6.2 Energiesoorten

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Energiesoorten

Aan het eind van de les kun je:

• uitleggen wat energie is
• uitleggen wat het verband is tussen energie en arbeid 
• een aantal energiesoorten noemen en deze in toepassingen herkennen
• rekenen met de formules voor kinetische energie, zwaarte-energie en chemische energie

Wat is energie ?

Het kost energie :

- om een voorwerp op te tillen.

- in beweging te brengen.

 - licht of geluid te maken.

- iets te verwarmen.

- om hoog te springen enz.

Met energie ben je in staat arbeid te verrichten 

Welke vormen van energie kun je bedenken?

6.2 Energiesoorten

Bewegingsenergie

warmte

chemische energie

bewegingsenergie: alles wat snelheid heeft, bevat bewegingsenergie

warmte: een kachel bezit warmte en straalt warmte uit

chemische energie: de energie in brandstof, voesel en batterijen

6.2 Energiesoorten

Zwaarte-energie

elektrische energie

stralingsenergie

zwaarte-energie: alles wat kan vallen, bevat zwaarte-energie

elektrische energie: zoals een stopcontact levert

stralingsenergie: zoals licht bevat

Welke energiesoorten herken je bij Dafne?

iets dat energie heeft kan arbeid verrichten

als de ene soort energie wordt omgezet in een andere soort, dan is er een kracht die arbeid verricht.

is de arbeid positief, dan neemt de energie van een voorwerp toe

is de arbeid negatief, dan neemt de energie van het voorwerp af.

voor arbeid gebruik je Nm

voor energie J (is hetzelfde)

Energiesoorten bij Dafne

1. chemische energie
2. chemische energie en zwaarte-energie
3. bewegingsenergie
4. chemische energie, bewegingsenergie en warmte

En nu?

Bewegingsenergie

bewegingsenergie wordt ook wel kinetische energie genoemd

hoe groter de snelheid, hoe groter de bewegingsenergie

een locomotief is moeilijker tot stilstand te krijgen dan een fietser met zelfde snelheid. de locomotief heeft meer kinetische energie

Oefening

Een personenauto van 1100 kg rijdt met een snelheid van 120 km/h. 

Bereken de kinetische energie van de auto.

Chemische energie

.

 De hoeveelheid warmte die één kubieke meter, liter of kilogram brandstof oplevert wordt de stookwaarde genoemd. Elke brandstof heeft een andere stookwaarde.

voedingsstoffen worden via een chemiscghe reactie omgezet en zo krijgen haar spieren energie

dor gas, benzine of diesel te verbranden komt chemische energie vrij. de motor zet die voor een deel om in bewegingsenergie

de chemische energie die vrijkomt bij verbranding van 1 kg (vaste stoffen) of 1 m3 (vloeistoffen en gassen) noem je de stookwaarde

accu's en batterijen bevatten chemische energie, die wordt omgezet in elektrische energie als ze stroom leveren

Andersom: opladen (= opnieuw chemische energie aanbrengen) 

Zwaarte-energie

elek voorwerp dat van een bepaalde hoogte kan vallen, heeft zwaarte-energie

de hoogdspringer: als hij omhoogspringt verricht de zwaartekracht negatieve arbeid, zodat zijn snelheid afneemt

kin energie wordt omgezet in zwaarte- energie

na hoogste punt valt hij naar beneden. de arbeid van de zwaartekracht is dan positief, de zwaarte-energie neemt af en de snelheid en kin energie nemen toe

Warmte

Bij bijna elke energieomzetting komt warmte vrij.

Warmte heeft symbool Q en eenheid joule (J)

Daphne krijgt het warm, haar temperatuur stijgt

als een voorwerp een hogere temperatuur heeft dan de laagst mogelijke (0K) dan bezit het warmte

Op welke energiesoort(en) werkt een automotor?

1. chemische energie
2. bewegingsenergie
3. warmte
4. elektrische energie

De zwaarte-energie van een voorwerp is recht evenredig met de massa van het voorwerp

1. waar
2. niet waar

Ez= m x g x h

De zwaarte-energie van een voorwerp is recht evenredig met de hoogte waarop het voorwerp zich bevindt

1. waar
2. niet waar

De kinetische energie van een voorwerp is recht evenredig met de massa van het voorwerp

1. waar
2. niet waar

Ek= 1/2 xm x v2

De kinetische energie van een voorwerp is recht evenredig met de snelheid van het voorwerp

1. waar
2. niet waar

Ek= 1/2 xm x v2

De chemische energie van een hoeveelheid benzine is recht evenredig met de massa van de hoeveelheid benzine

1. waar
2. niet waar

AHW

We hebben opdracht 16 net gedaan. Nu gaan we verder met 15 en 19.

Maak opdracht 13, 14, 17, 21, 22, 24 en 25.

Arbeid

Je kunt nu:

• uitleggen wat energie is
• uitleggen wat het verband is tussen energie en arbeid 
• een aantal energiesoorten noemen en deze in toepassingen herkennen
• rekenen met de formules voor kinetische energie, zwaarte-energie en chemische energie