8.3 Straling gebruiken

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

§ 8.3 Straling gebruiken

Een onstabiele stof heeft een halveringstijd van 3 uur.
Je hebt aan het begin 20 onstabiele kernen van die stof. Hoeveel kernen kunnen er na 6 uur nog onstabiel zijn?

1. 20
2. 10
3. 5
4. 1

Wat is de halveringstijd van Koper-64

1. 12,7 uur
2. 12,7 jaar
3. 24 dagen
4. 24 sec

Bepaal de halveringstijd uit de grafiek.

1. 16 dagen
2. 8 dagen
3. 16 seconden
4. 20 seconden

www.npostart.nl

Soorten radioactieve straling

α

- straling (alpha)

en 

- straling (beta)

β

en

- straling (gamma)

γ

Ioniserende straling

In de vorige lessen hebben we geleerd dat ioniserende straling moleculen kapot kan maken. 

8.3 Straling gebruiken

Straling gebruiken

Straling kun je ook in je voordeel gebruiken. Bijvoorbeeld in het ziekenhuis om bepaalde ziekten te behandelen of bepaalde processen in het lichaam zichtbaar te maken.

Welke medische techniek gebruik geen straling?

1. Röntgenfoto's
2. CT-scan
3. Echografie
4. Radiotherapie

Welke natuurkundige ontdekte
de radioactiviteit?

1. Marie Kondo
2. Marie Curie
3. Jim Carrey
4. Mariah Carey

In het ziekenhuis gebruiken artsen ioniserende straling om kanker te bestrijden.

Hoe zorgen ze dat die straling op de goede plek komt?

1. Bestraling gebeurt altijd van binnenuit door radioactieve stoffen in het lichaam te plaatsen
2. Bestraling gebeurt altijd van buitenaf met alfastraling.
3. Bestraling gebeurt altijd van buitenaf met gammastraling.
4. Bestraling gebeurt soms van binnenuit en soms van buitenaf.

Medisch onderzoek

1. een tracer wordt in je lichaam gespoten

2. de tracer verspreidt zich door je lichaam en komt aan bij het orgaan dat onderzocht moet worden

3. de gammastraling die de tracer uitzendt komt je lichaam uit en kan met een camera geregistreerd worden

Waarom?

Tracer in lichaam laat zien waar het probleem zit.

Wat is een tracer?

1. Een morfinemedicatie
2. Een slaapmedicatie
3. Een radioactieve merkstof

Bij medisch onderzoek wordt soms een tracer gebruikt.

Een goede tracer:

1. zendt alfastraling uit en heeft een kleine halfwaardetijd.
2. zendt gammastraling uit en heeft een kleine halfwaardetijd.
3. zendt alfastraling uit en heeft een grote halfwaardetijd.
4. zendt gammastraling uit en heeft een grote halfwaardetijd.

Bestralen bij tumoren

Uitwendig bestralen

Ioniserende straling maakt de 

moleculen in de tumor kapot.

De straling moet ver genoeg

indringen in het lichaam,

dit is dus gammastraling.

Patiënt na bestralen niet radioactief.

Bestralen bij tumoren

Bestraling van binnenuit

Dit kan door een soort zaadje of pil.

De straling moet hoeft maar een klein stukje door het lichaam,

dit is dus alfastraling.

Patiënt na bestralen wel radioactief.

nova-natuurkunde.secure.malmberg.nl

Van welk soort straling wordt bij medisch onderzoek vaak gebruik gemaakt?

1. alfastraling
2. bètastraling
3. gammastraling
4. zonnestralen

In het ziekenhuis zijn twee patiënten behandeld. Patiënt A is bestraald. Bij patiënt B zijn radioactieve stoffen in het lichaam gebracht.

Bij welke patiënt mogen bezoekers niet te dicht in de buurt komen om te voorkomen dat ze onnodig straling ontvangen?

1. Alleen bij patiënt A mag het bezoek niet te dicht in de buurt komen
2. Alleen bij patiënt B mag het bezoek niet te dicht in de buurt komen.
3. Bij beide patiënten mag het bezoek niet te dicht in de buurt komen.
4. Van geen van beide patiënten ontvangt het bezoek onnodig straling.

Mensen die in het ziekenhuis op de röntgenafdeling werken, moeten zich beschermen tegen straling.

Welk materiaal houdt röntgenstraling het beste tegen?

1. aluminium
2. beton
3. glas
4. lood

Wat voor straling gebruiken bijen om meeldraden beter te zien?

1. IR
2. UV
3. Gamma
4. Röntgen

De term 'dracht', dat betekent hoe veel afstand straling aflegt in een stof, gebruiken we voor de volgende soorten straling:

1. (α, β, γ)
2. (α, β)
3. (β, γ)
4. (α, γ)

Een nadeel van de CT-scanner is de hoge dosis. Waarom is die hoger dan bij een gewone Rontgenfoto?

1. Er worden heel veel Rontgenfoto's gemaakt
2. Er wordt andere gevaarlijkere straling gebruikt

Verschillende soorten straling

Welk soort straling zal de meeste stralingsenergie hebben?

1. alpha
2. beta
3. gamma
4. allemaal hebben ze evenveel stralingsenergie

Stralingsbron

Plaats die straling uitzendt.

Magnetron

1

microgolfstraling

2

Voedsel

3

Je kan nu:

- beschrijven hoe straling in het onderzoek en voor de behandeling van tumoren wordt gebruikt

- uitleggen waar het bereik van straling van afhangt

- uitleggen op welke manieren enkele medische apparaten straling gebruiken