11.2 Chromosomen doorgeven

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

11.2 Chromosomen doorgeven

Doelen van deze les

Je leert:

hoe je chromosomen doorgeeft

hoe geslachtscellen 23 chromosomen krijgen

waardoor al je cellen dezelfde chromosomen hebben

De 8 begrippen die je absoluut moet kennen

fenotype                                        meiose

genotype                                       mitose

dominant                                       homozygoot

recessief                                        heterozygoot

DNA

chromosoom

celkern

cel

Bevruchte eicel bevat 23 chromosomen paren: 

Ontstaan door 23 chromosomen van vader en 23 chromosomen van moeder. Chromosomen aantal: 46.

3

23 chromosomen van vader

1

23 chromosomen van moeder

2

23

23

46

Miljoenen nieuwe lichaamscellen ontstaan. Dat gebeurt door deling van de moedercel. Elke nieuwe cel (dochtercel) bevat 46 chromosomen met precies dezelfde informatie. Het genotype van elke dochtercel is hetzelfde, de informatie over de erfelijke eigenschappen is gelijk.

4

hoeveel chromosomen zitten er in:

a. een zaadcel van een mens

b. een levercel van een muis

c. een cel in een aardappel

d. een stuifmeelkorrel 

van de zwarte moerbei

Soort	Aantal Chromosomen in lichaamscel
fruitvlieg	8
mais	20
muis	40
mens	46
aardappel	48
cavia	64
zwarte moerbei	308

hoeveel chromosomen zitten er in:

a. een zaadcel van een mens (23)

b. een levercel van een muis (40)

c. een cel in een aardappel  (48)

d. een stuifmeelkorrel 

van de zwarte moerbei (154)

Soort	Aantal Chromosomen in lichaamscel
fruitvlieg	8
mais	20
muis	40
mens	46
aardappel	48
cavia	64
zwarte moerbei	308

Schrijf nummer 1 t/m 5 in je schrift en zet daarachter een korte beschrijving van wat er gebeurt

Mitose

Teken op dezelfde manier de MEIOSE in je schrift

Mitose

Mitose/Meiose

Met behulp van strookjes papier

Meiose vindt alleen plaats in de geslachtsorganen.

Meiose wordt ook wel reductiedeling genoemd, omdat van elk chromosomenpaar er eentje in de ene geslachtscel en eentje in de andere geslachtscel komt.

Een mens heeft 23 chromosomenparen. Hoeveel verschillende zaadcellen/eicellen zouden er dan in theorie kunnen ontstaan?

Hoe zou je de bevruchting van een eicel weer kunnen geven op chromosomenniveau?

1. 46 - 23 = 23
2. 23 + 23 = 46
3. 92 - 46 = 46
4. 46 + 46 = 92

Op welk moment van de mitose zijn de chromosomen voor het eerst zichtbaar?

1. als de chromosomen zichzelf kopiëren
2. als de chromosomen paren in het midden van de cel vormen
3. als de chromosomenparen splitsen en uit elkaar gaan
4. als de cel zich in tweeën deelt

Wat zie je op de afbeelding?

1. mitose
2. meiose
3. bevruchting

Wat zie je op de afbeelding?

1. mitose
2. meiose
3. bevruchting

Mitose

Meiose

Waar vindt geen mitose plaats?

1. Het ontstaan van een huidcel in de huid van een olifant.
2. Het ontstaan van een bastcel in de stengel van een klimop.
3. De celdeling van een bevruchte eicel.
4. Het ontstaan van een stuifmeelkorrel.

Aan het einde van de mitose heb ik

1. 2 cellen met 23 chromosomen
2. 2 cellen met 46 chromosomen
3. 4 cellen met 23 chromosomen
4. 4 cellen met 46 chromosomen

Ze je in de afbeelding hiernaast de meiose of mitose?

Ze je in de afbeelding hiernaast de meiose of mitose?

1. Meiose
2. Mitose
3. Beiden
4. Niet te zeggen

Mitose

Meiose

gewone celdeling

reductiedeling

46 --> 46 + 46

46 --> 23 + 23

in de geslachtscellen

in alle andere cellen

chromosomen verdubbelen