5.4 Een nieuwe christelijke kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

5.4 Een nieuwe christelijke kerk

Wat gaan we doen

• Scheepsjournaal. Goed gedaan! Maar...
• Herhaling 5.3: Renaissance en humanisme
• Nieuwe paragraaf 5.4: Een nieuwe Christelijke kerk
• Aan de slag met opgaven TvG

Wat betekent het woord Renaissance?

1. Wederopstanding
2. Wedergeboorte
3. Opleving
4. Nieuwetijd

In welk land begint de Renaissance?

1. Nederland
2. Frankrijk
3. Italië
4. Duitsland

Welke periode willen de mensen in de Renaissance laten herleven?

1. De Egyptische Oudheid
2. De Middeleeuwen
3. De tijd van de Bijbel
4. De Oude Grieken en Romeinen

Hoe kijken mensen in de Renaissance naar het leven na de dood?

1. Geloven ze niet in en daar houden ze geen rekening mee
2. Geloven ze wel in maar doen ze niks mee
3. Geloven ze wel in en daar houden ze rekening mee
4. Geloven ze wel in en bepaalt alles in hun leven

Middeleeuwen

Renaissance

Memento mori

Carpe diem

Welke uitspraken zouden van Erasmus kunnen zijn? Sleep ze naar Erasmus.

Je moet leren kritisch na te denken.

Je moet de bijbel lezen, dan kun je er over nadenken.

Kinderen hebben recht op goede scholen.

Ik ben een boodschapper van God

Mijn mening is de enige juiste

Waarom is de tekening van de man in de cirkel van Leonardo da Vinci een typisch voorbeeld van een werk uit de renaissance.

1. Omdat naakt toen weer interessant werd gevonden.
2. Omdat het een studie is van het menselijk lichaam.
3. Omdat dit een zelfportret moet voorstellen.
4. Omdat het Jezus Christus moet voorstellen

Leonardo da Vinci - de man van Vitruvius

Wat gaan we doen

• Scheepsjournaal. Goed gedaan! Maar... 
• Herhaling 5.3: Renaissance en humanisme 
• Nieuwe paragraaf 5.4: Een nieuwe Christelijke kerk
• Aan de slag met opgaven TvG

Leerdoel

• Je kunt de denkbeelden en rol van Luther binnen de Reformatie beschrijven
• Je kunt de houding van keizer Karel V en Filips II tegenover de Reformatie beschrijven
• Je kunt uitleggen dat de ontevredenheid in de Nederlanden leidde tot een Beeldenstorm

Katholieke kerk (1)

• Christelijke kerk

• Staat onder leiding van de Paus in Rome (vandaar ook wel: Rooms-Katholieke Kerk

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn

Katholieke kerk (2)

• Er staan beelden in de kerk

• Deze beelden (van bijvoorbeeld heiligen) worden soms ook vereerd

• Ook relieken (overblijfselen van heiligen) worden vereerd

Reformatie (1)

• Betekent hervorming

• In dit geval hervorming van de katholieke kerk

• Begint in de 15e eeuw

• Mensen protesteren tegen de macht en rijkdom (o.a. door aflaten) van de katholieke kerk

Reformatie (2)

• Belangrijkste hervormers: Maarten Luther en Johannes Calvijn

• In 1517 komt Luther met 95 stellingen (vooral tegen aflaten)

• Hij hoopt dat de Paus mee wil denken en de Kerk zal hervormen

• Luther wordt echter door de Paus in de ban gedaan

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

Waarom heeft Luther succes?

• Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
  
• Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
• De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.
• Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.

Maarten Luther (1483-1546)

Duitse monnink die grote moeite had met de aflaten en levensstijl van de geestelijken. 

Veel aanhangers in Duitsland.

Johannes Calvijn (1509-1564)

Zwitserse hervormer die vond dat beelden niet in de Kerk thuishoorden. 

Veel aanhangers in Nederland

De Beeldenstorm

https://hetklokhuis.nl/dossier/67/het-klokhuis-maakt-geschiedenis/tv-uitzending/2587/beeldenstorm

3:23 tot 8:35

Protestantse kerk of
Katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of
Katholieke kerk?

Sobere handelingen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of
Katholieke kerk?

De Paus is de leider

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Welke van de stellingen is juist?

1. Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een
nieuwe kerk beginnen.
2. De Paus wilde wel met Luther praten over zijn
ideeën.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen
van de Kerk en de geestelijken.

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen handelden met de Kerk.
3. De Kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen hadden medelijden met Kerk en gaven geld.

→Sleep de onderdelen naar de juiste plek

Protestant

Katholiek

Maarten Luther

De Paus

Aflaten

Bijbel in volkstaal

Latijnse kerkdienst

Sober

Beeldenverering

Reliekenverering

'Kale' kerk

Beelden in de kerk

'Magische' handelingen

Sobere handelingen

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen.

Wat gaan we doen

• Scheepsjournaal. Goed gedaan! Maar... 
• Herhaling 5.3: Renaissance en humanisme 
• Nieuwe paragraaf 5.4: Een nieuwe Christelijke kerk
• Aan de slag met opgaven TvG

TvG 5.4

Opgaven:

1-4

7a-11

Opgaven maak je alleen - in stilte

Vragen? ==> Docent

Klaar? Laat controleren door de docent

Tijd: tot de bel