12.2 Het zit in de familie

Begrippen 12.1

Begrip Betekenis

Genotype .......

Fenotype ......

Homozygoot

Heterozygoot

Dominant

Recessief

kruising

Intermediair fenotype

Co-dominant

1 / 23

Slide 1: Diapositive

BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

Cette leçon contient 23 diapositives, avec quiz interactifs et diapositives de texte.

La durée de la leçon est: 30 min

Éléments de cette leçon

Begrippen 12.1

Begrip Betekenis

Genotype .......

Fenotype ......

Homozygoot

Heterozygoot

Dominant

Recessief

kruising

Intermediair fenotype

Co-dominant

Slide 1 - Diapositive

12.2 Het zit in de familie

Slide 2 - Diapositive

Erfelijke aandoeningen

Drager = Het ziekmakende allel is wel aanwezig, maar deze persoon is niet ziek.

Monogeen = Een aandoening wordt bepaald door één gen

1. Recessieve overerving (aa)

2. Dominante overerving (Aa of AA)

Slide 3 - Diapositive

Slide 4 - Diapositive

Geslachtsgebonden overerving:

Recessief

Voorbeeld: Kleurenblindheid

1 op 8 is kleurenblind 1 op 12 is drager

Dominant

Komt bijna niet voor!

Voorbeeld: Syndroom van Alport (Aandoening van nieren, oren en ogen)

Slide 5 - Diapositive

Recessieve overerving

Beide ouders zijn drager (heterozygoot)
Kind krijgt 2 recessieve allelen voor de erfelijke aandoening; gevolg: aangedaan
Homozygoot recessief

Slide 6 - Diapositive

Dominante overerving

1 van de ouders moet ziek zijn (heterozygoot of homozygoot dominant)
Kinderen met het dominante allel zijn ziek
Aandoening vaak bij meerdere generaties in een familie

Slide 7 - Diapositive

Geslachtsgebonden recessieve overerving

Meestal op het X-chromosoom
Notitie:

Kleurenblindheid

Slide 8 - Diapositive

Kleurenblindheid

Gebonden aan het X-chromosoom
Mannen hebben maar 1 X-chromosoom dus meer kans op kleurenblindheid
1 op de 12 mannen kleurenblind
Kans op een kleurenblind meisje <0.5%

Slide 9 - Diapositive

Erfelijkheidsvoorlichting

(voorbeeld: taaislijmziekte)

Prenataal onderzoek

Slide 10 - Diapositive

Stamboomonderzoek

Rondje = vrouw

vierkantje = man

Slide 11 - Diapositive

Eigenschap dominant of recessief?

Zoek in de stamboom naar 2 ouders met dezelfde eigenschap, die een kind krijgen die die eigenschap niet heeft.

De eigenschap kan alleen maar als het dominant is.

Zou het namelijk recessief zijn, dan zouden de ouders allebei het genotype aa moeten hebben. Dan kunnen ze alleen kinderen krijgen met het genotype aa.

Slide 12 - Diapositive

Opdracht 1:

Welke eigenschap is dominant: wit of zwart?

Waaraan kun je dit zien?

Slide 13 - Diapositive

Opdracht 1:

Welke eigenschap is dominant, wit of zwart?

Waaraan kun je dit zien?

Antwoord:

zwart = dominant

Dat kun je zien aan 11, 12 en 15

Slide 14 - Diapositive

Opdracht 1:

Welke eigenschap is dominant, wit of zwart?

Waaraan kun je dit zien?

Antwoord:

zwart = dominant

Dat kun je zien aan 11, 12 en 15

Als twee ouders met dezelfde eigenschap een nakomeling met een andere eigenschap hebben, zijn de ouders altijd heterozygoot!

Aa Aa