H6 P4

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Arbeidsmarkt

Je weet het verschil tussen vragers en aanbieders op de arbeidsmarkt

Je weet wat er in een CAO staat

Heb jij een (vakantie) baan? Zo ja, waar?

Mensen die bij de beroepsbevolking horen hebben een betaalde baan of zijn op zoek naar een betaalde baan.  Deze mensen bieden hun arbeid aan. De beroepsbevolking is dus het aanbod van arbeid.

Arbeidsmarkt is het totaal van vraag en aanbod naar arbeid. 

Als de vraag naar arbeid groot is en het aanbod klein: er is een krappe arbeidsmarkt en weinig werkloosheid. 

Als de vraag naar arbeid klein is en het aanbod groot: er is een ruime arbeidsmarkt en veel werkloosheid.  

Bedrijven & overheid zijn op zoek naar personeel. Zij vragen arbeid.

CAO

Collectieve arbeidsovereenkomst --> Voorwaarden die gelden voor een hele bedrijfstak.

Primair: Loon, werkdagen

Secundair: Auto van de zaak, opleidingen etc. 

Vraagoverschot

Tekort aan personeel:

vraag > aanbod  

Er zijn meer banen dan mensen die willen werken.
= krappe arbeidsmarkt

Aanbodoverschot

Werkloosheid:

aanbod > vraag

Er zijn niet genoeg banen voor iedereen. Lonen stijgen nauwelijks.

= ruime arbeidsmarkt

Oorzaken krappe arbeidsmarkt

Vergrijzing: een groot gedeelte van de bevolking wordt 67 of is dat geworden. Zij verdwijnen uit het arbeidsaanbod. 

Mechanisatie: machines vervangen personeel --> Banen verdwijnen

Corona: Veel mensen zijn van baan veranderd en gaan niet terug

Structurele werkloosheid

Banen zijn er niet. Zelfscan bij Jumbo/Appie --> Baan van een caissière verdwijnt = structureel. 

Seizoenwerkloosheid. --> Geen baantjes bij ijssalon Ekkelenkamp in de winter

Frictiewerkloosheid --> Je studeert af en hebt niet direct werk. Je neemt ontslag en zoekt een nieuwe baan

Conjuncturele werkloosheid

Mensen kopen minder door lager inkomen --> productie daalt --> Werkloosheid stijgt. 

Hangt dus af van de vraag naar producten (Conjunctuur = vraag)

Paragraaf 4, vraag 1 t/m 8

Een bedrijf heeft 10 vacatures

1. Vraag naar arbeid
2. Aanbod van arbeid

Werkloosheid:

1. Vraag naar arbeid groter dan aanbod van arbeid
2. Aanbod van arbeid groter dan de vraag naar arbeid

Vraag naar arbeid is groter dan aanbod van arbeid:

1. Loon stijgt
2. Loon daalt

Lonen staan vast:

CAO --> Die wordt voor een langere periode afgesloten. Hierin staan de lonen voor de hele periode

Minimumloon --> Lonen kunnen niet lager worden dan het minimum. 

Hoe hoog is het minimum uurloon van een 15 jarige?

Huiswerk vrijdag maken

Paragraaf 4 af

Paragraaf 6, vraag 1 en 2