H3, par. 1 De Verlichting Deel II

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§2.2 De Verlichting

Deel 2

Lesdoelen

Je kan uitleggen:

• Hoe de ideeën van de Verlichting verspreid zijn

Filmpje

Herhaling Verlichting

Zet de kenmerken van de Verlichting in het Schema zoals je in het filmpje zag

Sociaal

Godsdienst

Economie

Politiek

Scheiding kerk en staat

Vrijheid

Vrije handel

Scheiding der machten

Religieuze tolerantie

Eigenbelang

Gelijkheid

Volkssoevereiniteit

Verspreiding van de Verlichting (1)

Encyclopedie

Door de onderzoekers en Verlichters wordt enorm veel kennis vergaard, maar dit is niet makkelijk te vinden voor iedereen. Denis Diderot besluit in 1751 alle kennis te bundelen in zijn encyclopedie. De moderna variant hiervan is Wikipedia!

Salons & koffiehuizen

De ideeën werden besproken op bepaalde bijeenkomsten. In frankrijk in salons, in Engeland in koffiehuizen. Iedere belangstellende was welkom en alles mocht besproken worden (geen censuur!)

Schrijvers

Door de drukpers konden gechreven ideeën makkelijk verspreid worden. Steeds meer meer konden ook lezen en schrijven, waardoor tijdschriften en bibliotheken ontstonden. Zo kon iedereen de ideeën meekrijgen (ook al probeerden sommige vorsten dit wel te stoppen.

Waarom zouden sommige vorsten tegen de verspreiding van Verlichte ideeën zijn?

Verspreiding van de Verlichting (2)

Toneel

Voor mensen die niet konden lezen was een toneelstuk een goede manier om kennis op te doen. Veel ideeën van de Verlichting werden dan ook via een toneelstuk aan mensen verteld.

Verlichte despoten

Sommige vorsten vonden de ideeën van de Verlichting niet zo slecht en omarmden deze juist. Ze hielden wel alle macht, maar gebruikten de Verlichting om rekening te houden met het volk. We noemen hen verlichte despoten (despotisme = 1 persoon heeft de macht).

Franse Revolutie

De Franse Revolutie heeft ervoor gezorgd dat de ideeën van de Verlichting over vele landen werden verspreid. Meer hierover in de rest van het hoofdstuk.

Bekijk de afbeelding. De man met de wandelstok is Frederik de Grote van Pruisen. Hoe kan je aan het schilderij zien dat hij een verlicht despoot is?

Filmpje

Samenvatting

Resumé

Pak je schrift

Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waarom, Wanneer

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 11.2