uitscheiding HZW

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

uitscheiding

Welkom!

Wat gaan we doen?

- bespreken van de theorie rondom uitscheiding

- oefenen handelingen rondom uitscheiding

lesdoelen

• Anatomie uitscheidingsstelsel

• Aandoeningen aan het uitscheidingsstelsel

• Problemen bij de uitscheiding

• Hulp bieden bij urineren en defeceren

• Incontinentie materialen

• Voorraad beheer benodigde materialen

waar denk je aan bij uitscheiding?

anatomie

Uitscheiding gebeurt dmv

-longen

-nieren

- lever

- darmen

- huid

Belangrijke afvalstoffen

In elke cel in ons lichaam vinden veel chemische reacties plaats, zoals verbranding. Daarbij ontstaan afvalstoffen die het lichaam uit moeten. Koolstofdioxide is een afvalstof. Een tweede belangrijke afvalstof is ureum, die ontstaat bij de afbraak van eiwitten. Er zijn ook nog andere afvalstoffen en giftige stoffen die het lichaam kwijt moet. Het verwijderen van schadelijke of overbodige stoffen uit het lichaam noem je uitscheiding.

De cellen geven hun afvalstoffen af aan het bloed. Het bloed raakt daardoor vervuild. Gelukkig zijn er organen die het bloed voortdurend reinigen.

De longen verwijderen koolstofdioxide uit het lichaam. Hierover lees je meer bij "Ademhaling".

Ook alcohol wordt gedeeltelijk via de longen verwijderd.

De lever haalt allerlei schadelijke en giftige stoffen uit het bloed en maakt ze onwerkzaam. Daarna worden ze weer aan het bloed afgegeven en door de nieren uitgescheiden.

Een deel van de afvalstoffen van de lever komen niet in het bloed, maar verlaat de lever via de gal. Deze stoffen komen dus met de uitwerpselen naar buiten.

De zweetklieren in de huid geven water en zouten af aan de omgeving.

veelvoorkomende aandoeningen

urinewegstelsel:

- urineweginfecties

- nierstenen

- tumoren

verschijnselen urineweginfectie

• steeds aandrang  om te moeten plassen
• branderig gevoel bij plassen
• steeds kleine beetjes plassen
• pijnlijk gevoel in de onderbuik
• troebele urine
• soms verwardheid
• verhoging of koorts

Observaties urine

Kleur

Geur

Helderheid

hoe urineert iemand? 

pijn, frequentie, hoeveelheid

Voeding kan kleur beinvloeden

medicatie

diabetes

De juiste volgorde van het urinewegstelsel is...

1. Nieren - Blaas - Urineleider
2. Nieren - Urineleider - Blaas
3. Urineleider - Nieren - Blaas
4. Urineleider - Blaas - Nieren

aandachtspunten 

- genoeg drinken

- gezonde en gevarieerde voeding

- medicatie gebruik

- hygiëne

- observeren/rapporteren

- begeleiding

veelvoorkomende aandoeningen

darmstelsel:

- obstipatie

- diarree

- aambeien

- tumoren

observaties ontlasting

kleur

geur

vorm

frequentie/hoeveelheid

vreemde componenten, zoals

onverteerd voedsel, parasieten,

slijm/pus

aandachtspunten

- genoeg drinken

- gezonde en gevarieerde voeding

- medicatie gebruik

-hygiëne

-bewegen

- observeren/rapporteren

- begeleiding

Klachten bij aambeien zijn...

1. Jeuk
2. Pijn
3. Bloedverlies bij ontlasting
4. Alle antwoorden zijn juist

jouw rol!!

Begeleider

Motivatie

Adviseur

Observeren/rapporteren

Toon begrip en blijf respectvol!!

Kan jij benoemen wat jij kan betekenen, als helpende bij een client die problemen heeft met uitscheiding?

 Incontinentie

• Incontinentie betekent onvrijwillig verlies van urine
• Incontinentie is geen ziekte maar een gevolg van een lichamelijke of psychische aandoening
• Als gevolg hiervan raakt de cliënt ongewild, op het verkeerde moment en op de verkeerde plaats urine/ontlasting kwijt
• Incontinentie komt op alle leeftijden voor zowel bij mannen als bij vrouwen

Incontinentie

Continent-> het kunnen ophouden van urine / ontlasting

Incontinentie-> het NIET (MEER) op kunnen houden van urine / ontlasting

incontinentie

Heel vervelend voor de cliënt

Schaamte ongemak!

Houdt hier rekening mee!

Oorzaken incontinentie

operatie

verzwakte bekkenbodemspieren

niet (meer) voelen van de prikkel

niet (meer) begrijpen 

Incontinentiemateraal

Geen luiers!

Regelmatig verschonen

Incontinentiemateriaal gebruiken dat is geadviseerd

Wel naar toilet laten gaan

praktische hulpmiddelen

Waar denk je aan bij praktische hulpmiddelen?

Grofweg zijn er 4 categorieën incontinentiematerialen te onderscheiden.

Absorberende materialen die urine en/of ontlasting opnemen en vasthouden.

Afvoerende materialen die helpen om urine en/of ontlasting af te voeren en op te vangen.

Afsluitende materialen die voorkomen dat iemand ongewild urine en/of ontlasting verliest.

Aanvullende materialen om het effect van incontinentiehulpmiddelen te versterken of ongewenste bijwerking te verminderen.

Als een client incontinent is hoef je haar/hem niet meer op toilet te helpen?

eens

oneens

geen mening

Bij incontinentie is een katheter de beste oplossing?

ja

nee

weet ik niet

Vragen???