Uitleg ww en nwg

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Werkwoorden

en gezegdes

Wat gaan we vandaag doen?

• Verschillende soorten werkwoorden
• Naamwoordelijk gezegde of werkwoordelijk gezegde?
• Oefenen

1. Zelfstandig werkwoord
2. Koppelwerkwoord
3. Hulpwerkwoord

Soorten werkwoorden

1. Zelfstandig werkwoord

• Geeft aan wat het onderwerp doet (gooien, lopen, vangen, schrijven, denken) 
• Kan alleen in de zin staan. 
• Hoort in werkwoordelijk gezegde

Walter schrijft een brief.

Walter zit aan tafel.

2. Hulpwerkwoord

• Kan niet alleen in de zin staan
• Geeft hulp aan zww of kww
• Hoort in alle gezegdes
  
  

Walter heeft een brief geschreven.

Walter moet een brief schrijven. 

Walter gaat een brief schrijven. 

De brief wordt geschreven door Walter. 

Walter laat de brief schrijven door zijn broer. 

3. Koppelwerkwoord

• Koppelt het onderwerp aan wat erover gezegd wordt
• Hoort in naamwoordelijk gezegde
• Zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken en voorkomen
  
  
  Walter is lief.
  Walter wordt grootvader. 
  Walter blijft voorzitter. 

Werkwoordelijk of naamwoordelijk?

1. Het onderwerp doet iets of deed iets

Werkwoordelijk gezegde

De jongen loopt naar school. (ZWW)

2. Het onderwerp is iets

Naamwoordelijk gezegde

De jongen is verliefd. (KWW)

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde is een combinatie van een koppelwerkwoord en een naamwoordelijk deel. 

Het naamwoordelijk deel geeft een eigenschap aan van het onderwerp.

Mijn buurvrouw is huisarts.

Het koppelwerkwoord is verbindt het naamwoordelijk deel huisarts met het onderwerp mijn buurvrouw.

Hoe vind je het naamwoordelijk gezegde?

Met deze drie stappen vind je het naamwoordelijk gezegde.

1. Is de persoonsvorm één van de koppelwerkwoorden? (Let op bij zijn en worden!)
   
2. Zo ja, zoek dan het naamwoordelijk deel dat het koppelwerkwoord koppelt aan het onderwerp.
   
3. Het koppelwerkwoord en het naamwoordelijk deel vormen samen het naamwoordelijk gezegde.

Aan de deur komen vaak mensen collecteren.
'collecteren' is hier:

1. zelfstandig werkwoord
2. koppelwerkwoord
3. hulpwerkwoord

Aan de deur komen vaak mensen collecteren.
'komen' is hier:

1. ZWW
2. KWW
3. HWW

Aan de deur komen vaak mensen collecteren.
Van welk gezegde is sprake?

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

• Bij een naamwoordelijk gezegde koppelt het koppelwerkwoord het onderwerp aan het naamwoordelijk deel.  De juf is lief.
• Het naamwoordelijk deel is dus een kenmerk of eigenschap van het onderwerp. De juf = lief.
• Meestal is het naamwoordelijk deel een bijvoeglijk naamwoord of een zelfstandig naamwoord. De lieve juf.

Wat houdt het naamwoordelijk gezegde in?

1. koppelwerkwoord + naamwoordelijk deel
2. koppelwerkwoord
3. koppelwerkwoord + een kernmerk of eigenschap van het onderwerp
4. alle werkwoorden in de zin

Wat zijn de werkwoorden?
Jouw cijfer wordt een voldoende.

Jouw cijfer wordt een voldoende.

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Jouw cijfer wordt een voldoende.

'wordt' is hier:

1. ZWW
2. KWW
3. HWW

Wat voor soort werkwoord?
Achter de wolken schijnt de felle zon.

Naamwoordelijk gezegde

Stap 1: Zoek de persoonsvorm

Stap 2: Zoek het onderwerp

Stap 3: Kijk of er meer werkwoorden in de zin staan

Stap 4: Is één van de werkwoorden een koppelwerkwoord?

Stap 5: Kijk of dat werkwoord een naamwoord aan het                     

                onderwerp koppelt.

Mijn zusje | wil | schrijfster | worden.

persoonsvorm:        wil 

onderwerp:               mijn zusje

alle werkwoorden: wil worden

Is een van de werkwoorden misschien een koppelwerkwoord?                                         Ja, worden.

Is er een zinsdeel met een naamwoord dat iets zegt over het onderwerp?           Ja, schrijfster mijn zusje=schrijfster.

De nieuwe leerling heette Bente.

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Het jongetje loopt naar school.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord.

1. juist
2. onjuist

Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Sacha blijkt de nieuwe klassenvertegenwoordiger.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Kun jij me helpen met die lastige zinnen?

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Zelfstandig aan de slag

Maak in Vlekkeloos Nederlands:

H6 

De a-oefeningen moet je nakijken via mijn nakijkboekje

De b-oefeningen kun je maken en zelf nakijken

Lees eventueel de theorie van H6 nog eens door.