H3.5 & H3.6 Het parlement controleert

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

§5 Het parlement controleert

&

§6 De parlementaire democratie

Wat leer ik vandaag van mevrouw Tiemersma?

Je kunt het begrip parlement uitleggen en de taken benoemen

Je kunt een voorbeeld van een grondwet noemen

Je kunt uitleggen wat het begrip rechtsstaat betekent

Je kunt de trias politica benoemen

Je weet 3 manieren om invloed op de politiek uit te oefenen

https://stadenesch-my.sharepoint.com/:v:/g/personal/vtiemersma_stadenesch_nl/ET3zcV95u11Nr-qDelWb2jIB633YKPtGFDO-X508nv6dYA?e=eO5xIe 

Verwarrende, belangrijke begrippen

Parlement - Eerste & Tweede Kamer 

Regering - Koning & Ministers

Kabinet - Ministers & Staatssecretarissen

Eerste & Tweede Kamer

Eerste en Tweede Kamer

Tweede Kamer 

150 leden

Eerste Kamer 

75 leden

burgers

kiezen

kiezen

kiezen

Taken van het parlement

vraagt toestemming voor plannen aan

controleert

Regering

Parlement

(Mede)wetgeving. Ze mogen zelf ook een voorstel van een wet doen

Hoe wordt er een wet gemaakt?

 (Het verschil tussen de Eerste & Tweede Kamer?)

 1. Er is een Maatschappelijk probleem

 2. een minister of Tweede Kamerlid maakt een wetsvoorstel

3. de Tweede Kamer debatteert hierover 

4. de Tweede Kamer kunnen nog aanpassingen aanvragen 

5. de Tweede Kamer stemt hierover (meerderheid)

6. de Eerste Kamer stemt hierover (meerderheid) 

7. de Koning ondertekent de wet 

8. de wet wordt bekend gemaakt

 De Eerste Kamer kijkt vooral of er geen fouten in staan en of de wet klopt met bijvoorbeeld afspraken met andere landen of met de regels in de grondwet. De Eerste Kamer mag een wetsvoorstel niet veranderen, maar alleen in zijn geheel goed- of afkeuren. Het werk van de Eerste Kamer is dus een soort laatste check.

Elk voorstel gaat eerst naar de Tweede Kamer. Kamerleden debatteren erover. Ze kunnen veranderingen voorstellen en als de meerderheid voorstemt, dan komt die aanpassing erin. Ze mogen ook zelf een wetsvoorstel indienen.

Taken parlement

Wetgevende taak

Controlerende taak

coalitie en oppositie

coalitie

oppositie

steunt

andere ideeën

regering

Totaal: 150 zetels

de grondwet

In de grondwet staan grondrechten / mensenrechten, bijvoorbeeld:

• De politie mag je niet zomaar oppakken. 
• Iedereen heeft recht op een vrije meningsuiting. 
• Iedereen heeft kiesrecht.
• Iedereen heeft recht op gelijke behandeling. 

Hierin staan de belangrijkste rechten en plichten van burgers én de overheid.

plichten

Tegenover al die rechten staan ook plichten, dat zijn in Nederland bijvoorbeeld: 

• belasting betalen
• leerplicht

Rechtsstaat

In de grondwet staat, naast de grondrechten, ook hoe Nederland bestuurd moet worden. Nederland is daarom een rechtsstaat.

Een land waarin de rechten en plichten van burgers en van de overheid in de grondwet zijn vastgelegd en ook worden nageleefd.

Hoogste macht bij parlement

• Het parlement (de mensen op wie wij stemmen) moet elk wetsvoorstel goedkeuren. 
• Het parlement heeft daardoor meer macht dan de ministers. 
• Daarom noemen we onze democratie een parlementaire democratie. 

Trias Politica

Om te voorkomen dat een groep te veel macht krijgt, is de macht gescheiden in drie onderdelen:

• Het parlement beslist over wetsvoorstellen. 
• De ministers voeren de wetten uit. 
• De rechters beoordelen of de overheid en burgers zich aan de wet houden. 

Invloed op de politiek

Voor een democratie is het belangrijk dat burgers stemmen. Maar je kunt nog meer doen!

handtekeningen verzamelen

media-aandacht zoeken

bellen of mailen met politici

lid worden van politieke partij

demonstreren

spreekrecht gebruiken

lid worden van een actiegroep

burgerinitatief

eigen partij oprichten

Lesopdracht

Maken Paragraaf 5&6 van hoofdstuk 3: Politiek. 

Controleer je (foute) antwoorden goed en zorgvuldig.

Tijd: 30 minuten

Klaar? Lees alvast de volgende paragraaf door