H2 skelet, spieren, gewrichten en blessures

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

H2 BEWEGEN

Hoofdstuk samengevat en oefenen voor de toets

Skelet

Bestaat uit

• Schedel
  
• Borstkas
  
• Bekken
  
• Ledematen
  

Taken skelet

• Stevigheid geven
  
• Vorm geven
  
• Kwetsbare organen beschermen
  
• Beweging mogelijk maken
  

Botten

Leer deze botten voor je toets

Been en kraakbeen

Been bevat veel kalk en weinig lijmstof

Kraakbeen bevat weinig kalk en veel lijmstof

Een pijpbeen is sterk

Platte botten beschermen

Van welke botten heeft deze persoon last (roodgekleurde botten)

1. bekkengordel
2. borstwervels
3. halswervels
4. lendenwervels

Welk bot is het bot dat roodgekleurd is?

1. Ellepijp
2. Opperarmbeen
3. Dijbeen
4. Spaakbeen

Een van de veelvoorkomende blessures aan je botten zijn botbreuken. Je ziet hier een botbreuk bij een wielrenner. Welk bot is hier gebroken?

1. Opperarmbeen
2. Sleutelbeen
3. Schouderblad
4. Rib

Als je lijmstof uit een bot haalt,
wordt het bot zacht en buigzaam.

1. Juist
2. onjuist

zoutzuur verwijdert het kalk uit het bot. Het bot is dan ....?

1. breekbaar
2. buigzaam

2.2 Houding en bewegen 

Wervelkolom en bewegen

Goed en verkeerd bewegen

Houd je rug recht 

Zo voorkom je een hernia

Gewrichten en Bewegen

Beenverbindingen

Typen gewrichten

typen gewrichten

aan kunnen geven welke typen gewrichten er zijn.

kogel gewricht.                   schouder, heup

schaniergewricht               knie, vingers, elleboog

rolgewricht.                          spaakbeen en ellepijp in onderarm

Bouw van een gewricht

• De gewrichtsknobbel draait in de gewrichtskom.
  
• Kraakbeen beschermt de gewrichtsknobbel en de gewrichtskom tegen slijten.
• Het gewrichtskapsel houdt de botten in een gewricht bij elkaar en beschermt het gewricht.
  
• Het gewrichtskapsel maakt gewrichtssmeer, hierdoor beweegt je gewricht soepel.
  
• Sommige gewrichten hebben gewrichtsbanden voor extra stevigheid.
  

Klik hier

Dit plaatje en de onderdelen moeten jullie kennen aan het eind van dit hoofdstuk.

Zoals je ziet zit de gewrichtskogel in de gewrichtskom. Om de botten te beschermen tegen slijtage zit er een laagje kraakbeen en gewrichtssmeer tussen de botten. Het gewricht wordt beschermd door een gewrichtskapsel en een kapselband. 

Houdt de botten bij elkaar en maakt gewrichtssmeer

Geeft extra versteviging 

Dit draait in de gewrichtskom

Voorkomt dat botten slijten.

Hierin draait de gewrichtsknobbel

Gewrichtsknobbel

Gewrichtskapsel

gewrichtsbanden

gewrichtssmeer

kraakbeen

Gewrichtskom

Kapselband

Gewrichtskogel

Gewrichtskom

Gewrichtssmeer

Kraakbeen

Gewrichtskapsel

Gewrichtsband

Gewrichtskom

Kraakbeen

Gewrichtssmeer

Gewrichtsknobbel

Gewrichtskapsel

- Om de gewrichtskogel zit de

- Slijtage van de gewrichtskogel en de gewrichtskom wordt               tegengegaan door het

- De stroperige vloeistof in het gewricht 

   wordt gemaakt door het              

- Deze stroperige vloeistof heet

- De botten worden bij elkaar gehouden door de

Gewrichtskapsel

Gewrichtskom

Gewrichtssmeer

Kapselbanden

Kraakbeen

Gewrichtskapsel

Gewrichtsknobbel

Gewrichtsband

Kraakbeen

Gewrichtskom

Gewrichtssmeer

Welke beenverbinding is erg beweegbaar?

1. gewricht
2. naadverbinding
3. kraakbeen verbinding
4. vergroeiing

Welke beenverbinding is een beetje beweegbaar?

1. gewricht
2. naadverbinding
3. kraakbeen verbinding
4. vergroeiing

Welke beenverbinding is onbeweegbaar? (kan dus niet bewegen)

1. gewricht en kraakbeenverbinding
2. naadverbinding en kraakbeenverbinding
3. kraakbeen verbinding
4. vergroeiing en naadverbinding

WELK type GEWRICHT IS het polsgewricht?

1. ZADELGEWRICHT
2. SCHARNIERGEWRICHT
3. ROLGEWRICHT
4. KOGELGEWRICHT

Welk gewricht zien we hier?

1. Scharniergewricht
2. Kogelgewricht
3. Zadelgewricht
4. Rolgewricht

Blessures

Een beschadiging aan je botten, gewrichten en spieren heet een blessure. 

Er zijn de volgende soorten:

- Botblessure 

- Gewrichtsblessures 

- Spierblessures 

Spieren 

bewegen door antagonistische werking

Blessures

• Beschadiging aan botten, spieren of gewrichten
  
• Overbelasting is ook een blessure
  

Hoe noem je de spier die de tegenovergestelde beweging van een spier maakt?

1. Antagonist
2. Antibiotica
3. Anorganisch
4. Anarchist

Als een spier samentrekt:

1. wordt de spier korter en dunner
2. wordt de spier langer en dikker
3. wordt de spier korter en dikker
4. wordt de spier langer en dunner

Als een spier samentrekt:

1. wordt de spier korter en dunner
2. wordt de spier langer en dikker
3. wordt de spier korter en dikker
4. wordt de spier langer en dunner

Hoe noem je de spier die de tegenovergestelde beweging van een spier maakt?

1. Antagonist
2. Antibiotica
3. Anorganisch
4. Anarchist

Welke blessure hoort bij de omschrijving?

Beschadiging van een spier door een plotselinge beweging

De gewrichtskogel is uit de kom

Beschadiging van weefsel zonder scheuring of breuk

Te ver uitgerekt gewrichtskapsel/kapselbanden

Verzwikking

Kneuzing

Spierscheuring

Ontwrichting

Dieren: Aanpassingen bewegen

Topgangers (=hoefgangers), zoolgangers en teengangers. 

Vogelpoten zijn aangepast aan de leefwijze van de vogel

Is de giraffe een zoolganger, een teenganger of een topganger?

1. Zoolganger
2. Teenganger
3. Topganger

paarden zijn topgangers en kunnen daardoor goed op zachte en drassige gronden lopen.

1. juist
2. onjuist

In de afbeelding is de poot van een vogel getekend.
Van wat voor vogel kan de poot zijn?

1. Van een loopvogel
2. Van een roofvogel
3. Van een zangvogel