2.1 Het skelet (met oefenvragen)

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

2.1 Botten

2.1 Leerdoelen

• Je kunt de namen van je botten benoemen
• Je kunt de functies van het skelet uitleggen
• Je kunt uitleggen waaruit botten bestaan
• Je kunt uitleggen waardoor kinderen zo soepel bewegen
• Je kunt uitleggen wat de functies van je wervelkolom zijn
  

Noem de namen van de botten die jij weet

Waarvoor dient het skelet?

Opbouw lichaam

Globaal bestaat je lichaam uit drie onderdelen:

- Hoofd

- Romp 

- Ledematen (armen en benen)

Opbouw skelet 

• Schedel
• Wervelkolom (wervels)
• Borstkas (ribben, deel van de wervelkolom en het borstbeen)
• Bekken/heupen (heupbeenderen)
• Ledematen

Soorten skeletten

• Inwendig skelet
• Uitwendig skelet (chitine, vervellen)
• Geen skelet

Menselijk skelet 

Het skelet bestaat uit 206 botten (beenderen). De botten die in `bron 3 zijn aangegeven moet je kennen. Ook bron 4 en 5 moet je kennen.

Ezelsbruggetje: 

De ellepijp zit vast aan de kant van de pink.

Leer de botten van het menselijk lichaam uit je hoofd en ook de plaats waar ze zitten. 

-> Hoe zou jij dit aanpakken?

Functies van het skelet 

1. Stevigheid geven
2. Vorm geven 
3. Bescherming organen 
4. Beweging mogelijk maken 

Hoe zijn de botten gebouwd?

Pijpbeenderen:  rond

Rood beenmerg 

Mergholte met geel beenmerg

Bijv: 

Platte beenderen: plat

Rood beenmerg

Soorten beenderen

Rood beenmerg = aanmaak bloedcellen

Geel beenmerg = opslag vet

Pijpbeenderen

Pijpbeenderen komen voornamelijk voor in de ledematen (opperarmbeen en dijbeen) -> stevigheid

Ze bevatten 2 soorten merg:

• Rood (in de kop). Hierin worden bloedcellen gevormd.
• Geel (in de mergholte). Hier wordt vet opgeslagen.

Platte beenderen

Platte beenderen zijn o.a. de heupbeenderen, schedelbeenderen en schouderbladen -> bescherming kwetsbare organen

• Deze bevatten alleen rood beenmerg.
• Ze hebben geen mergholte met geel beenmerg.

Wat zijn de taken van het skelet?

1. stevigheid en vorm
2. stevigheid, vorm en bescherming
3. stevigheid, vorm, bescherming en beweging
4. stevigheid, vorm, bescherming, beweging en stilstaan

Welke functie van het skelet zie je het beste terug bij de schedel?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. Het skelet geeft vorm aan het lichaam
2. Het skelet beschermt kwetsbare organen
3. Het skelet maakt het lichaam stevig
4. Het skelet zorgt dat het lichaam kan bewegen

Uit welke delen bestaat het skelet?

1. Schedel en ledematen en armen
2. Romp, ledematen en armen en benen
3. Schedel, romp, ledematen
4. Schedel, romp, ledematen en armen en benen

Wat wordt er beschermd door onze borstkas?

1. Maag en nieren
2. Hart en longen
3. Hersenen
4. Darmen en maag

Is de volgende zin juist of onjuist:
"Alle organismen hebben een inwendig skelet."

1. Juist
2. Onjuist

Is de volgende zin juist of onjuist:
"De schedel steunt op de borstwervels"

1. Juist
2. Onjuist

Kies het juist antwoord:
"Hoe heet het bot dat aan de kant van de pink zit in de arm?"

1. Opperarmbeen
2. Spaakbeen
3. Ellepijp

Kies het juist antwoord:
"Welke wervels zitten er aan het uiteinde van de wervelkolom, na het heiligbeen?"

1. Heiligbeen
2. Staartbeen
3. Halswervels

Hoe heten de groen gekleurde botten?

1. Halswervels
2. Borstwervels
3. Lendewervels
4. Heiligbeen

Welk deel van de wervelkolom zit vast aan je heupbeenderen?

1. Staartbeen
2. Wervelkolom
3. Lendenwervels
4. Heiligbeen

Waaruit bestaan been en kraakbeen?

Beenweefsel

Botten bestaan uit cellen  met tussencelstof met veel kalk (hard en stevig) en weinig lijmstof (buigzaam). 

Kraakbeenweefsel

Kraakbeenweefsel bestaat uit cellen die in groepjes bij elkaar in tussencelstof (met veel lijmstof!) liggen. 

Kraakbeenweefsel

Kraakbeen bevat veel lijmstof en weinig kalk. Hierdoor is het buigzaam. 

Waar 2 botten tegen elkaar komen, zit ook een laagje kraakbeen. 

Plekken met veel kraakbeen

• In de neus
  
• Tussen borstbeen en ribben
  
• Tussen de wervels van de       wervelkolom
• In de oorschelp
  
• Gewrichten
  
• Luchtpijp/strottenhoofd
  

Kraakbeen

is zacht en soepel

Het skelet van een baby bestaat vooral uit kraakbeen

Baby's: verbening

                Groei vanuit de groeischijven

(van kraakbeen)

Blauw = groeischijf

Baby's

Hebben veel lijmstof en weinig kalk in hun botten. Ze breken bijna nooit een bot. Ze zijn ook erg soepel en lenig. 

Bejaarden

Hebben veel kalk en weinig lijmstof in hun botten. Als ze vallen, breken ze snel hun botten. 

Welke stof zorgt voor de soepelheid/beweegbaarheid van de botten?

1. Kalkstof
2. Lijmstof

Welke stof beschermt onze botten tegen slijtage?

1. lijmstof
2. kalk
3. kraakbeen

Botweefsel

Kraakbeenweefsel

Hard en stevig

Flexibel

Cellen in groepjes bij elkaar

Cellen in ringen rond een centraal kanaal

Iemand met leukemie heeft een transplantatie met bloedcellen nodig. Uit welk botten haalt de arts die?

1. Borstbeen
2. Ellepijp
3. Heupbeen
4. Opperarmbeen

Het huiswerk:

Hoofdstuk 2. Bewegen

Paragraaf 2.1 Het skelet

Maken opdracht 1 t/m 21

KLAAR???

- Oefenen op www.biologiepagina.nl

Begrippen leren met Quizlet

- Samenvatting maken paragraaf 2.1