Par. 2.1 De eerste mensen jager en verzamelen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Leerdoelen opschrijven

3. Welke kenmerken van de levenswijze hadden de jager-verzamelaars?

4. Wat veranderde er aan het einde van de laatste ijstijd?

5. Wat is oorzaak en gevolg?

Klaar? Leer de begrippen uit je hoofd, blz. 41.

1. Wat is het verschil tussen de evolutietheorie en het scheppingsverhaal?

2. Hoe verliep de evolutie van de mens?

Studiewijzer

09-09 Par. 1.1 Wat is geschiedenis?

12-09 Par. 2.1 De eerste mensen jager en verzamelen

16-09 Par. 2.1 De eerste mensen jager en verzamelen

19-09 Par. 2.2 De landbouwrevolutie

23-09 Par. 2.2 De landbouwrevolutie

26-09 SO par. 1.1, 2.1 en 2.2

30-09 Par. 2.3 Machtige steden en staten

03-10 Par. 2.3 Machtige steden en staten

07-10 Par. 2.4 Leven voor én na de dood

10-10 Par. 2.4 Leven voor én na de dood

14-10 Herheling / voorbereiding TWT

Toetsweek periode 1

Hoofdstuk 1 par. 1.1 + Hoofdstuk 2 par. 2.1 t/m 2.4

Programma

1. Huiswerk bespreken

2. Uitleg par. 2.1

3. Opdrachten maken en bespreken

4. Leerdoelen bespreken

5. Afsluiten

Tijd over? Begrippen uit je hoofd leren, blz. 40

Huiswerk bespreken

Werkboek blz. 20 opdracht 1

blz. 21 opdracht 3

Antwoord de leerdoelen in je schrijft:

1. Wat is het verschil tussen de evolutietheorie en het scheppingsverhaal?

2. Hoe verliep de evolutie van de mens?

De Prehistorie

Pre: vóór

historie: geschiedenis

Vóór de uitvinding van het schrift.

Scheppingsverhaal

God heeft de aarde en de mens geschapen.

Adam en Eva

Evolutietheorie

• Charles Darwin
• Evolutie: langzame ontwikkeling.
• Kenmerken die nuttig zijn blijven. Kenmerken die nadelig zijn verdwijnen.

Evolutietheorie

Miljoenen jaren geleden gingen mensachtige steeds meer rechtop lopen.

Afrika:

• Homo habilis
• Homo erectus
• Homo neanderthalersis
• Homo sapiens (wetende mensen)

Homo sapiens: de eerste moderne mensen

• Verspreidde zich vanuit Afrika over de rest van de wereld.
• Verschillende soorten mensen leefden tegerlijkertijd. 
• De Homo sapiens bleef 28.000 jaar geleden als enige menssoort over.

De IJstijd

De ijstijd:

• Begon 115.000 jaar geleden. 
• Nederland was niet bedekt met ijs, maar er heerste een poolklimaat. 
• Nadat het warmer werd: steeds meer jager-verzamelaars in onze streken. 

Samenwerken en leren

• 45.000 jaar geleden: Homo Sapiens in Europa. Ze werkten samen met de neanderthalers.
• De twee mensen soorten leken op elkaar. 
• De Neanderthalers zijn 28.000 jaar geleden uitgestorven, maar we weten niet waarom. Er is wel een mogelijk verklaring: de samenwerking met de Homo Sapiens. 

Vorige les...

• Prehistorie
• Scheppingsverhaal vs evolutietheorie
• Homo sapiens: de eerste moderne mensen
• De ijstijd: 115.000 jaar geleden: poolklimaat in Nederland. 
• Neanderthalers en Homo Sapiens

3. Welke kenmerken van de levenswijze hadden de jager-verzamelaars? 

• Kleine groepen
• Nomaden: hadden geen vaste woonplaats.
• Weinig bezit.
• Vaak kwamen jager-verzamelaars op dezelfde plaats terug. 
• Taak verdeling tussen mannen en vrouwen?

Werktuigen

• Gemaakt van materiaal uit de natuur, zoals steen = de steentijd. 
• Grootschilderingen en muziekinstrumenten2
• Vrouwenfiguren

Archeologen

Wetenschappers die onderzoek doen naar overblijfselen uit het verleden. 

Waarom is het lastig om achter te halen wat ze precies dachten, vonden en geloofden?

4. Wat veranderde er aan het einde van de laatste ijstijd?

• 11.000 v.C): IJskap van de Noordpool werd kleiner.
• De zeespiegel steeg: de Noordzee ontstond (droge vlakte), moerasgebieden aan de kust van Nederland = steeds meer dieren om te jagen.
• Steeds meer voedsel in de natuur = minder vaak trondrekken voor voedsel.
• Groepen jager-verzamelaars hadden contact met elkaar.
• Middensteentijd.

Historische vaardigheden (dingen die je kan doen)

Oorzaak: de reden waarom iets gebeurd. 

Gevolg: iets dat door en na een gebeurtenis plaatsvindt.

Revolutie: als de gevolgen van een gebeurtenissen heel groot en ingrijpend zijn. 

Opdrachten maken en bespreken

Werkboek blz. 22 opdracht 6, 7, 8, 10

Eerder klaar? Antwoord de leerdoelen!

Leerdoelen antwoorden

3. Welke kenmerken van de levenswijze hadden de jager-verzamelaars?

4. Wat veranderde er aan het einde van de laatste ijstijd?

5. Wat is oorzaak en gevolg?