Woordsoorten H5 Aanw., vr. en onbep. vnw

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Lesplanning

* 10 min. lezen in je leesboek

* theorie behandelen H5 woordsoorten

* oefenen met aanwijzend, vragend en onbepaald voornaamwoord

Lesdoel

Ik kan / weet:

• aanwijzende, vragende en onbepaalde voornaamwoorden herkennen en gebruiken.

Voornaamwoord

• een woord dat verwijst naar een persoon, dier of ding
• vervangt een (zelfstandig) naamwoord
• acht verschillende soorten (wij behandelen vandaag 4 voornaamwoorden)
  

Wat denk jij dat het ... is?

- aanwijzend voornaamwoord

- vragend voornaamwoord

- onbepaald voornaamwoord

Schrijf het op in je schrift, zeg het niet hardop.

apps.noordhoff.nl

Overleg in je groepje 

Overleg zachtjes in je groepje wat jullie het belangrijkste vinden van het onbepaalde voornaamwoord.

Schrijf dat samen in één zin op op het vel dat op jullie tafeltjes ligt. 

(vooruit... je mag ook twee zinnen opschrijven)

Lesboek

Pak nu je lesboek erbij. 

H5 grammatica woordsoorten

Bedenk samen ook een samenvatting voor het aanwijzende en vragende voornaamwoord.

Deze schrijf je in 1 of 2 zinnen op, op hetzelfde vel.

Antwoord

Als eerste had je opgeschreven wat jij dacht dat de drie voornaamwoorden waren. Komt dat ook overeen met wat ze daadwerkelijk betekenen?

Hang je samenvatting op.

Elk groepje hangt de eigen samenvatting op aan de muur. Daarna bespreken we samen alle samenvattingen. 

Dan komen we gezamenlijk tot een goede samenvatting. Deze schrijf je ook op in je schrift.

Aanwijzend voornaamwoord (aanw.vnw)

• wijst iets aan -> Die mountainbike
• kan voor een zn staan -> Dat meisje
• kan alleen staan -> Deze vulpen is mooier dan die.

Let op! Geen aanw.vnw -> woorden die plaats of richting aangeven ( daar, daarheen, daarover, daarlangs.)

Aanwijzend voornaamwoord

Meest voorkomende:

• deze, die, dat, dit

Ook nog:

• zulk(e), zo'n, dergelijk(e), zelf, dezelfde, hetzelfde 

voorbeeld: Pieter heeft dezelfde schoenen als ik.

Vragend voornaamwoord

• vervangt een persoon, dier of ding
• voorbeelden: wie, wat, welke, wat voor (een)
  
• voorbeeld: Wat voor telefoon heb jij? 

Onbepaald voornaamwoord

Een onbepaald voornaamwoord (onbep.vnw) duidt een persoon of een zaak aan, maar zegt niet precies wie of wat bedoeld wordt.

Voorbeelden:

• iemand, niemand, iedereen, men, het, (zo)iets, niets, alles, elk(e), ieder(e), menig(e), wat, ene, (een) zekere, een of ander(e)

H5 gr. woordsoorten

Je maakt alleen de oefeningen die uitgedeeld worden. Als je vragen hebt, kun je die zachtjes stellen aan je groepje. Als jullie er samen niet uitkomen, dan kan je je hand omhoog steken en kom ik eraan.

Als je hiermee klaar bent, begin je aan het huiswerk (H5 gr.ws opdr. 1 t/m 3 maken)

Huiswerk

Grammatica woordsoorten 

H5 opdr. 1 t/m 3 maken

Wat is het vr. vnw.?
Weet je al welk boek je gaat lezen?

1. weet
2. gaat
3. welk
4. lezen

Wat is het vr. vnw.?
Wat voor dier is dat?

1. voor
2. dat
3. wat voor
4. is

Wat is het aanw. vnw?
Ik weet niet of ik dit boek leuk vind.

1. of
2. vind
3. dit
4. niet

Wat is het aanw. vnw?
Lees je nou alweer hetzelfde boek?

1. nou
2. boek
3. alweer
4. hetzelfde

Wat zijn de onbep.vnw?
In die winkel kun je bijna alles kopen

1. bijna alles
2. alles kopen
3. je, alles
4. kun je

Wat is het onbep.vnw
Niemand durfde de docent tegen te spreken.

1. tegen
2. niemand
3. durfde
4. spreken

Onbepaald voornaamwoord (onbep. vnw)

• Duidt een persoon of een zaak aan.
• Is wel vaag, het zegt niet precies wie of wat bedoelt wordt.

-> Er was vanmiddag iemand aan de telefoon die jou iets wou vragen.

• Let op! Drie lastige gevallen
  

Onbepaald voornaamwoord (onbep. vnw)

Drie lastige gevallen

• Het woord je = onbep.vnw als het men betekent

-> Zulke goedkope schaatsen kun je maar beter niet kopen. 

• Wat = onbep.vnw als het iets betekent

-> Heb je nog wat gekocht bij de Primark?

•  Het = onbep.vnw als het niet naar iets verwijst, maar tijd, weersomstandigheden of sfeer weergeeft.

-> Het is vier uur en het is buiten guur.

Onbepaald voornaamwoord (onbep. vnw)

Meest voorkomend:

• iemand, niemand, iedereen, men (= je), het, (zo)iets, niets, alles, wat, elk(e), ieder(e), menig(e), menigeen, ene, (een) zekere, een of ander(e).

OEFENEN: Vul het correcte vnw in.
Er kwam ..... Jansen aan de deur.

1. die
2. ene
3. deze
4. welke

OEFENEN: Benoem het vnw.

Ik moet IEMAND om hulp vragen.

1. aanw.vnw
2. vr.vnw
3. onbep.vnw

OEFENEN: Benoem het vnw.

WAT vind jij eigenlijk van de opmerking van Jan?

____

1. aanw.vnw
2. vr.vnw
3. onbep.vnw

OEFENEN:
Op kinderen die van weglopen houden moet je goed letten.

1. op = voorzetsel van = voorzetsel
2. op = voorzetsel van = bijwoord
3. op = bijwoord van = voorzetsel
4. op = bijwoord van = bijwoord

OEFENEN: Wat is het voorzetsel in de zin?

'Hij heeft haar tijdens haar feestje geweldige cadeaus gegeven.' 

1. haar
2. tijdens
3. er staat geen voorzetsel in de zin
4. cadeaus

OEFENEN:
Welk woord is geen voorzetsel?

1. naast
2. voorzichtig
3. vanwege
4. tijdens

OEFENEN:
van =

1. lidwoord
2. voorzetsel
3. bezittelijk voornaamwoord
4. persoonlijk voornaamwoord

OEFENEN:
Welk voorzetsel hoort bij kiezen?

1. uit
2. naar
3. met
4. bij

OEFENEN:
Een bijwoord kan alleen iets zeggen over een ander bijwoord.

1. juist
2. onjuist

OEFENEN:
Het weer was erg slecht vandaag.

1. erg is een bijwoord
2. erg is geen bijwoord

OEFENEN:
Morgen krijg je je zakgeld weer.
weer =

1. weer is een bijwoord
2. weer is geen bijwoord

OEFENEN:
Dat is een moeilijke opdracht.
Moeilijke =

1. Bijvoeglijk naamwoord
2. Bijwoord

OEFENEN:
Hij tekent een BIJZONDER mooie auto.
bijzonder =

1. bijwoord
2. bijvoeglijk naamwoord

OEFENEN:
De kat vangt SNEL muizen.
snel =

1. Bijwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord