NSB en verzet

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

NSB en het verzet

Vorige les 

Hoe brak de oorlog uit in Nederland?

Noem eens wat voorbeelden van hoe er werd geleefd in Nederland tijdens de Duitse bezetting.

Wat is propaganda?

Na deze les

Uitleggen wat de NSB in Nederland betekende.

Een aantal vormen van verzet noemen.  

 Uitleggen wat gebeurtenissen als de Slag om Arnhem en de hongerwinter betekenen.

NSB

• =Nationaal Socialistische Beweging
• Collaboratie met de vijand
• Werden gezien als de verraders in Nederland. 
• Meer aanhang in de oorlog dan daarvoor.
• Vanaf 1941 de enige toegestane partij in Nederland. 
• Verraadden iedereen die wat fout deden aan de Duitsers.
• Waarom?

       --> Ze wilden na de oorlog een goed leven leiden. 

• Anton Mussert.

    

Het Verzet

• Nederlandsche Unie: partij tegen de NSB.
• Maar na 1941 niet meer toegestaan in Nederland. 
• Op het begin dachten nog weinig aan verzet.
• Later kwamen er meer moedige burgers die zich aansloten bij het Verzet. 
• Vormen van verzet:

       --> Onderduikers helpen. 

       --> Illegale bladen verspreidden.

       --> Persoonsbewijzen vervalsen.

• Verzetsorganisaties.
• Zware straffen voor mensen uit het verzet. 
• Stakingen

Drie grote stakingen

•  Februaristaking (22 februari 1941)

        --> Werk wordt stilgelegd in Amsterdam (maar ook in andere steden).

        --> Omdat 425 Joodse mannen naar concentratiekampen werden gestuurd. 

• April/mei staking (29 april 1943)

        --> Nederlandse mannen moesten als krijgsgevangen in Duitsland werken. 

        --> Ging volgens sommigen te ver en het werk werd wederom stilgelegd. 

• Spoorwegstaking (september 1944)

        --> Oproep vanuit London om te gaan staken bij de troepentransport, transport stilgelegd.

        --> Als voorbereiding voor operatie Market Garden. 

        --> De staking valt helaas erg tegen, doordat de klap goed o

• Resultaat van alle drie de stakingen zijn hetzelfde: executie of concentratiekampen.

Market Garden (17-25 September 1944)

• Bruggen over de Maas, Waal en Rijn in handen te krijgen om vervolgens heel Nederland te bevrijden. 
• Slag om Nijmegen (17-20 september 1944)

       --> Waalbrug en spoorbrug in handen te krijgen.

       --> Geallieerde overwinning

       --> Duurde wel langer dan verwacht en kostte veel burgerslachtoffers.

• Slag om Arnhem (17-25 september 1944)

      --> Bruggen bij de Rijn.

      --> Een Duitse overwinning door slechte weersomstandigheden en heftig Duits verzet.

      --> A Bridge Too Far.

      --> Leidt tot de hongerwinter.

Hongerwinter

• De winter van november 1944 tot April 1945
• Schaarste aan voedsel en brandstof. 
• Hoe kon dit gebeuren?

       --> Spoorwegstaking.

       --> Blokkade van de Afsluitdijk.

       --> Geen kolenaanvoer vanuit Limburg.

• Ongelofelijk veel armoede en veel doden. 
• Vooral in de grote steden in het Westen van Nederland. 
• Vreselijke periode in de Nederlandse geschiedenis. 

Bevrijding

• 5 mei 1945: geeft Duitsland zich over. 
• Operatie Veritable: herkansing van operatie Market Garden.

       --> Deze keer wel een geallieerde overwinning. 

• Nederland is bevrijd. 
• Groot feest.

Wat hebben we geleerd?

Uitleggen wat de NSB in Nederland betekende.

Een aantal vormen van verzet noemen.  

 Uitleggen wat gebeurtenissen als de Slag om Arnhem en de hongerwinter betekenen.

De volgende les

De Shoah / jodenvervolging