Grammatica ZD: hoofdstuk 3 (fout beknp. bz.) 3vwo

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Grammatica zinsdelen

Hoofdstuk 4: (foutieve) beknopte bijzin

Doel en planning

Doel: aan het einde van deze les weet je wat een foutieve beknopte bijzin is, kun je deze herkennen en ken je twee manieren om de foutieve beknopte bijzin te verbeteren.

Terugblik: wat is een beknopte bijzin? Gebruik in je antwoord ook de verschillende vormen van een beknopte bijzin.

Normale bijzin

Beknopte bijzin

Nadat ik ontbeten had, stapte ik op de fiets.

De coach zei dat als we zo doorgaan, we de wedstrijd zeker gaan winnen.

Dansend van vreugde vierde de Olympisch kampioen zijn overwinning.

Overdrevend gebarend werd zijn betoog steeds ingewikkelder.

Na een uur gefietst te hebben, kwam ik eindelijk aan op school.

Huiswerk 

Huiswerk van vandaag: opdracht 3 op blz. 95

- 2 zinnen via LessonUp (jullie antwoorden)
- 4 zinnen antwoorden via mij 

Opdracht 3, zin 1.
Wat heb jij geantwoord?

Opdracht 3, zin 2.
Wat heb jij geantwoord?

Huiswerk bespreken 

3 Beloofde Kathalijne haar moeder zojuist op tijd thuis te komen?

4 Terwijl hij luid schaterde om de mop die Rex vertelde / verteld had, schonk Johan ons koffie in.

5 Lopend door de kamers van de woning werden de jonggehuwden steeds enthousiaster over het pand.

6 Na de zitting zei de rechter de enig juiste beslissing genomen te hebben.

Bekijk de volgende foutieve beknopte bijzin. Waarom is de beknopte bijzin fout?
"Na het probleem te hebben besproken, kwam de tram aanrijden."

Theorie foutieve beknopte bijzin

Je kunt met een beknopte bijzin gemakkelijk een fout maken, wanneer je het verzwegen onderwerp uit het oog verliest.

Na het probleem te hebben besproken, kwam de tram aanrijden. 

Uit de hoofdzin blijkt dat de tram het onderwerp is. Dat moet ook het verzwegen onderwerp in de beknopte bijzin zijn. En dat is in de eerste zin niet het geval: een tram bespreekt geen problemen. Die zin is dus grammaticaal fout.

Theorie foutieve beknopte bijzin

Het onderwerp van de beknopte bijzin moet dus hetzelfde zijn als de hoofdzin. 

Aangekomen op het vakantieadres meldde mijn vader zich aan de balie.

Deze zin klopt, want het onderwerp van de beknopte bijzin is 'mijn vader' en dat is hetzelfde onderwerp als de hoofdzin. 

Liggend op zijn badmat las Maurice zijn nieuwe boek.

1. goede beknopte bijzin
2. foutieve beknopte bijzin

Bij school aangekomen, bleken zijn boeken nog thuis te liggen.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Dromend van zijn vriendin liep hij tegen een lantaarnpaal.

1. beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Kijkend uit het raam, viel plotseling een dakpan naar beneden.

1. foutieve beknopte bijzin
2. beknopte bijzin

Hoe verbeter je een foutieve beknopte bijzin?

Een kwartier te laat gearriveerd,  was de voorstelling natuurlijk al begonnen.

1. Verander de beknopte bijzin in een gewone bijzin met een persoonsvorm en een onderwerp.
   Toen wij gearriveerd waren, was de voorstelling natuurlijk al begonnen.
   
2. Verander de hoofdzin en vul daar het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin in.
   Een kwartier te laat gearriveerd, zagen wij dat de voorstelling al was begonnen. 
   
   

Aangepaste opdracht

Aangepaste opdracht bij de zinnen van opdracht 3 op blz. 99

• Bepaal of de beknopte bijzin goed of fout is
  
• Verbeter de beknopte bijzin. Gebruik allebei de manieren (beknopte bijzin wordt gewone bijzin of hoofdzin veranderen) minimaal 1 keer. 
• Klaar? Ga aan de slag met opdracht 2, vraag 1

Antwoorden aangepaste opdracht

• 1 . Om die scooter te kunnen kopen = fout
  
• verbetering: als je die scooter wilt kopen ... /... zal je je spaarsaldo nog flink moeten laten groeien.
  
  
• 2. wankelend onder de zware last = goed
  
  
  
• 3. Na mijn mobiel te hebben opgeladen = fout
  
• verbetering: Nadat ik mijn mobiel had opgeladen ... / ... merkte ik dat hij al binnen twee uur weer leeg was.

Antwoorden aangepaste opdracht

• 4 Lekker op het Noordwijkse strand wandelend = fout
  
• Verbetering: Terwijl ze lekker op het Noordwijkse strand wandelde... / ... voelde Rosa de wind door haar haren waaien.
  
  
• 5 Na door de winkelier gereinigd te zijn = goed
  
  
  
• 6 De kwestie nog eens zorgvuldig overwegend = fout
  
• Verbetering: Toen ik kwestie nog eens zorgvuldig overwoog.../ ... vond ik de zaak erg ingewikkeld