H10.3 zuur-base reacties deel 3 les 8

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H10  Zuren en basen

10.3: zuur-base reacties

Welkom

• terugblik vorige les
• Uitleg zuur-base reacties deel 2
• huiswerk volgende keer

terugblik vorige les

• leren par 10.3
• maken opdrachten 72 t/m 82

lesdoel

• weten welke zuur-basereacties er zijn
• weten hoe een zuur-basereactie verloopt als de base niet oplost

zuur-basereacties

Zoals eerder besproken zijn er drie basische ionen. 

OH- (hydroxide-ion)

O2- (oxide-ion)

CO32- (carbonaat-ion)

Deze basische ionen kunnen H+-ionen binden, uit de oplossing halen. Hierdoor wordt de oplossing ontzuurt.

zuur-basereacties

Standaard zuur-basereacties: 

hydroxide-ion:   H+ (aq)  +  OH- (aq) -->  H2O (l)

oxide-ion:          2 H+ (aq)  +  O2-  (aq)  -->  H2O (l)

carbonaat-ion:  2 H+ (aq)  +  CO32- (aq)  -->  H2O (l)  +  CO2 (g)

basische ionen vrijmaken

Om de zuur-basereactie snel te laten verlopen moeten de ionen vrij in een oplossing voorkomen. De stoffen dienen liefst goed op te lossen in water. Dus maak je gebruik van 

zure oplossingen, bijv salpeterzuur-oplossing. 

H NO₃ (l)  -->  H⁺ (aq)  +  NO₃^- (aq)

basische oplossingen, bijv kaliumhydroxide-oplossing

K OH (s)  -->   K⁺ (aq)  +  OH^- (aq)

stappenplan:

1. Wat is het zure ion?
2. wat is het basische ion?
3. schrijf de standaardreactie op
4. zoek op of de base goed oplost
5. wanneer base goed oplost, klaar wanneer base slecht oplost, metaalion opnemen in de reactie
6. maak de verhoudingsforlume van de basische stof kloppend
7. maak de reactievergelijking  kloppend

zoutzuur reageert met Natriumcarbonaat

1.     -
2.    -
3.   -
4. -
5.  - 
6. -
7. -

stappenplan:

1. Wat is het zure ion?
2. wat is het basische ion?
3. schrijf de standaardreactie op
4. zoek op of de base goed oplost
5. wanneer base goed oplost, klaar wanneer base slecht oplost, metaalion opnemen in de reactie
6. maak de verhoudingsforlume van de basische stof kloppend
7. maak de reactievergelijking  kloppend

zoutzuur reageert met Natriumcarbonaat

1.     H+
2.    CO32-
3.   2 H+ (aq)  +  CO32- (aq)  -->  H2O (l) + CO2
4. Natriumcarbonaat is goed oplosbaar
5.  klaar
6. klopt
7. klopt

Basische ionen vrijmaken

Basische ionen zijn niet altijd los beschikbaar, soms zijn ze gebonden aan metaal-ionen.  O2- geeft altijd een slecht oplosbaar zout, CO32- en OH- soms.

In dat geval reageert de gehele stof. Het metaal-ion blijft na de reactie in de oplossing achter. Bijv  MgO (s) is slecht oplosbaar:

H+ (aq)  +   MgO (s)  --->   H2O (l)  +  Mg2+ (aq)

voor het opstellen van deze zuur-basereactie doorloop je enkele stappen

stappenplan:

1. Wat is het zure ion?
2. wat is het basische ion?
3. schrijf de standaardreactie op
4. zoek op of de base goed oplost
5. wanneer base goed oplost, klaar wanneer base slecht oplost, metaalion opnemen in de reactie
6. maak de verhoudingsforlume van de basische stof kloppend
7. maak de reactievergelijking  kloppend

zoutzuur reageert met magnesiumoxide

1.    -
2.    -
3.  -
4. -
5.  -
6. -
7. -

stappenplan:

1. Wat is het zure ion?
2. wat is het basische ion?
3. schrijf de standaardreactie op
4. zoek op of de base goed oplost
5. wanneer base goed oplost, klaar wanneer base slecht oplost, metaalion opnemen in de reactie
6. maak de verhoudingsforlume van de basische stof kloppend
7. maak de reactievergelijking  kloppend

zoutzuur reageert met magnesiumoxide

1.     H+
2.    O2-
3.   2 H+ (aq)  +  O2- (aq)  -->  H2O (l)
4. magnesiumoxide is slecht oplosbaar
5.  2 H+ (aq) +  Mg2+ O2- (s) --> H2O (l) + Mg2+ (aq)
6. klopt
7. klopt

stappenplan:

1. Wat is het zure ion?
2. wat is het basische ion?
3. schrijf de standaardreactie op
4. zoek op of de base goed oplost
5. wanneer base goed oplost, klaar wanneer base slecht oplost, metaalion opnemen in de reactie
6. maak de verhoudingsforlume van de basische stof kloppend
7. maak de reactievergelijking  kloppend

zoutzuur reageert met aluminiummoxide

1.     H+
2.    O2-
3.   2 H+ (aq)  +  O2- (aq)  -->  H2O (l)
4. aluminiumoxide is slecht oplosbaar
5.  2 H+ (aq) +   Al3+ O2- (s) --> H2O (l) + Al3+ (aq)
6. 2 H+ (aq) + (Al3+)2(O2-)3 (s) --> H2O (l) + Al3+ (aq)
7. 6 H+ (aq) + (Al3+)2(O2-)3 (s) --> 3 H2O (l) +  2 Al3+ (aq)

stappenplan:

1. Wat is het zure ion?
2. wat is het basische ion?
3. schrijf de standaard reactie op
4. zoek op of de base goed oplost
5. wanneer base goed oplost, klaar wanneer base slecht oplost, metaalion opnemen in de reactie
6. maak de verhoudingsformule van de basische stof kloppend
7. maak de reactievergelijking  kloppend

zoutzuur reageert met zinkhydroxide

1.    H+
2.   OH-
3.  H+ (aq)  +  OH- (aq)  -->  H2O (l) 
4. zinkhydroxide is slecht oplosbaar
5.   H+ (aq) +   Zn2+ OH- (s) --> H2O (l) +  Zn2+ (aq)
6.  H+ (aq) +  Zn2+ (OH-)2 (s) -->  H2O (l) + Zn2+ (aq)
7. 2 H+ (aq) + Zn2+ (OH-)2 (s) --> 2 H2O (l) + Zn2+ (aq)

lesdoel gehaald?

• weten welke zuur-basereacties er zijn
• weten hoe een zuur-basereactie verloopt als de base niet oplost

Huiswerk

• leren par 10.3
  
• maken opdrachten 83 t/m 94