(2hv) H2 de vorming van de Alpen paragraaf 1 deel 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Planning:

• Introductie
• Uitleg: paragraaf 1 H2 het ontstaan van de Alpen + B66, B77 blz. 24
  
• maken opdracht 1 t/m 5 paragraaf 4 blz. 23/24
  
• nabespreken paragraaf 1
  
• afsluiting

aan het einde van de les kan/weet je:

• hoe zijn de Alpen gevormd
• wat is hiervan de oorzaak
  

hoe zijn de Alpen ontstaan?

uitleg/aantekeningen

Het ontstaan van een berg

Aardplaten 

De aarde bestaat uit verschillende platen. Deze platen worden ook wel tektonische platen genoemd

Het ontstaan van de Alpen

• 100 miljoen jaar geleden:  
• tropische zee, vorming van dikke lagen dode dieren en planten = sediment gesteenten
• sediment: zand, klei, veen
• sedimentgesteente: door hoge druk aan elkaar gekit.
• zand --> zandsteen, klei --> kleisteen (schalie), kalksteen
• kenmerken: laagjes en fossielen.

80 miljoen jaar geleden 

Afrikaanse plaat beweegt naar het noorden en duwt de sediment gesteenten in de tropische zee voor zich uit. De zeebodem kreukelde, plooide en brak.

30 miljoen jaar geleden: De Afrikaanse plaat duwt de sedimentgessteenten naar Europa en zo werden de Alpen tegen Europa aangeduwd. De Afrikaanse plaat schoof er zelf als laatste overheen.

geplooid gesteente

 Reliëf

Reliëf: Hoogteverschillen in het landschap

1. Hooggebergte: hoger dan 1500m
2. Middelgebergte: tussen 500-1500m
3. Heuvelland: tussen 200-500m
4. Laagland: Lager dan 200m

 Reliëf

• Vlakte: Gebied met weinig of geen reliëf
•  Laagvlakte: Als een vlak gebied lager ligt dan 500m
• Hoogvlakte/Plateau: Als een vlak gebied hoger dan 500m ligt.

Wat is dit?

Aardkorst=Dunne laag gesteente om de aarde, met een dikte van 1 tot 7 km onder oceanen en 20 tot 70 km onder continenten.

Wat is dit?

Convectiestroom= Stroming van het gesmolten gesteente onder de aardkorst binnen in de aarde.

Aardkern

Het binnenste, zeer hete deel van de aarde tussen 2900 km en 6370 km diepte. De aardkern bestaat uit ijzer en nikkel. De aardkern is onder te verdelen in een vaste binnenkern en een stroperige buitenkern.

Aardmantel

Het gedeelte tussen de aardkorst en de aardkern. Het buitenste deel van de mantel is stroperig. Er vinden convectiestromen plaats die zorgen dat de aardplaten bewegen.

Exogene kracht

Kracht die van buitenaf de aardkorst verandert.

Voorbeelden: plantengroei zofrgt er voor dat een steen uit elkaar valt of het afslijpen van gebergten door wind gevuld met bijv. steentjes en zand. 

Endogene kracht

Kracht die van binnenuit de aardkorst verandert.

Voorbeelden: vulkanen, aardbevingen

Magma in de aardmantel warmt op door de hitte van de aardkern en wordt hierdoor wat lichter, doordat de magma lichter is stijgt het op richting de aardkorst. 

Magma uit de aardmantel botst tegen de aardkorst aan en stroomt af naar de zijkanten (links en rechts). Het materiaal uit de aardmantel koelt nu af en zakt vervolgens weer omlaag naar de aardkern. 

Magma uit de aardmantel is afgekoeld en zakt weer naar beneden richting de aardkern. 

Magma uit de aardmantel is afgekoeld en zakt weer naar beneden richting de aardkern. 

zelfstandig werken

lezen paragraaf 1 H2 het ontstaan van de Alpen + B97, B110
maken opdracht 1 t/m 5 paragraaf 1 H2
gebruik hierbij:
tekstboek blz. 24/25
werkboek blz. 23/24
stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken

herhalen/nabespreken

Wat is een plooiingsgebergte?

1. Gebergte dat is ontstaan door buiging van de aardkorst
2. Gebergte dat is ontstaan door plat maken van de aardkorst

Wat zijn endogene krachten?

1. Krachten van uit het heelal
2. Krachten van buiten de aardkorst
3. Krachten van binnenuit de aarde
4. Krachten van planten

Wat ontstaat er als er twee continentale platen tegen elkaar botsen?

1. Er ontstaat een vulkaan
2. Er ontstaan bergen en vulkanen
3. Er ontstaat plooiingsgebergte, maar geen vulkanen
4. Er ontstaan plooiings-gebergte en schildvulkanen

Aardkorst

Mantel

Kern

Temperatuur van de zon

Convectie stromen

Gaat het om een exogene of een endogene kracht?

Aardbeving: 

Weer: 

Verwering: 

Vulkaan

uitbarsting: 

Erosie:

Endogene

Endogene

Exoogene

Exoogene

Exoogene