9.4 Ziek

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Zet in de juiste volgorde.

1. de bloedplaatjes maken een netwerk van fibrinedraden.

2. er vormt zich een korstje. 

3. de bloedplaatjes gaan naar de plek van de wond.

4. de huid herstelt zich. 

5. rode bloedcellen blijven in de draadjes hangen. 

Antwoord

3 -> 1 -> 5 -> 2 -> 4

Leerdoelen 9.4

- Je kunt opnoemen door welke ziekteverwekkers je ziek kunt worden en je kunt beschrijven hoe ze in je lichaam komen.

- Je kunt beschrijven hoe witte bloedcellen je weer beter maken.

- Je kunt uitleggen waarom je wordt ingeënt.

- Je kunt uitleggen hoe je lichaam ziekteverwekkers herkent.

Ziekteverwekkers

Ziekteverwekkers maken je ziek.

2 manieren:

1. komen binnen via slijmvliezen van mond, neus, vagina of penis

2. via een wondje in je huid

Binnen? Dit noem je een besmetting of infectie

Ziekteverwekkers

Bacteriën: geven giftige stoffen af en veroorzaken ontstekingen

Virussen: gaan in je cellen en maken cellen stuk

Afweer

Afweer: je lichaam gaat aan het werk om de ziekteverwekkers uit te schakelen -> witte bloedcellen

2 soorten witte bloedcellen

1. ''vreetcellen'', eten bacteriën op

2. ''afweerstofcellen'', maken afweerstoffen

Bacteriën opeten 

1. witte bloedcellen gaat uit het bloed

2. veranderen van vorm en ''eten'' de bacterie op

3. vreetcellen gaan dood en er ontstaat pus/etter 

pus/etter: dode witte bloedcellen + verteerde bacteriën + resten van kapotte huidcellen (wondje) 

Afweerstoffen maken

1. ziekteverwekker komt in je lichaam

2. vermeerdert zich -> je word ziek

3. witte bloedcellen maken afweerstoffen

4. afweerstoffen schakelen de ziekteverwekker uit

Startopdracht:

Pak je boek en lees vast de tekst in de groene vakken op blz. 159 en 161.

Immuniteit

Immuun: je bent al een keer besmet geweest met dezelfde ziekteverwekker en het lichaam maakt meteen de juiste afweerstoffen aan. 

Je wordt niet meer (of veel minder) ziek.

Inenten

Inenting/vaccinatie: verzwakte/dode ziekteverwekkers worden ingespoten zodat je lichaam afweerstoffen gaat aanmaken. 

1. Je krijgt een inenting.

2. Witte bloedcellen maken afweerstoffen.

3. Je wordt besmet door het echte virus.

4. Witte bloedcellen herkennen het virus meteen.

5. Witte bloedcellen maken meteen de juiste afweerstoffen.

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 9.4

Maken: (3, 4, 8 t/m 15) en 16 t/m 23

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken samenvatting of testjezelf (9.1, 9.3 en 9.4)

Welke cellen uit het bloed zijn betrokken bij de afweer tegen ziekteverwekkers?

1. rode bloedcellen
2. bloedplaatjes
3. witte bloedcellen

Welke stelling is of welke stellingen zijn juist?

1. Bacteriën veroorzaken ontstekingen.
2. Virussen delen zich in lichaamscellen.

1. alleen 1 is juist
2. alleen 2 is juist
3. beide stellingen zijn juist
4. geen van beide stellingen zijn juist

Ziekteverwekkers

Bacteriën: geven giftige stoffen af en veroorzaken ontstekingen

Virussen: gaan in je cellen en maken cellen stuk

Hoe noem je een witte bloedcel die ziekteverwekkers ''opeet''?

Leerdoelen 9.4

- Je kunt opnoemen door welke ziekteverwekkers je ziek kunt worden en je kunt beschrijven hoe ze in je lichaam komen.

- Je kunt beschrijven hoe witte bloedcellen je weer beter maken.

- Je kunt uitleggen waarom je wordt ingeënt.

- Je kunt uitleggen hoe je lichaam ziekteverwekkers herkent.

Immuniteit

Immuun: je bent al een keer besmet geweest met dezelfde ziekteverwekker en het lichaam maakt meteen de juiste afweerstoffen aan. 

Je wordt niet meer (of veel minder) ziek.

Inenten

Inenting/vaccinatie: verzwakte/dode ziekteverwekkers worden ingespoten zodat je lichaam afweerstoffen gaat aanmaken. 

1. Je krijgt een inenting.

2. Witte bloedcellen maken afweerstoffen.

3. Je wordt besmet door het echte virus.

4. Witte bloedcellen herkennen het virus meteen.

5. Witte bloedcellen maken meteen de juiste afweerstoffen.

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 9.4

Maken: opdracht 1 t/m 4, 6, 7 en 9 t/m 17

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken samenvatting of testjezelf (9.1, 9.3 en 9.4)