HB voor Breitner

• Onderwijskunde
• HBO
• Studiejaar 1

HB voor Breitner

Hoogbegaafdheid

Hoogbegaafd

1. Een IQ van 130 of hoger is een voorwaarde voor diagnose hoogbegaafdheid, maar...
2. Hoogbegaafdheid wordt voor een groot deel door erfelijkheid bepaald, wel heeft de omgeving een grote invloed op de ontwikkeling ervan.
3.  Twee a drie van de honderd kinderen zijn hoogbegaafd.
4. Waarom zou je testen?  (werkgeheugen, verwerkingssnelheid, etc)

Hoogbegaafdheid op school

Op school hanteren we het model van Renzulli en Mönks (zie afbeelding).

In dat model wordt gesteld dat je pas iemand hoogbegaafd kan noemen, als die voldoet aan de drie kenmerken (creatief, grote intellectuele vermogens, hoge motivatie). HB komt meestal pas tot bloei als de omgeving (gezin, peers, school) steunend en helpend is. School is een belangrijke factor in het tot bloei  laten komen van HB-prestaties.

Meer- en hoogbegaafdheid

Signalen bij kinderen thuis

• Vroeg staan, lopen (8-12 mnd)
• Vroeg brabbelen en praten
• Opvallend woordgebruik, grote en rijke woordenschat (mengkleuren al snel kunnen noemen)
• Grote leergierigheid (waarom? wat als?)
• Perfectionistisch - faalangstig
• Opvallend goed geheugen 
• Vroeg leggen van verbanden (dus-redenering)
• Op jonge leeftijd levensbeschouwelijke vragen stellen
• Leert zichzelf lezen en schrijven
• Sociaal inzicht
• Apart gevoel voor humor, veel taalgrapjes
• Zeer goede concentratie

Signalen bij kinderen op school

• Al jong praten in samengestelde zinnen
• Zeer taakgericht
• Originele ideeen en oplossingen
• Werkt in een hoog tempo
• Kan goed zelfstandig werken
• Leest snel
• Zegt nooit iets in de kring / steekt nooit vinger op
• Al heel jong herkenbare dingen tekenen
• Gecompliceerde legpuzzels maken
• Gaat om met oudere (of veel jongere) kinderen
• Vaak hoofdpijn/buikpijn
• Is goed in staat zelf te beoordelen 

casus van een leerkracht

''Nina (4) is een vrolijke, enthousiaste en verbaal zeer vaardige kleuter. Ze kan bijna niet wachten tot ze naar school mag. Als het dan zover is, komt ze stralend de klas in. Ze babbelt met iedereen en heeft allerlei plannen en ideeën om met haar nieuwe klasgenootjes te gaan spelen. Al gauw verdwijnt de vrolijkheid. Andere kleuters vinden Nina maar 'stom'  en steeds vaker loopt ze alleen op het schoolplein. Soms vraagt ze de juf of ze de pauze niet binnen mag blijven, maar dat vindt de juf niet goed. Aan de ouders vertelt de juf dat Nina nog wel een heel jong kleutertje is, haar sociale vaardigheden lopen achter op de rest van de groep. Op haar schaakclub waar haar ouders haar na lang zeuren naar toe laten gaan, heeft Nina echter heel veel vriendinnetjes, maar die zijn wel veel ouder dan zij.'' 

Dilemma van een hoogbegaafd kind

Stel je voor dat je juf of meester inmiddels weet dat je de lesstof al kent. En dat ze dan speciaal voor jou andere lessen uitgezocht of gemaakt hebben. En stel nu eens dat die nog steeds te gemakkelijk zijn. Dat je dat ook al weet. Dat kan zomaar gebeuren. Maar het was toch wel heel lief dat ze speciaal voor jou iets hadden bedacht. 

Ga je dan toch zeggen dat het nog steeds te gemakkelijk is? Dat je dit ook allemaal al weet?

Nee, natuurlijk niet. Want ze hebben toch zo hun best gedaan...

Hoogbegaafdheid

Hoogbegaafde kinderen hebben sociaal en emotioneel vaak problemen. Dat komt o.a. doordat ze vooruitlopen op hun leeftijdsgenootjes.

Als je een witte jongen met een IQ van 130+ bent, heb je 4x meer kans om als hoogbegaafd gezien te worden, dan als je een meisje met hetzelfde IQ bent. (www.oudersvannu.nl)

* Versnellen, indikken en verrijken zijn belangrijk

Versnellen (klas overslaan) wordt vaak als eng of spannend gezien, terwijl kinderen die versnellen daar vrijwel nooit last van hebben. Problemen die ze ervaren zijn ondanks het versnellen, niet dankzij. (Versnellingswenselijkheidslijst, CBO, Nijmegen)

Hoogbegaafd, nou én?

Wendy Lammers van Toorenburg

Irritant volgens Kiki

• 'Hoeveel is (moeilijke som)?' 
• nerd genoemd worden
• 'Jij moet dit weten, jij bent toch hoogbegaafd?  'Haal jij nu expres een 5?'
• 'Ja, maar jij hebt je gymnasium lekker makkelijk gehaald.' 
• 'Zonde dat je een dansopleiding/tussenjaar gaat doen, na je gymnasium.'
• Nadruk op gymnasium (ipv vwo).
• Als de stof te makkelijk is;  'ga maar iets voor jezelf doen'  (dan verveel ik me kapot) 
• ' Hoogbegaafden zijn toch altijd druk en opstandig?' 

Doen volgens Kiki:

• Inlezen! Als iemand bijv diagnose autisme heeft, dan vragen volwassenen vaak aan ouders en leerling " hoe moet ik hier mee omgaan"  en dat gebeurt bij hb veel minder
• Duidelijk zijn in  de opdrachten  een waarom vraag? Wil je wat horen over de zinsopbouw? Over de woordkeuze, etc...
• Duidelijk zijn in verwachtingen , tijdslimiet, aantal woorden, 10 opdrachten of 20?
• Zet geen drukke kinderen naast de rustige kinderen (van Kiki word je rustig en zij kan het je uitleggen") 
• Begrijp dat de verwerkingssnelheid hoog is  en dat is frustrerend met anderen erbij. Sommige dingen worden voor jou dus 6x uitgelegd (!)

• Besef dat goed en snel kunnen nadenken vervelend kan zijn bij piekeren; " Als de bus niet rijdt, dan kom ik te laat, dan word diegene boos op mij en dan ben ik hypocriet, want ik word zelf boos als mensen te laat zijn en nu ben ik zelf te laat, en dan ben ik geen leuk persoon om mee om te gaan en ik heb wel sociale contacten nodig, want de mens is een sociaal dier...en...' 
• probeer los te denken van de leeftijdsnorm. (Zoals bijv  de oogarts die de regel " lenzen vanaf 12 jaar"  losliet, omdat... Zoals de volleyballclub, omdat...) 
• versnellen, compacten en verrijken helpt echt!