alleen zintuigen zoals je ogen nodig, maar ook je hersenen. Niet iedereen neemt op de zelfde manier waar! Kijk maar naar de volgende afbeeldingen. 

Kijk naar de afbeelding hiernaast. Wat zie jij?

Zie jij op de afbeelding een jonge of een oude man?

Wat zie jij hier?

Welke rode stip is groter?

Uitleg

• Prikkels

• Uitwendig (komt van buiten het lichaam)
  
• Inwendig (Komt uit je lichaam zelf)
  

• Adequate 

       prikkel 

Een zintuig reageert maar op 1 

soort prikkel. Licht is bijvoorbeeld 

de adequate prikkel voor de lichtzintuigen 

in je ogen.

Je neemt prikkels uit je omgeving waar door middel van je...

1. zenuwstelsel
2. hersenen
3. zintuigen
4. ogen, oren, neus, mond en huid

Een zintuig reageert op invloeden vanuit de omgeving. Hoe noemen we zo'n invloed ook wel?

1. Waarnemen
2. Pijnpunt
3. Prikkel
4. Impuls

Wat is een prikkel?

1. een elektrisch signaaltje door een zenuw
2. een verandering in de omgeving
3. een verandering in de omgeving die je kunt waarnemen
4. een elektrisch signaaltje door de zenuw die je kunt waarnemen

Pas als de hersenen de impulsen verwerken, kun je iets....

1. Impuls
2. Waarnemen
3. Prikkelen
4. Zintuigcel

Wat is de adequate prikkel voor je oog?

1. Geluid
2. Omgeving zien
3. Licht
4. Waarnemen

Welke prikkel kun je NIET waarnemen met de tong

1. Zoet
2. Zuur
3. Bitter
4. Geur

Een vlieg loopt over je wang

In de winter krijg je koude handen op de fiets

Je staat onder de warme douche

Je voelt dat je schoenen knellen

Tast zintuigen

Koudezintuigen

Warmte zintuigen

Druk zintuigen

Geluid

Licht

Geurstoffen

Smaakstoffen

Aanraking

Oor

Huid

Tong

Neus

Oog

Sleep de prikkel naar de juiste organen met zintuigen.

Welke prikkel kun je niet waarnemen met je huid?

1. Warmte
2. Licht
3. Druk
4. Pijn

Opdrachten met extra oefening

Lezen: bladzijde 102

Maken opdracht 1 t/m 3

Opdrachten

Lezen: bladzijde 102

Maken: opdracht 4 t/m 6

Zintuigen reageren op prikkels uit jouw omgeving waardoor jij kunt waarnemen.

Een voorbeeld:

Ik vind vers brood lekker ruiken.

Zintuig = Reukcellen in de neus

Prikkel = De geur van het brood  

Naast geur zijn er nog meer prikkels. Welke prikkels kan jij bedenken?

Typ hieronder 1 ding dat je nog niet zo goed begrepen hebt.

De volgende les

De weg van prikkel naar gedrag

Lezen: blz. 103 en 104 voor de volgende les