HC De verlichting - LV 1 - deel 2 verlicht absolutisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Verlicht absolutisme

Even opfrissen.
Absolute vorsten legitimeerden hun macht
door/op basis van:

1. Volkssoevereiniteit
2. De idealen van de Verlichting
3. Het Droit Divin
4. Verkiezingen door de adel

Even opfrissen.
Leg in eigen woorden uit wat het Droit Divin inhield.

Even opfrissen.
Welk van onderstaande is géén verlichtingsideaal?

1. Het bestuur in een land moet verdeeld worden .
2. De rol van God in de wereld is aantoonbaar.
3. Van nature is elk mens gelijk aan elkaar.
4. Ieder mens heeft recht op zijn eigen geloof.

Bedenk.
Wat zou 'verlicht absolutisme' volgens jou
kunnen betekenen?

Leerdoelen (afgelopen weken)

1. Je kan de oorzaken van de wetenschappelijke revolutie aangeven en uitleggen welke gevolgen de wetenschappelijke revolutie had voor de opvattingen over de verantwoordelijkheid van de staat of de vorst.
2. Je kan uitleggen hoe inzichten vanuit de wetenschappelijke revolutie doorwerkte in de Verlichting en leidde tot rationeel optimisme.
3.  Je kan de ideeën van Locke en Rousseau over natuurrechten en over het sociaal contract beschrijven en daarbij verschillen tussen beide aangeven.
4.  Je kan de ideeën van Montesquieu over de scheiding der machten beschrijven.
5.  Je kan de economische ideeën van Adam Smith beschrijven.
6. Je kan veranderingen beschrijven die plaatsvonden in de politieke cultuur.

Leerdoel 7

- Je kan uitleggen welke verschillende reacties er waren op de verlichte ideeën vanuit de absolute vorsten. 

Leerdoel 7

- Je kan uitleggen welke verschillende reacties er waren op de verlichte ideeën vanuit de absolute vorsten. 

Verlicht absolutisme

• In deze tijd veel absolute vorsten.
• Absolute vorsten baseren macht op 'Droit Divin' 
• Macht gelegitimeerd op rationele redenering i.p.v. religie. -> Verlichte vorsten zagen zichzelf als de beste manier om tot vooruitgang te komen. 
• Verlicht absolute vorsten leggen nadruk op sociaal contract: dienaars van de staat

Verlicht Absolutisme (1)

• Hervormingen met de bedoeling om de samenleving te verbeteren.

• De verlichtingsidealen werden zo van bovenaf opgelegd.

Goed voor een groot deel van de bevolking, maar ging ten koste van rechten en privileges die al eeuwen bestonden -> leidt (ook) tot onrust -> niet alle idealen worden daardoor doorgevoerd.

Waar?

Voorbeelden van verlicht absolutisme:

• Pruisen              (Frederik de Grote)
• Oostenrijk        (Jozef II)
• Rusland            (Catharina de Grote)

''Alles voor het volk,
Niets door het volk.''

Frederik van Pruisen

1712-1786. 

Hij regeerde vanaf 1740 in Pruisen.

Frederik de Grote 

VERLICHTE HERVORMINGEN

religieuze vrijheid
aandacht voor kunst en wetenschappen
aanleg kanalen
minder lijfstraffen
scholing voor alle kinderen

Aardappels op het graf van Frederik de Grote 

Frederik de Grote (Pruisen)

NIET VERLICHT

- Nog altijd veel macht 

bij de adellijke elite 

- Sterk gericht op oorlog/uitbreiding

van het leger 

- Alle macht lag bij hem

Andere belangrijke verlichte vorsten

Catharina de Grote van Rusland

Zeer veel interesse in cultuur.

Baseerde haar rijk op werk Montesquieu. Echt verlicht?

Jozef II (Habsburgse Rijk)

Tolerantie-edicten in 1781

Catharina de Grote 

• Stichting scholen en universiteiten, 
• vaccinaties 
• een grondwet  met ideeën over gelijkheid en vrijheid.

- Maar ook harde censuur.

Waar (niet)?

In Frankrijk blijft het 'Ancien Régime' de standaard. Boeken en verlichte denkers worden verbannen.

In de Republiek en Groot-Brittannië worden veel uitgaven van verlichtingsdenkers gepubliceerd.

Huiswerk

Maak de opdracht van week 2 af

Samenvatting afmaken / leerdoelen

Maak vraag 1-6  uit de examenbundel

LessonUp klascode:  rlzsv

Oefenen

Oefen uit je boek de volgende vragen:

2.1: 8, 12-15 en 19

Maak je samenvatting af

Wat houdt verlicht absolutisme in?

1. Het volk had geen inspraak in het bestuur, maar de vorst zorgde wel voor zijn volk.
2. De vorst werd afgezet.
3. De vorst heeft geen macht meer.
4. Er is een gekozen volksvertegenwoordiging aan de macht.

Welk persoon hoort niet bij het verlicht absolutisme?

1. Jozef II van Oostenrijk
2. Catharina II van Rusland
3. Frederik de Grote van Pruissen
4. Lodewijk XIV van Frankrijk

wat past bij Verlicht absolutisme

1. lijfeigenschap bevorderen
2. kunst en wetenschap verbieden
3. alles voor het volk, niets door het volk
4. het volk mee laten regeren

Kahoot

Nu?

opdracht vorige les afmaken

test - vragen leerstof vorige week

samenvatting week 1 maken

Van welke twee basisprincipes gaan eigenlijk alle verlichters uit?

1. gelijkheid
2. sociaal contract
3. democratie
4. vrijheid

Wat vind Adam Smith van mercantilisme?

1. super tof
2. geen mening over
3. slecht idee
4. maakt weinig uit

Wetenschappelijke revolutie is?

1. vorm van bestuur waarbij de koning alle macht heeft
2. Eigen waarnemingen (wat zie ik?) en experimenten waren belangrijker
3. periode in de 17de eeuw waarin in verschillende landen veel ontdekkingen in de wetenschap werden gedaan
4. Een economie die zich over het hele land uitstrekt

Wat is géén verlichtingsidee

1. Gelijkheid
2. Rationalisme
3. Mercantilisme
4. Vrijheid

Met een nieuw sociaal contract verwijst Omtzigt naar ideeën van:

1. John Locke
2. Baruch Spinoza
3. René Descartes
4. Jean-Jacques Rousseau

Welke politieke stroming volgde Adam Smith?

1. Nationalisme
2. Liberalisme
3. Conservatisme
4. Feminisme

Wat was de mening van John Locke

1. Dat de koning de macht uit handen van God krijgt
2. De koning krijgt de macht uit handen van het volk
3. De koning moet de macht zelf verdienen
4. De koning moet zijn werk aan zijn vrouw overlaten