Jong & Oud (5e) H7. Senioren

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H2.3 samenwerken aan een toekomst

• Je kunt uitleggen hoe het pensioenstelsel is opgebouwd.
• Je kent het verschil tussen omslagstelsel en kapitaaldekkingsstelsel.
• Je kent de bedreigingen van het pensioenstelsel.

Bevolkingspyramides NL

Omslagstelsel

De AOW (staatspensioen) werkt volgens het omslagstelsel.

De werkenden (actieven) van nu betalen premie voor de AOW uitkering aan de senioren (inactieven) van nu.

We noemen dit ook wel intergenerationele solidariteit.

Hoe houden wij in Nederland de AOW (staatspensioen) betaalbaar?

1. premie verhogen
2. uitkering verlagen
3. pensioenleeftijd verhogen
4. pensioenleeftijd verlagen

Kapitaaldekkingsstelsel

Een pensioenfonds (bedrijfspensioen) werkt volgens het kapitaaldekkingsstelsel.

De werkenden van nu betalen premie voor hun eigen pensioenuitkering voor later.

Beleggingen

• aandelen                      mede eigenaar van een bedrijf

                                                 rendement = dividend en koerswinst (of verlies)

• obligaties                     lening met een vaste rente (coupon) en vaste looptijd

                                                 rendement = couponrente en koerswinst (of verlies)

• hypotheken                 lening met onderpand

                                                 rendement = rente

• onroerend goed        eigenaar van het onroerend goed

                                                 rendement = huur en waardestijging (of daling)

Bij welke belegging heeft een pensioenfonds kans op het meeste rendement?

1. aandelen
2. obligaties
3. hypotheken
4. onroerend goed

Bij welke belegging loopt een pensioenfonds het meeste risico?

1. aandelen
2. obligaties
3. hypotheken
4. onroerend goed

Wat is de AOW?

1. een sociale voorziening (uit belastinggeld)
2. een volksverzekering (premie door WN)
3. een werknemers verzekering (premie door WG)
4. geen van deze 3

Wie betaalt de AOW van nu?

1. de jeugd van nu
2. de actieven van nu
3. de actieven uit het verleden
4. de staat

Wie betaalt het bedrijfspensioen van nu?

1. de jeugd van nu
2. de actieven van nu
3. de actieven uit het verleden
4. de staat

AOW

Bedrijfspensioen

Privaat pensioen

Omslagstelsel

Kapitaaldekkingstelsel

Tijd voor de laatste vraag

Het pensioen van Coen stijgt met 5% terwijl de prijzen met 2% stijgen. Welke conclusie is juist?

1. Het reële pensioen stijgt met 3%.
2. Het pensioen stijgt nominaal met 3%.
3. Het pensioen stijgt nominaal met 2%.
4. Het reële pensioen stijgt met 5%.

Aan de slag

• Maken: opgaven 33 t/m 47
• Hoe? In Stilte
• Klaar? Gefeliciteerd, geen huiswerk!